Złoto ma szansę na wyjście w tym roku na poziom 2 100 USD za uncję. Wiele zależy od lipcowej decyzji FOMC i słów, jakie wypowie szef Rezerwy Federalnej Jerome Powell po posiedzeniu.
Zobacz także: Ceny tego surowca są najwyższe od lat! Kontrakty futures w górę o ponad 20%!
- Istnieje duże prawdopodobieństwo, że w lipcu Fed podniesie stopy po raz ostatni w tym cyklu.
- Może to poskutkować wzrostem ceny złota do ponad 2 000 USD/oz jeszcze w 3Q23.
- Spadająca inflacja wraz z solidnym zatrudnieniem w USA będzie podnosić szanse na obniżki stóp procentowych, co będzie przekładać się na dalszy potencjał wzrostowy dla złota.
- Według niektórych analityków, ten rok zakończy się dla złota przebiciem poziomu 2 100 USD/oz.
Złoto rozpala umysły ludzkie od tysięcy lat. Już w starożytności, w XXVI wieku p.n.e. złoto było używane jako ceniony kruszec w wymianie handlowej, surowiec do wyrobu biżuterii czy oznaka statusu materialnego władcy.
Dziś, ponad 4 tysiące lat później, złoto także pozostaje wyznacznikiem i oznaką majątku, a jego wpływ na globalną sytuację geopolityczną kształtowany jest przez wiele czynników, z których jednym z najważniejszych są decyzje Federalnego Komitetu ds. Otwartego Rynku (Federal Open Market Committee – FOMC) w sprawie poziomu stóp procentowych w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej.
Kryzys finansowy 2007 – 2009 a złoto
Nim jednak zajrzymy do najświeższych danych, warto odnotować zmianę, jaką przeszedł świat podczas kryzysu zapoczątkowanego przez spadki cen nieruchomości w USA w 2006 roku. Do tego momentu, od czasu upadku muru berlińskiego (1989 r.) czy rozpadu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (1991 r.) świat żył w przekonaniu, że postępująca globalizacja, rosnące gospodarki, zwłaszcza te państw będących w dawnym bloku wschodnim są nie do zatrzymania. Świat miał się tylko rozpędzać, łapiąc po drodze niewielkie „zadyszki” w postaci kryzysu finansowego w Azji Wschodniej (1997 – 1998) czy pękającej bańki internetowej (2000 – 2001). Decydenci banków centralnych nie widzieli jednak dużego zagrożenia dla gospodarki opartej na papierowym pieniądzu. W latach 1992 – 2008 globalny bilans handlu złotem przez banki centralne oscylował od -100 ton do ponad -600 ton mniejszych ilości kruszcu w skarbcach.
Kryzys, który z sektora nieruchomości amerykańskich rozlał się na cały świat zmienił postrzeganie roli sztabek złota w posiadaniu rządów państw. Lata 2009 – 2010 to zmiana bilansu z ujemnego na dodatni w handlu złotem przez banki centralne, by następnie wystrzelić w górę. Pomiędzy 2011 a 2022 rokiem przez większość czasu banki kupowały od 380 ton do ponad 600 ton rocznie złota, wyjątkiem jest 2020 rok, gdy świat opanowała pandemia koronawirusa COVID-19 – ale nawet wtedy banki zakupiły ponad 200 ton metalu.
Olbrzymią zmianą był rok 2022, kiedy to po inwazji Rosji na Ukrainę decydenci finansowi poczuli ryzyko przekształcenia się tej wojny w konflikt światowy i zakupili 1 136 ton złota (rys. 1). Według prognoz także 2023 rok ma być znaczący pod tym względem. World Gold Council poinformował, że tylko w pierwszym kwartale saldo banków centralnych na świecie powiększyło się o 228,4 tony złota (+176% r/r).
Popyt na złoto ze strony banków centralnych
Źródło: 30 Years of Central Bank Gold Demand / Visual Capitalist
Czym jest FOMC?
Federalny Komitet Otwartego Rynku (Federal Open Market Committee – FOMC) jest organem decyzyjnym Rezerwy Federalnej (Fed) w Stanach Zjednoczonych i odpowiedzialnym za politykę monetarną kraju. Prócz kształtowania poziomu stóp procentowych w USA, FOMC może także decydować o programach znanych jako „luzowanie ilościowe” (quantitative easing – QE) czyli skup dłużnych papierów wartościowych, najczęściej obligacji skarbowych, za „dodrukowane” pieniądze. Efektem tych działań jest zwiększenie podaży pieniądza w gospodarce, co według wielu badań pozwala ograniczyć skutki i przyśpieszyć zakończenie recesji.
Jednak jak zauważają także sami decydenci banków centralnych, bardzo ciężko jest gospodarce odstąpić od polityki zwiększania zadłużenia i kreacji „pustego pieniądza”. Zastosowanie QE podczas kryzysu 2007 – 2009 zwiększyło przyrost bazy monetarnej w USA z 800 mld USD (2007 r.) do ponad 3 000 mld USD (2013 r.). Pandemia koronawirusa, prócz obniżenia stóp procentowych w USA z 1,75% (styczeń 2020 r.) do 0,25% (marzec 2020 r.) wprowadziła także czwartą rundę QE (QE4) w kwocie 700 mld dolarów. W efekcie podaż pieniądza w okresie pandemii wzrosła z 4 149 mld USD (styczeń 2020) do rekordowych 8 965 mld USD (kwiecień 2022). Od maja 2022 wartość aktywów w księgach Rezerwy Federalnej USA spadła, osiągając 8 389 mld USD na początku czerwca 2023.
Czytaj także: Kurs złota osiągnie cenę 3 tys. USD za uncję, a główny amerykański indeks wzrośnie o 36%! Według tego eksperta to możliwe jeszcze w tym roku!
Stopy procentowe w USA ważne dla Króla Metali
Po kryzysie 2007 – 2009 poziom amerykańskich stóp procentowych został zmniejszony do poziomu 0,125% w grudniu 2008 roku i pozostał na tym poziomie do grudnia 2015 roku.
Na przestrzeni ostatnich kilku lat stopy procentowe w USA zostały wpierw podniesione z 0,125% do 2,5% (grudzień 2018 r.), by następnie spaść do 0,25% (marzec 2020 r.).
W marcu 2022 roku, by walczyć z wciąż rosnącą inflacją sięgającą nawet +0,9% w ujęciu miesięcznym (czerwiec 2021), FED zdecydował się rozpocząć cykl podwyżek stóp procentowych (rys. 2). Do maja 2023 roku stopy procentowe w USA osiągnęły 5,125% - najwyższy poziom od września 2007 roku. Z czego warto odnotować, że to i tak w większości niższy poziom stóp procentowych niż były w USA w latach 1977 – 2000.
USA – stopa proc. i CPI m/m
Źródło: Reuters Eikon
Decyzja FOMC w czerwcu 2023 roku
Ostatnie posiedzenie FOMC, mające miejsce w dniach 13 – 14 czerwca, oraz wystąpienia przewodniczącego Fed, Jerome'a Powella, przed Kongresem USA, przyniosły istotne informacje dla inwestorów na rynku złota. Powell zasugerował, że Fed może być skłonny do dalszego zaostrzania polityki pieniężnej, aby utrzymać inflację pod kontrolą. Co prawda czerwcowe posiedzenie nie zakończyło się podniesieniem stóp procentowych w USA, ale był to ruch szeroko oczekiwany przez rynek. Także decydenci Fed w swoich wypowiedziach sygnalizowali, że w czerwcu może nastąpić przerwa w cyklu podwyżek, by dać więcej czasu gospodarce na „przetrawienie” najwyższych od ponad 15 lat stóp procentowych.
Jednak już przed konferencją prasową Fed 14 czerwca rynek w większości prognozował kolejną podwyżkę stóp procentowych w lipcu 2023 roku. Wypowiedzi Powella ugruntowały tą opinię, według narzędzia CME FedWatch Tool, agregującego prognozy analityków dotyczące poziomu stóp procentowych, lipcowa podwyżka jest oczekiwana przez ponad 76% (rys. 3).
Zobacz również: Ten metal przyćmiewa ostatnio złoto! Z czego wynika obserwowany wzrost?
Szacowana stopa proc. w USA po lipcowym posiedzeniu FOMC 
Źródło: CME Fed Watch Tool
Powiązania złota i dolara amerykańskiego
Złoto jest aktywem wycenianym w dolarach amerykańskich, które nie przynosi odsetek, a więc staje się mniej atrakcyjne w porównaniu do inwestycji generujących dochód w czasach gdy stopy procentowe rosną lub pozostają na relatywnie wysokim poziomie. Wzrost stóp procentowych prowadzi do wzrostu rentowności obligacji skarbowych USA i umocnienia dolara amerykańskiego. W rezultacie, cena złota spada.
To oczywiście duże uproszczenie, ze względu na globalną sytuację geopolityczną rynek złota może reagować na inne wydarzenia, nie tylko zmianę stóp procentowych w USA. Widać to było doskonale podczas początków inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022. Pomimo podwyżki stóp procentowych w marcu 2022, cena złota wzrosła z 1 942 USD/oz do 1 977 USD/oz w kwietniu 2022.
Jednak od kwietnia do października 2022 roku złoto spadało nawet do 1 621 USD/oz, by od listopada 2022 zacząć znów wzrastać – pomimo prognoz i zapowiedzi dalszego wzrostu stóp procentowych w USA. Decyzja o ostatniej podwyżce stóp procentowych w Stanach Zjednoczonych, w maju 4 maja 2023 roku, zbiegła się z lokalnym szczytem cen złota na poziomie 2 051 USD/oz.
Od tego czasu, do 22 czerwca 2022, ceny złota dokonały korekty do poziomu 1 913 USD/oz (rys. 4).
XAU/USD na tle głównej stopy Fed 
Źródło: Reuters Eikon
Wystąpienie Powella przed Kongresem USA
Retoryka przewodniczącego Fed, Jerome'a Powella, zmieniła nieco ton. Wcześniejsze wystąpienia niosły przekaz o „przejściowej inflacji”. Obecnie padło określenie „trwalszej inflacji niż oczekiwano”. W efekcie wśród części analityków zaczęło rosnąć przekonanie, że w drugiej połowie roku stopy procentowe w USA zostaną podniesione o więcej niż tylko 0,25 punktu bazowego na lipcowym posiedzeniu.
Co prawda nadal większość (61,5%) uważa, że pozostaną one na poziomie 5,375%, ale ponad 20% sądzi, że wzrosną do 5,625%. Tego typu pomysły pojawiły się zaraz po konferencji 14 czerwca, ale jak widać większość uczestników rynku oczekuje konferencji po decyzji o stopach procentowych, która zostanie ogłoszona 26 lipca.
Sprawdź także: Prognozy dla cen złota po decyzji Fed. Ile potrwa zadyszka Króla Metali?
Globalny kontekst złota
Niepewność geopolityczna zazwyczaj sprzyja złotu jako "bezpiecznej przystani". Jednak pomimo trwających napięć między USA a Chinami, Iranem i innymi krajami, wciąż toczącemu się konfliktowy rosyjsko-ukraińskiemu, złoto nie zyskało trwale na wartości.
Jednak pomimo tych wyzwań, niektórzy analitycy wciąż widzą potencjał dla złota. Argumentują, że choć krótkoterminowe perspektywy mogą być niepewne, długoterminowe fundamenty dla złota są silne. Wskazują na ciągłe napięcia geopolityczne, rosnące długi publiczne i prywatne oraz potencjalne ryzyko kryzysu finansowego jako czynniki, które mogą wesprzeć ceny złota w przyszłości.
Także fakt, że amerykańska inflacja (CPI) w ujęciu rocznym osiągnęła swój szczyt w czerwcu 2022 roku (9,1% r/r), a ostatni odczyt wynosi 4,0% (maj 2023) wskazuje, że Fed powinien zbliżać się do końca cyklu podwyżek stóp procentowych (rys. 5). Część analityków (32% wg CME FedWatch Tool) spodziewa się nawet obniżki stóp procentowych w grudniu 2023 roku.
USA – inflacja r/r i szacowany szczyt stopy proc. 
Źródło: Reuters Eikon
Prognozy dla rynku złota
W mojej opinii ceny rynkowe złota powinny pozostać na wysokich poziomach wyceny, mając wciąż solidne wsparcie na poziomie 1 900 USD/oz. Mając jednak na uwadze okres wakacyjny, a także perspektywę co najmniej jednej podwyżki stóp procentowych w USA, istnieje ryzyko, że ten rynek zsunie się nawet do poziomu 1 850 USD/oz. Wykres tygodniowy pokazuje, że ten poziom wielokrotnie stanowił wsparcie lub opór dla cen od czwartego kwartału 2020 roku (rys. 6).
Notowania XAU/USD 
Źródło: Reuters Eikon
Jeśli 12 lipca odczyt CPI spadnie poniżej 4,0%, a odczyt Core CPI zejdzie poniżej 5,0%, to istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że podwyżka lipcowa będzie ostatnią. I że Powell ogłosi to podczas konferencji po decyzji 26 lipca 2023 roku, argumentując, że stopy procentowe są powyżej poziomu inflacji.
Może to poskutkować wzrostem cen złota do ponad 2 000 USD/oz jeszcze w trzecim kwartale tego roku. Spadająca inflacja wraz z solidnym zatrudnieniem w USA będzie też podnosić szanse na obniżki stóp procentowych w Stanach Zjednoczonych, co będzie przekładać się na dalszy potencjał wzrostowy i przebicie poziomu 2 073 USD/oz. Byłby to nowy szczyt cen złota, które w ostatnich latach był bezskutecznie atakowany trzykrotnie: w sierpniu 2020, marcu 2022 i maju 2023. Według niektórych analityków, ten rok zakończy się dla złota przebiciem poziomu 2 100 USD/oz.
