Klasyka: większość z inwestorów wie, że solidny mindset to podstawa w tym biznesie, mało kto potrafi wyjaśnić czym tak naprawdę jest i jak przekłada się na nasze działania i decyzje.
A wreszcie jak go rozwijać i uodparniać, by rzeczywiście służył naszym celom i nie był tylko pustym słowem wytrychem.
Jest więc o czym podyskutować czy po prostu się dowiedzieć. Skoro jest luka, zabieram się do jej wypełniania. Będzie prosto, miło i z koniecznymi przykładami, ale materiału jest tyle, że nie wystarczy jeden, nawet przydługi wpis, więc z pietyzmem opiszę wszystko także w kolejnych.
To do dzieła.
***
Nie zabrniemy daleko bez rozpoznania czym dokładnie jest
MINDSET
To oczywiście słowo pochodzenia angielskiego, zbudowane z 2 składników – mind/umysł i set/zestaw, co po części wyjaśnia znaczenie. Na polski tłumaczy się to jako „sposób myślenia”, „mentalność” czy „nastawienie”, jednak nie ma idealnego odpowiednika. W poradnikach polskojęzycznych używa się oryginalnego ‘mindset’, dlatego nie będę tego zmieniał na siłę.
Pojęcie to oznacza:
Określony zbiór przekonań, postaw, wierzeń, nawyków myślowych, wzorców myślenia, które wpływają na sposób, w jaki postrzegamy świat, podejmujemy decyzje i reagujemy na różne sytuacje.
Mindset jest bardzo silnie związany z naszymi przekonaniami o własnych umiejętnościach i możliwościach, z wizją potencjalnego sukcesu, sposobem radzenia sobie z wyzwaniami i problemami, podejściem do samokształcenia i i rozwoju, interakcjami z otaczającym światem oraz podejmowaniem ryzyka.
Każdy z nas jest inny, wychował się w różnych warunkach, dostawał różne wzorce i przykłady, dlatego różnimy się mindsetem między sobą. To widać choćby bardzo silnie po politycznej polaryzacji w obecnych czasach, polityka silnie korzysta z tego, w jaki sposób wewnętrznie się deklarujemy wobec wyzwań tego świata.
Natomiast nas interesuje perspektywa inwestowania i tutaj muszę napisać o 2 istotnych różnicach w naszym postrzeganiu świata oraz praktycznym podejściu z tego wynikającym.
Podział #1
Pozytywny mindset: Osoba z pozytywnym mindsetem ma tendencje do koncentrowania się na optymistycznych stronach, pozytywnych zjawiskach, które generują pozytywne emocje, jest otwarta na nowe wyzwania, widzi w nich możliwości rozwoju, wierzy w swoje umiejętności, nie boi się ryzyka, a porażki traktuje jako cenne lekcje.
Negatywny mindset: nietrudno zgadnąć, że osoba tego typu widzi wszystko w czarnych barwach, bardziej interesują ją dziury w całym niż pozytywne aspekty, wątpi w swoje umiejętności, boi się podjąć ryzyko i zniechęca się dość szybko po niepowodzeniach.
Być może to ryzykowna teza, ale z tego może wypływać sposób postrzegania rynków – często deklarujemy się mentalnie jako byki czy niedźwiedzie, a to wpływa na nasze prognozy i widzenie przyszłości, a co za tym idzie dominujące pozycje na rynku.
Podział #2
Wzrostowy mindset (ang. growth mindset): Jest to podejście, które zakłada, że nasze umiejętności i inteligencja mogą być rozwijane poprzez wysiłek, naukę i wytrwałość. To wysiłek jest traktowany jako środek do osiągnięcia sukcesu, talent ma mniejsze znaczenie, czasem wręcz szkodliwe. Osoby tego typu są otwarte na świat, na wyzwania, na naukę, na zdobywanie umiejętności, na rozwiązywanie problemów, na pokonywanie wszelkich przeszkód. Nie ma dla nich rzeczy niemożliwych. Akceptują błędy i porażki, traktują je jak naukę.
Statyczny mindset (fixed mindset): Przeciwnie do powyższego zakłada, że nasze umiejętności i inteligencja są stałe, niezmienne i nie podlegają rozwojowi. Osoby z takim podejściem mogą unikać wyzwań, aby uniknąć porażek. Szybko się poddają, zamykają się na świat, problemy wydają się je przerastać. Krytykę traktują jak atak, a nie źródło informacji. Wysiłek jest niewart podjęcia, ponieważ i tak to niewiele zmienia.
Ten podział znakomicie opisany i wsparty badaniami oraz poradami znajdziemy w książce Carol Dweck „Nowa psychologia sukcesu”, w której z niezrozumiałych dla mnie powodów wycięto z tytułu słowo ‘mindset’ w polskim tłumaczeniu.
Autorka wyjaśnia w niej między innymi zjawisko „talentu”. Dzieci, które etykietuje się i chwali jako zdolne i utalentowane, potem zamykają się w statycznym mindsecie, ponieważ ich umysł przyjął, że pochwały i domniemany talent wystarczą do sukcesu życiowego i żaden wysiłek ich nie obowiązuje. Nie róbcie tego swoim dzieciom!
Innym wyzwaniem są tutaj stereotypy. Np. wmawianie dziewczynkom, że są gorsze z matematyki czy innych nauk ścisłych prowadzi do rzeczywistego nabrania przez nie do tego przekonania i bierność w tej dziedzinie. Z kolei wmawianie chłopcom, że emocji się nie okazuje i nie przeżywa, prostą drogą prowadzi do problemów z tym, no właśnie, w inwestowaniu i tradingu!
Te podziały opisane wyżej to dwa skrajne bieguny. Rzeczywistość bywa bardziej zniuansowana. W pewnych rzeczach możemy się zamykać, w innych czerpać otwartymi garściami. Albo ktoś deklaruje się super liberałem, a w rzeczywistości dyskusja z nim kończy się na tym, że tylko swoje przekonania, nawet błędne, jest w stanie uznać za jedyne i niepodważalne. Być może nawet znacie takich wśród inwestorów?
Można ostrożnie założyć, że wchodząc do branży, która wymaga nieustannego podejmowania ryzyka, w jakiś sposób zdołaliśmy wykształcić w sobie wzrostowy mindset. Także to, że pofatygowaliście się tutaj, by czytać te słowa, oznaczać może otwarcie na wiedzę i chęć zdobywania nowych kompetencji.
Ale uwaga, to może być pułapką! Dlaczego?
Ponieważ w ten sposób siebie etykietując stracić możemy rzeczywiste poczucie rzeczywistości w bardzo niepewnym, pełnym pułapek środowisku giełdy. Więc dla pewności warto się przeegzaminować pod kątem tego jakiego rodzaju mindset w nas dominuje. Tylko rzetelnie!
Dobra wiadomość jest taka, że ten mental możemy trenować jak mięsień. Jeśli znajdziemy lub dostaniemy dobrą motywację i wiedzę, możemy zmieniać się od wewnątrz, na tym w końcu polega samorozwój, doskonalenie, dążenie do celów i sukcesów.
Zobacz także: Fed i rynki - tak jak zawsze. Walka o odpowiedni poziom stóp w USA wciąż trwa
Natomiast istnieje również zła wiadomość dla równowagi. Polega ona na tym, że:
– życie i szkoła nie przygotowują nas pod względem mindsetu na to, co zastajemy wchodząc w inwestycyjną branżę,
– wchodząc do giełdowego świata zwykle nie dostajemy wystarczającej wiedzy o tym, jak taki mindset inwestycyjny kształtować, jak powinien wyglądać, a jeśli już, to jest to wiedza szczątkowa, poszatkowana, nierzadko mitologizowana,
– nie każdy, pomimo chęci, znajdzie w sobie na tyle zaparcia, by odpowiedni mindset ukształtować, szczególnie w zakresie spekulacji; nie chodzi jednak o samo „zamknięcie” czy brak talentu, być może często to po prostu brak czasu, a jest on wymagany, albo dostanie się pod niewłaściwe wpływy różnych guru; być może dlatego dla sporej części pasywne inwestowanie jest najlepszym wyjściem
Jak w praktyce wyglądać powinien wzorcowy mindset inwestora? To przecież istota tego, co z tej lekcji powinniśmy wynieść, jak bowiem kształtować odpowiedni mindset bez wzorców?
O tym jednak w kolejnej części.
Chcesz więcej? Sprawdź najnowsze artykuły na blogi.bossa.pl.
Opinie, założenia i przewidywania wyrażone w materiale należą do autora publikacji i nie muszą reprezentować poglądów DM BOŚ S.A. Informacje i dane zawarte w niniejszym materiale są udostępniane wyłącznie w celach informacyjnych i edukacyjnych oraz nie mogą stanowić podstawy do podjęcia decyzji inwestycyjnej. Nie należy traktować ich jako rekomendacji inwestowania w jakiekolwiek instrumenty finansowe lub formy doradztwa inwestycyjnego. DM BOŚ S.A. nie udziela gwarancji dokładności, aktualności, oraz kompletności niniejszych informacji. Zaleca się przeprowadzenie we własnym zakresie niezależnego przeglądu informacji z niniejszego materiału.
Niezależnie, DM BOŚ S.A. zwraca uwagę, że inwestowanie w instrumenty finansowe wiąże się z ryzykiem utraty części lub całości zainwestowanych środków. Podjęcie decyzji inwestycyjnej powinno nastąpić po pełnym zrozumieniu potencjalnych ryzyk i korzyści związanych z danym instrumentem finansowym oraz rodzajem transakcji. Indywidualna stopa zwrotu klienta nie jest tożsama z wynikiem inwestycyjnym danego instrumentu finansowego i jest uzależniona od dnia nabycia i sprzedaży konkretnego instrumentu finansowego oraz od poziomu pobranych opłat i poniesionych kosztów. Opodatkowanie dochodów z inwestycji zależy od indywidualnej sytuacji każdego klienta i może ulec zmianie w przyszłości. W przypadku gdy materiał zawiera wyniki osiągnięte w przeszłości, to nie należy ich traktować jako pewnego wskaźnika na przyszłość. W przypadku gdy materiał zawiera wzmiankę lub odniesienie do symulacji wyników osiągniętych w przeszłości, to nie należy ich traktować jako pewnego wskaźnika przyszłych wyników.
