Bardzo silny wzrost PKB w 1Q 2022…
Według tzw. szybkiego szacunku PKB w Polsce w 1Q 2022 r. wzrósł o 8,5% r/r, po wzroście o 7,6% r/r kwartał wcześniej. Jeszcze większe wrażenie robi wzrost kw/kw, który (po korekcji wahań o charakterze sezonowym) przyspieszył do 2,4% kw/kw z 1,8% kw/kw w 4Q 2021. Dane te okazały się wyższe od oczekiwań. Nie znamy jeszcze struktury danych, spodziewamy się natomiast, że głównymi motorami wzrostu była konsumpcja gospodarstw domowych, a także odbudowa zapasów. Możliwe, że również inwestycje także napędzały wzrost PKB. Dane te potwierdzają silnie rozgrzaną gospodarkę, która rośnie ponad dwukrotnie szybciej niż średnia historyczna i wykazuje odporność na najwyższą od ponad 20 lat inflację, wzrost stóp procentowych. Dane tylko częściowo obejmują okres wybuchu wojny na Ukrainie, która w marcu miała dwukierunkowy wpływ na krajową gospodarkę: z jednej strony spadł eksport do Ukrainy i objętymi sankcjami Rosji i Białorusi, z drugiej zaś na popyt krajowy podnosiły wydatki związane z napływem uchodźców. Aktywność gospodarcza na początku roku okazała się bardzo wysoka. Kolejne kwartały przyniosą jednak wyhamowanie aktywności ekonomicznej i znaczne spowolnienie dynamiki PKB na przełomie 2022 i 2023 r., gdy pozytywny wpływ wojny wygaśnie oraz mocniej będzie oddziaływała wysoka inflacja i wyższe stopy procentowe. Pomimo tego wzrost PKB w Polsce powinien wyglądać bardziej korzystnie niż w Unii Europejskiej, ze względu na lepszą sytuację na rynku pracy oraz luzowanie polityki fiskalnej.
…ale dane o produkcji przemysłowej w kwietniu wskazują na wyhamowanie
Produkcja sprzedana przemysłu w cenach stałych wzrosła w kwietniu o 13,0% r/r po wzroście o 17,3% r/r w marcu. Dane te okazały się słabsze od oczekiwań. Po korekcji sezonowej produkcja obniżyła się natomiast o 0,4% m/m, co jest pierwszym spadkiem odnotowanym w tym roku. Szczegóły opublikowanych danych pokazują, że za obniżenie się dynamiki r/r produkcji przemysłowej mocno oddziaływało ograniczenie produkcji w sektorze „wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę”, której wzrost spowolnił do 29,5% r/r z aż 77,4% r/r w marcu. Niemniej spadek dynamiki miał szeroki zakres. Struktura danych wskazuje także na utrzymanie spadków r/r w sektorach takich jak motoryzacyjny, elektroniczny, czy urządzeń elektrycznych, co w naszej ocenie pokazuje problemy przede wszystkim z zaopatrzeniem działalności wytwórczej, wynikające z wybuchu wojny na Ukrainie, a najpewniej także niewystarczające dostawy z Chin. Kwietniowe dane potwierdzają, że wyjątkowo dobra koniunktura w krajowym przemyśle ulegnie ochłodzeniu.
…podobnie jak sprzedaż detaliczna…
Sprzedaż detaliczna w cenach stałych wzrosła w kwietniu o 19,0% r/r po wzroście o 9,6% r/r miesiąc wcześniej. Wysokiej dynamice sprzedaży detalicznej w kwietniu baza odniesienia z ub. roku, gdy sprzedaż tylko odmrażała się po nasileniu pandemii COVID-19 na wiosnę ub. roku. Dodatkowo w tym roku święta wielkanocne wypadały w połowie kwietnia, podczas gdy w 2021 r. wydatki kumulowały się najprawdopodobniej w marcu. Ponadto, podobnie jak przed miesiącem widać w danych oddziaływanie napływu uchodźców do Polski, obejmującej wyspecjalizowane sklepy, a także w kategorii meble, RTV, AGD. Ujemną dynamikę r/r po raz ósmy z rzędu zanotowano w przypadku sprzedaży aut, co nie dziwi biorąc pod uwagę problemy zaopatrzeniowe w tym sektorze. Natomiast po oczyszczeniu danych z wahań sezonowych sprzedaż obniżyła się o 0,8% m/m. Jest to pierwszy spadek od grudnia ub. roku. W naszej ocenie dane te potwierdzają stopniowe wygaszanie wzmożonego popytu po napływie uchodźców do Polski oraz coraz większy wpływ na wydatki gospodarstw domowych bardzo wysokiej inflacji i wyższych stóp procentowych. Warto przy tym odnotować, że deflator sprzedaży detalicznej wzrósł w kwietniu do 14,4% r/r z 12,4% r/r, a więc do wartości najwyższej co najmniej od 2000 r. Rysujące się w kwietniu tendencje powinna być kontynuowana w nadchodzących miesiącach. Wzrost gospodarczy w cenach stałych w tym roku powinien być jednak silny, wyższy niż nasza dotychczasowa prognoza wynosząca 4,2%. Wyraźnie wolniejszego wzrostu spodziewamy się w 2023 r., aczkolwiek nie będzie on naszym zdaniem budził obaw o znaczący wzrost bezrobocia.
… i produkcja budowlano-montażowa
Wzrost produkcji budowlano-montażowej spowolnił w kwietniu do 9,3% r/r z 27,6% r/r przed miesiącem. To wynik zdecydowanie niższy niż nasza prognoza oraz konsensus rynkowy. Warto zwrócić uwagę na bardzo dużą zmienność wyników budownictwa w ostatnich miesiącach, ponieważ kwietniowa negatywna niespodzianka nastąpiła po bardzo pozytywnej niespodziance w marcu. Po wyeliminowaniu wpływu czynników o charakterze sezonowym produkcja budowlano-montażowa spadła w kwietniu o 5,1% m/m po wzroście o 5,1% m/m w marcu. Dane te wpisują się w obraz wyhamowania koniunktury gospodarczej i pogorszenia perspektyw inwestycji. Wyniki badania koniunktury wskazują na pogorszenie nastrojów sektorze budownictwa i spadek oczekiwań co do spodziewanego portfela zamówień. Nakładają się na to wysokie ceny materiałów, problemy z zaopatrzeniem oraz wysokie stopy procentowe, które wpłyną na wyraźne ograniczenia popytu na mieszkania. Czynnikiem wspierającym inwestycji budownictwo może być uruchomienie środków z Krajowego Planu Odbudowy, jednak ich skala w tym roku nie będzie znaczna.
Inflacja PPI w kwietniu jeszcze wyższa
Inflacja PPI w kwietniu wzrosła natomiast do 23,3% r/r również przewyższając oczekiwania. Przyspieszenie wzrostu r/r miało powszechny charakter. Niezmiennie najsilniej inflację produkcji sprzedanej silnie rosnące r/r ceny surowców, potęgowane przez wybuch wojny na Ukrainie i problemy zaopatrzeniowe. Spodziewamy się zatem, że wskaźnik PPI szybko się nie obniży i będzie przekładał się na inflację konsumencką.
Wzrost zatrudnienia w kwietniu wsparty napływem uchodźców
Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw wzrosło w kwietniu o 2,8% r/r wobec wzrostu o wzroście o 2,4% r/r w marcu. W samym marcu natomiast liczba etatów zwiększyła się o 11,7 tys. etatów. Patrząc na dane kwietniowe w ostatnich latach to największy wzrost liczby etatów do 2010 roku. Wskazuje to na utrzymanie silnego popytu na pracę. Struktura branżowa zmian zatrudnienia może wskazywać, że na krajowy rynek pracy miał wpływ wybuch wojny i napływ uchodźców z Ukrainy. Dynamika zatrudnienia powinna w kolejnych miesiącach wyhamowywać, choć nie spodziewamy się znacznego pogorszenia sytuacji na rynku pracy.
Dynamika płac najwyższa od niemal 30 lat, a spirala inflacja-wynagrodzenia rozkręca się
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wzrosło w kwietniu o 14,1% r/r silniej niż w marcu (+12,4%). Jest to najwyższy odczyt od maja 2004 roku. Płace rosły dynamicznie we wszystkich sektorach, niemniej najsilniej zwiększyły się w budownictwie i transporcie. Niezmiennie też źródłem podwyższonych żądań płacowych jest wysoka inflacja, która w warunkach silnego popytu na pracę oraz odkotwiczenia oczekiwań inflacyjnych ułatwia realizację żądań placowych. Spirala płacowo-cenowa jest zatem wyraźnie rozkręcona. Naszym zdaniem stabilizujące oddziaływanie napływu uchodźców na rynek pracy jest niepewne. Zestaw danych z sektora przedsiębiorstw za kwiecień potwierdza rozgrzany rynek pracy oraz napędzanie się spirali cenowo-płacowej.
Rekordowo wysoka inflacja bazowa
Narodowy Bank Polski opublikował w ub. tygodniu miary inflacji bazowej w kwietniu. Wszystkie z czterech publikowanych wskaźników osiągnęły najwyższą wartość od 2001 r., tj. od początku danych. Najpopularniejszy indeks – CPI po wyłączeniu cen żywności i energii wzrósł do 7,7% r/r z 6,9% r/r. Ten wskaźnik inflacji bazowej podnoszony jest przez ceny usług, których wzrost w kwietniu przyspieszył do 10,1% r/r z 9,1% r/r, a także towarów (innych niż żywność i energia) do 5,7% r/r z 5,0% r/r. Potwierdza to bardzo szeroki zakres presji inflacyjnej w gospodarce, na co składa się szybki wzrost gospodarczy, ciasny rynek pracy i luźna polityka fiskalna. Skala i zakres presji inflacyjnej wskazują, że jej osłabienie będzie wymagało dalszych podwyżek stóp procentowych, które pozostaną na wysokim poziomie przez długi czas.
Zestaw danych za kwiecień nie zmienia zasadniczo naszego scenariusza
Zestaw danych z gospodarki w kwietniu potwierdza stopniowe hamowanie bardzo silnego ożywienia gospodarki, które odnotowano w 1Q 2022 r. Pomimo tego nie zmienia się nasz scenariusz dalszych podwyżek stóp procentowych w tym roku przez Radę Polityki Pieniężnej. Dane o inflacji i rynku pracy potwierdzają rozpędzenie się w kwietniu spirali inflacja-płace, co wymaga dalszego zacieśniania warunków monetarnych. RPP będzie w dalszym ciągu dążyła do zmniejszenia się oczekiwań inflacyjnych warunkującego osiągnięcie celu inflacyjnego w średnim okresie. Wolniejszy, zwłaszcza w 2023 r. wzrost gospodarczy nie będzie w naszej ocenie przeszkodą do podwyżek stóp, gdyż nie będzie to powodowało obaw o drastyczny spadek popytu na pracę.
Komisja Europejska rewiduje prognozy dla Polski
Komisja Europejska w wiosennej rundzie obniżyła prognozę wzrostu PKB w Polsce w 2022 r. do 3,7% z 5,2% oczekiwanego w lutym, a dla 2023 r. do 3,0% z 4,4%. Według autorów rewizja ta, jedna z większych spośród krajów członkowskich Unii Europejskiej, odzwierciedla negatywny wpływ wojny na Ukrainie, która oddziałuje poprzez wyższą niepewność, zaburzenia handlu, zacieśnianie polityki pieniężnej w wyniku wysokiej inflacji. Komisja Europejska bardzo znacząco podniosła jej prognozę dla 2022 r. do 11,6% r/r średnio w roku z 5,2% r/r oczekiwanego w lutym, a dla 2023 r. do 7,3% r/r z 2,6% r/r. Oznacza to średnio w latach 2022-2023 najwyższą inflację w UE. Pomimo tego oczekiwany wzrost gospodarczy przedstawia się korzystnie na tle innych krajów, co wynika m.in. z oczekiwań dotyczących bardziej ekspansywnej polityki fiskalnej obejmującej zwiększenie wydatków związanych z wojną (pomoc uchodźcom i wydatki militarne) oraz obniżenie podatków w ramach tarczy antyinflacyjnej i reformy podatkowej Polskiego Ładu. Według KE deficyt sektora finansów publicznych w latach 2022-2023 wynieść ma odpowiednio 4,0% i 4,4% PKB, a więc znacznie więcej niż 1,9% PKB w 2021 r. Ponadto rynek pracy powinien pozostawać w dobrej kondycji. Przedstawiony scenariusz choć nieco zbyt optymistyczny w przypadku wzrostu PKB w 2023 i naszym zdaniem zbyt niskich prognoz inflacji jest zgodny z naszym scenariuszem niezłej koniunktury w tym roku oraz zbliżającym się wyraźnym wyhamowaniem aktywności w 2023 r., przy utrzymaniu inflacji wyraźnie powyżej celu NBP. Wspiera to oczekiwania na dalsze podwyżki stóp procentowych w Polsce.
