Choć w minionych dniach tematem numer jeden na naszym podwórku była komentowana już chyba przez wszystkich, kontrowersyjna decyzja Rady Polityki Pieniężnej, zerkniemy na rzecz znacznie ważniejszą, a więc elementy, które spędzają teraz Fedowi sen z powiek. A jest ich sporo.
Artykuł dostępny w wersji video:
Wszystko wskazuje na to, że wakacyjny marazm odchodzi definitywnie w zapomnienie, natomiast w jego miejsce wraca cała lista zagrożeń, jaka się w ostatnich miesiącach nad rynkami finansowymi gromadziła. O czym dokładnie mowa?
- O słabnącej kondycji amerykańskiego rynku pracy
- O decyzjach Arabii Saudyjskiej wymierzonych w amerykańską inflację
- O stopach procentowych, na które zadłużona Ameryka nie może sobie pozwolić
- O ucieczce z amerykańskich obligacji i recesyjnych ostrzeżeniach
- I w końcu o wrześniu, a więc jednym z najgorszym statystycznie miesięcy na rynkach
Na koniec przyjrzymy się temu, co to może oznaczać dla perspektyw polityki Fedu i w konsekwencji dla złota.
O amerykańskim rynku pracy była już na przestrzeni ostatnich kwartałów mowa wielokrotnie. Przede wszystkim pod kątem rozerwania mainstreamowych danych od jego rzeczywistej kondycji. Krótko przypomnę tylko, że najchętniej obserwowana zmiana zatrudnienia w sektorach pozarolniczych pokazuje nam, jak zmieniała się ilość miejsc pracy, a nie ilości pracujących osób. Innymi słowy jeśli ktoś stracił pracę na pełny etat i zmuszony jest teraz pracować na trzech zajęciach dorywczych, w statystyce tej doda dwa nowe miejsca pracy.
Jak pod tym względem wypadł sierpień? W amerykańskiej gospodarce pojawiło się 187 tys. nowych miejsc pracy, natomiast spodziewano się, że będzie to 170 tys. Dane znów powyżej prognoz. To, o czym mówi się już znacznie ciszej, to także kolejne rewizje w dół tych samych danych z poprzednich miesięcy.
Jeśli zliczyć te wszystkie rewizje od początku roku, według oficjalnych statystyk faktycznie jest o 340 tys. miejsc pracy mniej, aniżeli dotychczas podawano. Do tego dorzucić można także kwestię jakości miejsc pracy, a więc ich rozgraniczenie na pełnoetatowe i w niepełnym wymiarze godzin. W sierpniu pełnoetatowych ubyło 87 tys., a dodając do tego ich ubytek aż o 585 tys. w lipcu, daje to 2-miesięczny spadek o 670 tys. miejsc pracy na pełen etat, a więc najgorszy wynik od czasów globalnej choroby sprzed ponad trzech lat.
Jeśli jednak dodamy do tego 2-miesięczny przyrost o ponad milion miejsc pracy w niepełnym wymiarze godzin, można odnieść wrażenie, że rynek pracy kwitnie. Wniosek jest niestety dokładnie odwrotny, bowiem Amerykanie zmuszeni są w coraz większej mierze przechodzić na zajęcia dorywcze, tracąc pełnoetatowe miejsca pracy.
Drgnęła także stopa bezrobocia, rosnąc do 3,8%, a więc najwyższego od lutego ubiegłego roku poziomu. Dla rynku znacznie mocniejszym impulsem były jednak nie dane z raportu z ubiegłego piątku, tylko publikowane parę dni wcześniej dane o ilości wakatów, które od miesięcy systematycznie topnieją, schodząc obecnie do 8,8 mln, neutralizując jednocześnie po-pandemiczny wzrost. W przeszłości tąpnięcia ilości wolnych miejsc pracy korelowały z rozpoczęciem obniżek stóp procentowych.
Dalej przechodzimy do dobrowolnej decyzji Arabii Saudyjskiej o przedłużenia cięcia wydobycia ropy o 1 milion baryłek dziennie do końca tego roku. Nie jest tajemnicą, że ponowny wzrost inflacji, zwłaszcza w obecnym, restrykcyjnym otoczeniu monetarnym, jest ostatnią rzeczą, jakiej Fed chciałby w tej chwili doświadczyć.
O ile przed rokiem, wraz ze zbliżającymi się wyborami połówkowymi administracja Bidena pozbywała się rezerw strategicznych, próbując trzymać w ryzach ceny paliw na stacjach, o tyle teraz ze względu na niski poziom tychże rezerw nie za bardzo jest przestrzeń na taki manewr, a w ostatnich tygodniach rezerwy są wręcz odbudowywane, ale poprzez skupowanie ropy z rynku i jednoczesnym dynamizowaniu rosnących cen.
W ramach krótkiej dygresji zwróćcie też uwagę na krajowe podwórko, gdzie pomimo rosnących cen ropy i słabnącego złotego, ceny na polskich stacjach stoją w miejscu. Patrząc w kalendarz nie zdziwcie się, jeśli taki stan utrzyma się do połowy października.
Wracając za ocean, rosnące ceny ropy mogą teraz wywierać presję na ponowne odreagowanie inflacji. Tę udało się zbić z ponad 9 do 3% w okresie, gdy cena ropy spadła o połowę. Zwróćcie jednak uwagę, że od majowego dołka ropa w dolarze podrożała już niemal 40%, a jak widzieliśmy wcześniej, zrzucaniem na rynek rezerw strategicznych Amerykanie bronić się już dalej nie mogą.
Do listy elementów wywierających presję na Fed dorzucić możemy także kwestię kosztów obsługi długu, związanych z aktualnym poziomem stóp procentowych. Ponieważ w poprzednich materiałach była już o tym wielokrotnie mowa, zatem tylko krótko podsumowując, chodzi o lawinowo rosnące koszty obsługi rządowego zadłużenia, od którego odsetki podchodzą już pod bilion dolarów w ujęciu rocznym.
Ponieważ wysokie stopy procentowe biją też w realną gospodarkę, chociażby przez koszty finansowania długiem przedsiębiorstw, rząd musi się mierzyć w tym samym czasie ze spadającymi wpływami podatkowymi.
W tej sytuacji koszty odsetkowe zajmują coraz więcej miejsca w budżecie. Budżecie, którego deficyt wygląda znacznie gorzej względem roku ubiegłego.
W rezultacie trzeba będzie albo wyraźnie zwiększyć Amerykanom podatki, co nota bene nie jest wcale gwarantem wzrostu wpływów z ich tytułu, bowiem po przekroczeniu pewnego poziomu zabije motywację do pracy, albo pogłębiając spiralę zadłużenia w jeszcze szybszym tempie emitować skarbowe obligacje, oczywiście kosztem konieczności zaoferowania za nie coraz wyższego oprocentowania, co jeszcze bardziej podbije koszty odsetkowe.
Jak być może pamiętacie, chętnych na amerykański dług systematycznie ubywa. Szerokim łukiem omija go Wschód, ale i również wśród państw Zachodu Amerykanie mogą niebawem mieć coraz większy problem ze znalezieniem kupców na emitowane obligacje. Koniec końców Fed może nie mieć innego wyjścia, jak skopiować japońskie MMT i wrócić do luzowania ilościowego, stając się jednocześnie głównym nabywcą rządowego zadłużenia, poświęcając przy tym jednocześnie dolara.
Teraz spójrzmy na statystyki stóp zwrotu z amerykańskich akcji vs. obligacji w poszczególnych miesiącach dla trzech przedziałów czasowych, a więc od początku 1973, 1990 i 2002 roku. Jak widzicie, statystycznie bardzo udany IV kwartał poprzedzony bywa zwykle słabszym sierpniem i wrześniem. Miejcie na uwadze, że w sierpniu w tym roku na rynkach nie wydarzyło się nic nadzwyczajnego. Może się zatem okazać, że tę 2-miesięczną zależność nadrobimy w najbliższych tygodniach.
Wszystko to prowadzi nas do kluczowej dla rynków kwestii, a więc kiedy Fed będzie zmuszony się poddać i wrócić do luźniejszej polityki monetarnej. Czy taką decyzję wywoła ciężar kosztów związanych z obsługą istniejącego już, rządowego zadłużenia i konieczności emitowania kolejnego długu, z coraz wyższą rentownością, nad którą można zapanować powracając do skupu obligacji? A może impulsem okaże się zachowanie cen obligacji, którymi wypchane są chociażby fundusze emerytalne czy sektor bankowy, a od których inwestorzy będą się odwracać doszacowując odbijającą inflację, dynamizowaną rosnącymi cenami ropy? Poza ryzykiem poważniejszego tąpnięcia wycen aktywów finansowych, wynikającego chociażby z sezonowości, przeważyć też może pogarszająca się sytuacja na amerykańskim rynku pracy, która z czasem przerodzić się może w poważniejsze niepokoje społeczne. A tych obecna administracja w przedwyborczym roku zapewne wolałaby uniknąć.
Na koniec wykres, na którym zobaczyć możecie, co taki ewentualny powrót do luźniejszej polityki monetarnej, bądź samo zakomunikowanie zakończenia cyklu podwyżek stóp procentowych, oznaczały w przeszłości dla interesującego nas rynku złota.
Zobacz także: Średnie kursy NBP. Jak wyglądają kursy średnie dolara, franka i funta z rana (stan na 11.09.2023). Najnowsze tabele kursów NBP A, B i C
