Spółka Ursus po raz kolejny znalazła się w niemałych tarapatach. Tym razem nie chodzi jednak o problemy z płynnością finansową, postępowaniem restrukturyzacyjnym, czy licznymi wierzycielami. Ostatnimi aktywnościami akcjonariuszy spółki zainteresowała się Komisja Nadzoru Finansowego, która we wtorek 9 kwietnia opublikowała komunikat w którym poinformowała o złożeniu zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa wykorzystania informacji poufnej, czyli mówiąc potocznie - insider tradingu. Oprócz tego, KNF podjął decyzję o zablokowaniu rachunków papierów wartościowych i pieniężnych prowadzonych przez podejrzanych o popełnienie przestępstwa. Sprawa jest więc poważna. Na jakiej podstawie Komisja oskarżyła akcjonariuszy Ursusa, kim są podejrzani i o co dokładnie chodzi w całej sprawie?
Opieszałość nie przez przypadek?
We wtorek 9 kwietnia KNF przekazał do informacji publicznej, że 22 marca złożył do prokuratury zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa insider tradingu na akcjach spółki Ursus. Chodziło o sytuację z 20 marca, kiedy to w środę wieczorem spółka poinformowała w swoim raporcie bieżącym o egzekucji komorniczej zleconej przez PKO BP, będącego wierzycielem Ursusa na kwotę ponad 10,6 mln złotych (wraz z odsetkami). W ramach egzekucji doszło do zajęcia przez komornika zbioru rzeczy ruchomych, przeznaczonych do przetworzenia oraz zapasów magazynowych, należących do Ursusa. Nie byłoby w tym niczego kontrowersyjnego, gdyby nie fakt, że zarząd spółki przekazał do opinii publicznej tę bez wątpienia istotną dla akcjonariuszy informację z ponadtygodniowym opóźnieniem - do egzekucji komorniczej doszło już w poniedziałek 11 marca. Sam fakt opóźnienia publikacji informacji nie jest złamaniem prawa, jednak to, co stało się w międzyczasie wzbudziło już poważne podejrzenia KNF.
Czytaj także: PKO BP na razie nie przejmie mienia Ursusa - sąd wstrzymał komornika
Zbyć albo nie być
Kilka minut po opublikowaniu informacji o egzekucji komorniczej, Ursus poinformował również o zbyciu akcji spółki w dniach 18-19 marca przez udziałowca POL-MOT Auto - łącznie na dwóch sesjach doszło do sprzedaży 722 235 sztuk akcji Ursusa. Transakcja sprzedaży rzekomo miała poprawić sytuację finansową POL-MOT Holding, od którego zależny jest POL-MOT Auto. Po jej zakończeniu cała grupa kapitałowa zmniejszyła swoją moc głosów na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy z 41,72% do 40,61%.
Jakie zastrzeżenia do zbycia akcji Ursusa przez POL-MOT Auto ma KNF? Przede wszystkim chodzi o trzy osoby, które mają bezpośrednie powiązania pomiędzy obiema spółkami. Osoby te zasiadają w radach nadzorczych zarówno POL-MOT, jak i Ursus, co oznacza że miały bezpośredni dostęp do informacji poufnych, które zostały upublicznione dopiero wieczorem 20 marca. Dlatego też transakcje zbycia akcji Ursusa przez POL-MOT zostały uznane przez KNF za posiadające znamiona insider tradingu.
Oprócz tego POL-MOT Auto nie poinformował o fakcie zbycia 20 marca prawie 125 tys. akcji Ursusa o łącznej wartości ponad 250 tys. PLN, co stanowiło 11,27% całego obrotu spółki na środowej sesji.
Transakcje POL-MOT Auto na akcjach spółki Ursus w dniach 11-20 marca 2019 r., źródło: KNF
W okresie od 18 do 20 marca, w którym POL-MOT sprzedawał akcje, kurs Ursusa spadł o ponad 11%. Informacja o zajęciu mienia Ursusa przez komornika została opublikowana wieczorem w środę 20 marca, kiedy sesja była już zakończona. Dzień później (21 marca) akcjonariusze zareagowali w przewidywalny sposób - kurs akcji na czwartkowej sesji spadł jeszcze o ponad 15%, zamykając notowania na wycenie 1,7000 PLN.
KNF 22 marca złożył zawiadomienie do Prokuratury Okręgowej w Warszawie w sprawie podejrzenia popełnienia przestępstwa podczas obrotu akcjami Ursusa. Oprócz tego, doszło do blokady rachunków papierów wartościowych i rachunków pieniężnych prowadzonych na rzecz POL-MOT Auto.
Czym jest insider trading?
Jak nietrudno się domyślić jest to przeprowadzania transakcji głównie na rynku kapitałowym (choć oczywiście nie tylko) przez osoby posiadające dostęp do informacji poufnych, które nie są dostępne dla wszystkich inwestorów, bądź przez osoby mające dostęp do istotnych z cenotwórczego punktu widzenia informacji wcześniej od pozostałych udziałowców. Transakcje takie pozwalają insiderom na uzyskanie nieuczciwej przewagi rynkowej nad pozostałymi inwestorami, stąd też w większości światowych jurysdykcji proceder ten jest karalny. W Polsce kwestię insider tradingu reguluje Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi (art. 180 i 181), obowiązująca od 2005 r. Wg niej osoby posiadające dostęp do informacji poufnych mogą dokonywać transakcji na akcjach swoich spółek, lecz obowiązują ich ścisłe ograniczenia - nie mogą np. dokonywać transakcji przed upublicznieniem konkretnej informacji np. w systemie ESPI. Do insiderów należą m.in. akcjonariusze będący członkami zarządu spółki, pracownicy, audytorzy, czy przedstawiciele brokerów.
Czytaj także: Manipulacje na rynkach. Co grozi nieświadomym inwestorom?
