Ekonomiści z Biura Inwestycji i Cykli Ekonomicznych (BIEC) są zdania, że w polskiej gospodarce utrwala się tendencja stagnacyjna. Ciężko doszukać im się impulsów, które mogłyby odwrócić ten trend.
- Głównym powodem stagnacji jest wysoka inflacja ograniczająca popyt konsumpcyjny, który w ostatnich latach był głównym motorem napędowym.
- Polska znajduje się w stanie zagrożenia wieloletnim zwolnieniem tempa rozwoju. Od początku roku 2018 trend rozwojowy wyraźnie się wypłaszczył, znajdując poniżej potencjału.
- Wcześniejsze badania wykazały, że spadek zamówień nie wpływał na negatywne oceny przedsiębiorców odnośnie kondycji finansowej ich firm. Jednakże, wyniki lipcowego badania ujawniły wyraźne pogorszenie tych ocen, które nie były tak kiepskie od początku badań (stycznia 2000 r.).
Dalsza część artykułu znajduje się pod materiałem wideo
Inflacja dalej największym hamulcem
Wskaźnik Wyprzedzający Koniunktury (WWP), jest opracowywany co miesiąc przez BIEC, i informuje o przyszłych trendach w polskiej gospodarce. Lipcowy odczyt okazał się nieco mniejszy niż ten czerwcowy. Tym samym Polska gospodarka od 2018 r. znajduje się w letargu, a jej trend rozwojowy jest wyraźnie wypłaszczony. Według biura główną przyczyną tego zjawiska pozostaje inflacja, która ogranicza popyt krajowy. Wzrost inflacji ma zróżnicowane skutki dla rozwoju gospodarczego, które pojawiają się u konsumentów z opóźnieniem wraz z akumulacją efektu podwyżek cen. Z jej powodu wydatki konsumentów są ograniczone, a produkcja na eksport staje się coraz mniej konkurencyjna z powodu dramatycznego wzrostu kosztów, w tym kosztów pracy. Umocnienie waluty krajowej dodatkowo wpływa na utrudnienie konkurencyjności polskiej oferty eksportowej. Szczególnie odczuwalne są spadki zamówień dotyczące konsumpcyjnych dóbr trwałego użytku, zarówno na rynek zagraniczny, jak i krajowy.
Wskaźnik Wyprzedzający Koniunktury - lipiec 2023
Źródło: BIEC
Co zmieniło się od ostatniego odczytu?
- „Spośród ośmiu składowych wskaźnika w lipcu br. dwie poprawiły się w stosunku do notowań z poprzedniego miesiąca, dwie uległy pogorszeniu i cztery nie zmieniły się. W przedsiębiorstwach przemysłu przetwórczego tempo napływu nowych zamówień uległo niewielkiemu pogorszeniu w stosunku do sytuacji sprzed miesiąca. W dłuższej perspektywie zamówienia kurczą się od początku roku. W równym stopniu dotyczy to zamówień krajowych jak i kierowanych na eksport. Popyt krajowy ogranicza ciągle wysoka inflacja.”
- „Zadłużenie gospodarstw domowych z tytułu kredytów nieznacznie wzrosło i było efektem znaczącego wzrostu kredytów gotówkowych oraz rosnącym popytem na „kredyt 2%”, w ramach którego złożono już blisko 12 tysięcy wniosków.”
- „Podaż pieniądza M3 w ujęciu realnym w lipcu br. utrzymywała się na poziomie zbliżonym do wartości z ostatnich miesięcy.”
Zobacz również: Konferencja prezesa Fed - podniesiemy stopy procentowe w USA, albo nie podniesiemy. Dolar traci po słowach Powella
Finanse przedsiębiorstw w rekordowo złym stanie?
W przeszłych badaniach stwierdzono, że spadek zamówień nie wpływał na negatywne oceny przedsiębiorców dotyczące stanu finansowego zarządzanych przez nich podmiotów. Jednakże, wyniki badania przeprowadzonego w lipcu wykazują wyraźne pogorszenie tych ocen. Co więcej, ostatnie badania Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) obejmujące I kwartał bieżącego roku wskazują na wyraźny spadek udziału firm, które wykazują zysk netto. W ciągu ostatniego roku ten wskaźnik zmniejszył się o blisko 14 punktów procentowych, z ponad 84% w I kw. ub.r. do około 70% w I kw. br. Dodatkowo zauważalny wzrost firm zgłaszających zatory płatnicze oraz narzekających na wysokie koszty pracy (ponad 57%) oraz podatki (ponad 50%), a także na niestabilne przepisy prawne (około 44%). Jest to pierwszy raz od początku badań, czyli od stycznia 2000 roku, gdy tak duża kumulacja negatywnych ocen została odnotowana.
Z drugiej strony, na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (GPW) panuje korzystna koniunktura. Wartość podstawowego indeksu WIG w ujęciu nominalnym jest o niewiele mniej niż 6% oddalona od swojej ostatniej szczytowej wartości z września 2021 roku. Jednakże, po uwzględnieniu inflacji (ujęciu realnym), różnica ta wynosi ponad 25%. Istnieje jednak pewna słabość na polskiej giełdzie, która wynika z dominacji dużych spółek, w których znaczący udział ma skarb państwa. Dodatkowo liczba wycofywań spółek z giełdy przewyższa liczbę nowych spółek, które do niej wchodzą. W rezultacie Giełda Papierów Wartościowych straciła w dużej mierze swoją pierwotną rolę jako miejsce, gdzie przedsiębiorstwa pozyskiwały kapitał na swoje rozwijające się projekty.
Zobacz również: Ten kraj był potęgą, dziś stoi na skraju bankructwa. Jego waluta trzyma się zaskakująco dobrze
