Często możemy spotkać się z pojęciem smart kontraktów, jednak czy wszystko o nich wiemy? Czym są smart kontrakty? Jak działają? Jakie są ich najczęstsze zastosowania? Jakie mogą wiązać się z nimi wątpliwości? Jak wygląda ich przyszłość? J. R. Gutierrez postanowił przybliżyć te zagadnienia w przystępny sposób.
J. R. Gutierrez – autor artykułu na portalu Cryptovest ostatnio zapytał swego kolegę, co sądzi o smart kontraktach. Kolega ten jest programistą i autor sądził, że dowie się czegoś ciekawego. Ku jego zaskoczeniu, nie wiedział on, czym jest smart kontrakt. Gutierrez był tym bardziej zaskoczony, gdyż przez ponad rok wspólnie dyskutowali o kryptowalutach, regulacjach SEC i wielu innych rzeczach związanych z blockchain. Autor był zdziwiony, że ktoś tak głęboko zaangażowany w branżę komputerową, nie wie nic o smart kontraktach. Jak stwierdził, prawda jest taka, że smart kontrakty mogą wprowadzić większą konsternację wśród entuzjastów kryptowalut niż jakakolwiek inna idea związana z tą dziedziną. Gutierrez uznał, że nie jest to łatwe pojęcie do wyjaśnienia, szczególnie nie wiedząc zbyt wiele o technologii blockchain. Podjął się jednak próby jego wyjaśnienia w przystępny sposób.
Czym są smart kontrakty?
Smart kontrakty są nową technologią, która umożliwia automatyczne negocjacje, spełnienie warunków i realizację umów w środowisku blockchain. Standardowe umowy określają warunki umowy między stronami i są często egzekwowane przez prawo. Smart kontrakty to umowy cyfrowe, przechowywane w blockchainie i egzekwujące warunki przy pomocy kodu kryptograficznego. Inaczej mówiąc, smart kontrakty są po prostu programami i jak wszystkie programy, działają tak, jak zaplanowali je ich twórcy. Smart kontrakty działają jak zaprogramowane aplikacje: „jeśli wystąpi zdarzenie x, to wykonaj działanie y”.
Smart kontrakty mogą negocjować warunki umów, automatycznie weryfikować ich spełnienie i nawet realizować umowy, a wszystko to bez udziału centralnej organizacji zatwierdzającej, czy dana strona wypełniła swoje warunki. Smart kontrakty mogą uczynić pośredników takich jak notariusz, agent czy prawnik niemal zbędnymi.
Jak działają smart kontrakty?
Idea smart kontraktów została opracowana w 1993 r. przez Nicka Szabo – znanego naukowca i kryptografa. W swoim eseju Nick Szabo napisał: „Ogólne cele projektu smart kontraktów to zapewnienie powszechnych warunków umów (takich jak warunki płatności, zastawy, poufność, a nawet egzekwowanie), minimalizowanie zarówno złośliwych, jak i losowych wyjątków oraz zminimalizowanie potrzeby zaufanych pośredników. Związane z tym cele ekonomiczne obejmują zmniejszenie strat związanych z oszustwami, kosztów pośrednictwa, egzekwowania i innych kosztów transakcyjnych. Pewne technologie, które istnieją obecnie, mogą być uważane za prymitywne smart kontrakty, np. terminale POS i karty kredytowe (...)”.
Pomimo, że smart kontrakty stały się naprawdę możliwe wraz z powstaniem Bitcoina w 2009 r., to dopiero Ethereum wykorzystało w pełni ich potencjał, czyniąc możliwym realizację i przechowywanie smart kontraktów w rozproszonym rejestrze. Platforma Ethereum została specjalnie zaprojektowana do realizacji smart kontraktów, czyniąc transakcje i ICO możliwymi i bezproblemowymi. Dzięki rozwojowi smart kontraktów, możliwy jest także rozwój wielu start-upów blockchain. Podobnie jak sieć węzłów, które uwierzytelniają transakcje w Bitcoinie, smart kontrakty także używają sieci węzłów, aby uwierzytelnić, czy wszystkie aspekty umowy zostały spełnione. Nie jest potrzebny pośrednik, taki jak prawnik, aby zweryfikować spełnienie tych warunków. Smart kontrakty są transparentne i możliwe do prześledzenia przez wszystkie strony umowy, dzięki temu zaufanie między stronami nie jest tu najważniejszym punktem.
Pod wieloma względami smart kontrakty są podobne do umów, które się podpisuje, żeby kupić samochód. Różnica polega na tym, że te umowy są zautomatyzowane, a kwestia zaufania może być zabezpieczona cyfrowo.
Nick Szabo przedstawił koncepcję rozszerzenia smart kontraktów na obiekty fizyczne, takie jak samochody czy nieruchomości. Gdyby smart kontrakty były w nie wbudowane, automatycznie umożliwiłoby to kontrolę nad nimi tylko prawowitym właścicielom, którzy spełniają warunki umów. Jeśli została zaciągnięta pożyczka, żeby kupić samochód, a właściciel nie wykonał płatności, smart kontrakt mógłby automatycznie uruchomić zastaw, co przywraca kontrolę nad samochodem bankowi. Taki inteligentny zastaw mógłby być dużo tańszy i bardziej skuteczny niż komornik. Niezbędny byłby także protokół, aby usunąć ten zastaw, kiedy pożyczka będzie spłacona.
Magazyn: Rafał Zaorski - Zarobił 2,5 mln w 24h
Przykłady zastosowania smart kontraktów
Głosowania
Często wielu ludzi – polityków i wyborców wyraża wątpliwości, czy obecny system głosowania nie jest podatny na fałszerstwa. Dzięki smart kontraktom sfałszowanie wyników wyborów byłoby niemożliwe. Gdyby wszystkie głosy były przechowywane w blockchainie, byłoby mało prawdopodobne, by je zhakować i zmienić. W dodatku zautomatyzowana natura smart kontraktów może uczynić proces głosowania prostszym i całkowicie online. Niektórzy mają nadzieję, że takie rozwiązanie poprawiłoby frekwencję wyborczą. Przykładem start-upu pracującego nad takim rozwiązaniem jest Horizon State. Warto wspomnieć także o wyborach w Zachodniej Wirginii.
Łańcuch dostaw
Często działanie łańcucha dostaw jest spowolnione przez konieczność zawierania systemu umów opartych na papierze. Te dokumenty muszą przejść przez wiele rąk, aby umożliwić nawet najprostsze zadania. Kradzieże, straty i oszustwa są stosunkowo częste. Blockchain i smart kontrakty mogą ten proces ułatwić, dostarczając bezpiecznej cyfrowej wersji umów wszystkim stronom transakcji. To może je znacznie zautomatyzować.
Samochody
Coraz więcej elementów działania samochodów jest zautomatyzowanych, a smart kontrakty tę automatyzację mogą zwiększyć. Przykładem może być firma ubezpieczeniowa naliczająca stawki ubezpieczenia w zależności od tego, w jaki sposób klienci prowadzą swoje pojazdy. Samochody mogłyby przesyłać te dane do firmy ubezpieczeniowej. Kolejnym przykładem, który mógłby zrewolucjonizować tę branżę byłoby zastosowanie smart kontraktów do komunikacji miedzy pojazdami w ruchu drogowym.
Nieruchomości
Przypuśćmy, że wynajmujemy apartament na tydzień za pośrednictwem strony internetowej pośrednika, tylko że ta wersja istniałaby na blockchainie, gdzie można płacić kryptowalutą. Po zapłaceniu otrzymujemy cyfrowy rachunek zgodnie z warunkami smart kontraktu. Smart kontrakt sprawdza, czy otrzymaliśmy „cyfrowy klucz”. Jeśli go nie otrzymaliśmy przed upływem określonego terminu, smart kontrakt powoduje zwrot pieniędzy.
Służba zdrowia
Smart kontrakty mogą usprawnić proces uwierzytelniania danych do celów ubezpieczeniowych, ochronę danych pacjentów, zgodności z przepisami, a nawet dostaw leków. Więcej można przeczytać tutaj.
Bankowość
Banki wydają się być branżą najbardziej otwartą na zastosowanie technologii blockchain i smart kontraktów. Dzięki temu mogłyby sprawniej zarządzać ogromnymi ilościami pieniędzy poprzez automatyzację różnych operacji finansowych, w tym transakcji międzynarodowych.
Kwestie prawne
Tradycyjny model umów często polega na notariuszach i innych prawnikach, aby rozwiązywać konflikty i zapewnić wszystkie aspekty wypełnienia umów. Smart kontrakty mogłyby zautomatyzować te kroki w transparentny i możliwy do prześledzenia sposób. Jeśli rozważy się ilość możliwych do zaoszczędzenia pieniędzy i czasu, można dojść do wniosku, że smart kontrakty mogą uczynić notariuszy i prawników niemal zbędnymi. Oczywiście, mogą być oni niezbędni w niektórych sytuacjach, ale większa część pracy byłaby wykonana przez smart kontrakty. Pomimo, że wydaje się, że smart kontrakty mogłyby pozbawić pracy prawników, jednak oni sami są zainteresowani tą technologią, czego przykładem jest pierwsza krypto-kancelaria.
Wątpliwości
Może minąć wiele lat, zanim ta nowa technologia zostanie wprowadzona w większości branż. Jedną z przyczyn jest to, że smart kontrakty mogą być bardzo skomplikowane. Często jest niezbędnych więcej niż jeden smart kontrakt do zrealizowania jakiegoś zadania. Wiele nawzajem powiązanych smart kontraktów jest często potrzebnych, aby uwzględnić wszystkie możliwe scenariusze, które mogą mieć miejsce. Jest to ogromne wyzwanie i w pierwszych latach stosowania takich rozwiązań można spodziewać się błędów w bardziej skomplikowanych transakcjach. Największym problemem jest to, że smart kontrakty są programami. Przede wszystkim trzeba mieć na uwadze, że te programy tworzą ludzie i można się spodziewać błędów.
Gdy Ethereum zostało uruchomione, miał miejsce błąd w smart kontrakcie, który pozwalał na łatwą kradzież ETH o wartości milionów dolarów. To doprowadziło do forka, w wyniku którego powstało Ethereum Classic.
W przypadku tradycyjnych umów, jeśli zdarzą się jakieś problemy lub pomyłki, strony mogą wyjaśnić to między sobą lub w sądzie, zanim będą miały miejsce dalsze konsekwencje. Natomiast w przypadku smart kontraktów, jeśli zostaną wprowadzone błędne dane, umowa i tak zostanie zrealizowana.
Zapewne w przyszłości wiele rozwiązań będzie możliwych do zrealizowania bardziej niż się to wydaje obecnie. Kiedyś nikt nie przypuszczał, że Internet tak się rozwinie i stanie się tak wszechobecny jak teraz. Ale czy nawet on jest doskonały?
Dlaczego smart kontrakty są naszą przyszłością?
J.R. Gutierrez nie ma wątpliwości, że smart kontrakty będą częścią naszej przyszłości w takiej lub innej formie. Nawet obecnie ich zalety przeważają nad wadami. Transparentność, ograniczenie oszustw i niezmienialność danych stanowią wiarygodną alternatywę dla biznesu. Korzyści z używania smart kontraktów w biznesie są następujące:
- Lepsza obsługa klientów – bez potrzeby korzystania z usług pośredników, relacje firmy z klientami mogą być bardziej bezpośrednie.
- Urlop pracowników nie wpływa na działanie firmy. Dzięki decentralizacji nie ma potrzeby obawiania się o utratę danych. Blockchain i smart kontrakty będą dalej działać niezależnie.
- Redukcja kosztów – eliminacja pośredników oznacza niższe opłaty.
- Przechowywanie danych – smart kontrakty działają w blockchain, gdzie wszystkie dane są chronologicznie przechowywane i łatwo dostępne. Dokumenty mogą być wielokrotnie powielane i przechowywane w każdym węźle sieci.
- Większa szybkość – bez dodatkowych kroków niezbędnych przy korzystaniu z usług pośredników w tradycyjnych umowach, zadania zautomatyzowane przez smart kontrakty są wykonywane dużo szybciej.
Szukasz miejsca gdzie swobodnie możesz dyskutować o kryptowalutach, bitcoinie, tokenach oraz ICO?
Dołącz do facebookowej grupy CoinGroup
