Globalne spektrum instrumentów finansowych z miesiąca na miesiąca powiększa się, otwierając inwestorom nowe możliwości lokowania kapitału. Jednym z segmentów zyskujących znaczenie na świecie są ETF-y tematyczne, których specyfika sprawia, że należy je zaklasyfikować do grupy produktów wyjątkowo interesujących. Z jednej strony, ETF-y tematyczne umożliwiają wykorzystanie najnowszych trendów związanych z funkcjonowaniem gospodarki, ale także mogą świetnie się sprawdzić jako element dywersyfikacji portfela inwestycyjnego.
Oferta produktowa
Lider globalnych ETF-ów, jakim jest firma zarządzająca aktywami BlackRock, w swojej ofercie posiada bardzo bogatą gamę funduszy ETF skupionych na najważniejszych zjawiskach aktualnie zachodzących na świecie. Rozwiązania tematyczne uwzględniają kluczowe trendy zachodzące w gospodarce. Globalny postęp najczęściej kojarzony jest z technologią, dlatego reprezentanci tego sektora są licznie reprezentowani wśród ETF-ów tematycznych. W grupie tej można znaleźć rozwiązania związane z cyfryzacją, bezpieczeństwem cyfrowym, automatyką i robotyką czy też technologią blockchain.
Wykres 1 ETF-y tematyczne
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BlackRock
Równie ważnym tematem są sprawy związane z klimatem. Globalne ocieplenie, kwestie związane z emisją dwutlenku węgla stały się podstawą do działań na poziomie ponadnarodowym, a podjęte decyzje stawiają ten temat jako jedno z największych wyzwań na najbliższe lata. Pandemia koronawirusa i starzejące się społeczeństwa w wielu regionach globu sprawiają, że temat zapewnienia odpowiedniego systemu opieki zdrowotnej jest niezwykle istotny. Innowacyjność usług medycznych jak i postępy w biotechnologii zapewniają, że sektor ten jest niezwykle ważny dla inwestorów, a uzyskanie ekspozycji możliwe jest za pośrednictwem ETF-ów. Grupa produktów tematycznych jest mocno zróżnicowana, a wśród ważnych kategorii wymienić należy także ETF-y skupiające się na samochodach elektrycznych czy metaverse.
Wykres 2 Aktywa ETF-ów tematycznych w Europie (w mld USD)
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BlackRock
Bogata oferta produktowa i różnorodność ETF-ów łączą się w parze z rosnącym zainteresowaniem inwestorów tym segmentem rynku. Na przestrzeni ostatnich 5 lat aktywa ETF-ów tematycznych w Europie zanotowały kilkukrotny wzrost, zaznaczając zainicjowanie nowego trendu, którego przyspieszenie z dużym prawdopodobieństwem jeszcze przed nami.
Cyfryzacja
Wśród instrumentów skupionych na rynku technologicznym na uwagę zasługuje iShares Digitalisation UCITS ETF. Polityka inwestycyjna zakłada lokowanie kapitału w spółki, które osiągają znaczne przychody z cyfryzacji w takich obszarach jak cyberbezpieczeństwo, przetwarzanie w chmurze czy technologie finansowe. Na dzień 27.03.2023 r. w portfelu znajduje się 209 pozycji, a największy udział na poziomie 2.61% posiada Netflix Inc. Na uwagę zasługuje struktura geograficzna ETF-a ze znaczącą przewagą rynku amerykańskiego, stanowiącego ponad 66% całego portfela. Pozostała cześć jest silnie zdywersyfikowana, a kolejne pozycje w strukturze to Japonia (5.10%), Holandia (3.91%) i Niemcy (3.72%). iShares Digitalisation UCITS ETF charakteryzuje się wskaźnikiem kosztów całkowitych na poziomie 0.40%. Wartość zgromadzonych aktywów przekracza natomiast 900 mln dolarów.
Nieco węższy zakres tematyczny cechuje politykę inwestycyjną iShares Digital Security UCITS ETF. Jak sama nazwa wskazuje, w skład portfela funduszu ETF wchodzą spółki zajmujące się cyberbezpieczeństwem. Co ciekawe, aktywa zgromadzone w tym ETF-ie (prawie 1.8 mld dolarów) są niemal dwukrotnie wyższe niż w przypadku iShares Digitalisation UCITS ETF. ETF jest silnie zdywersyfikowany (109 spółek), a największy udział mają akcje spółki Arista Networks Inc (2.54%). Rynek amerykański jest głównym składnikiem portfela (63.32%), a spośród pozostałych krajów jedynie Japonia może pochwalić się dwucyfrowym udziałem (12.90%). Podobnie jak w przypadku wcześniej opisywanego ETF-a koszty całkowite kształtują się na poziomie 0.40%. Jeżeli chodzi o podział branżowy spółek znajdujących się w tym ETF-ie, to aż 87% należy do branży IT (Information Technology), a 8% do sektora przemysłowego (Industrials). Poniższy wykres przedstawia porównanie stóp zwrotu wybranych ETF-ów, w tym reprezentujących branżę IT i przemysłową.
Wykres 3 Zachowanie iShares Digital Security UCITS ETF na tle innych wybranych ETF-ów.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BlackRock
Na nieco innym segmencie rynku technologicznego skupia się iShares Automation & Robotics UCITS ETF. Celem funduszu jest odwzorowanie notowań Stoxx Global Automation & Robotics Index, w którego skład wchodzą spółki rozwijające technologię w zakresie automatyki i robotyki. Największą pozycją ETF-a jest Lattice Semiconductor Corp z udziałem równym 2%. W strukturze portfela znajduje się 157 pozycji, a głównym rynkiem, na którym skupiona jest polityka inwestycyjna ETF-a są USA (51.73%). Ważnym elementem portfela są spółki z Japonii (16.21%), Niemiec (5.96%) i Tajwanu (4.76%).
Na przestrzeni ostatnich lat analizowane ETF-y cechowały się dobrymi wynikami. W okresie od początku 2019 r. najlepiej zaprezentował się iShares Automation & Robotics UCITS ETF, zyskując 72.30%. Stopa zwrotu instrumentu jest jednak zdecydowanie niższa niż wynik indeksu Nasdaq 100, który wzrósł o ponad 100%. Pozostałe ETF-y również wypracowały dodatnie stopy zwrotu, jednak charakteryzują się one relatywną słabością w stosunku do amerykańskich indeksów giełdowych. Fundusz iShares Digital Security UCITS ETF zwiększył wartość o blisko 44%, natomiast wartość tytułu uczestnictwa iShares Digitalisation była wyższa o 21.90%.
Tabela 1 Wyniki wybranych ETF-ów
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Stooq.pl, BlackRock
Rozwój i popularność technologii blockchain sprawiły, że temat ten stał się chętnie wykorzystywany przez globalnych inwestorów. Możliwość ekspozycji na ten segment rynku daje iShares Blockchain Technology UCITS ETF. W składzie portfela znajdują się akcje spółek, które zaangażowane są w badanie, rozwój i wdrażanie technologii blockchain i kryptowalut. W stosunku do przeciętnego funduszu ETF, analizowany instrument jest nieco mniej zdywersyfikowany. W skład portfela wchodzą akcje 35 spółek, a największą pozycją jest Riot Platforms z udziałem na poziomie 14.98%. Na drugim miejscu znajduje się Coinbase Global Inc (11.45%). Pod względem geograficznym najliczniej reprezentowany jest rynek amerykański (69.50%). Istotny udział w portfelu posiadają również spółki z Chin (9.66%) i Kanady (8.23%).
Fundusz charakteryzuje się relatywnie krótką historią, gdyż jego początek datowany jest na koniec września 2022 r. Do tej pory udało się zgromadzić w nim ponad 10 mln dolarów, a elementem, który może przyciągać inwestorów jest wynik. W 2023 r. ETF wzrósł o blisko 50%, a jego zachowanie jest dość mocno skorelowane z zachowaniem Bitcoina.
Wykres 4 Zachowanie iShares Blockchain Technology UCITS ETF na tle Bitcoin oraz Nasdaq100
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Stooq.pl, BlackRock
Klimat
Kwestie związane z klimatem i ochroną środowiska stają się coraz ważniejsze przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych. Inwestorzy w ostatnich latach otrzymali dodatkowe możliwości angażowania kapitału w spółki zaangażowane tematycznie w ten obszar.
Jednym z przedstawicieli segmentu jest iShares Global Clean Energy UCITS ETF. Polityka inwestycyjna funduszu zakłada, że w jego skład wchodzą spółki zajmujące się produkcją czystej energii, dostarczające sprzęt i technologię związane z czystą energią, zarówno na rynkach rozwiniętych jak i wschodzących. Na dzień 27 marca 2023 r. w portfelu znajdowało się 97 pozycji, a największy udział miały akcje First Solar Inc (8,62%). W stosunku do branży technologicznej, znaczenie spółek amerykańskich jest nieco mniejsze. Struktura portfela jest następująca: na pozycji numer 1 znajdują się USA (43.11%), a następne w kolejności są Chiny (12.42%), Hiszpania (8.24%), Dania (7.24%) i Brazylia (5.05%). Fundusz charakteryzuje się jak na standardy rynku ETF nieco podwyższonym poziomem wskaźnika kosztów całkowitych (0.65%). Aktywa funduszu przekraczają poziom 5 mld dolarów, co wskazuje na to, że wykorzystywanie instrumentu wśród inwestorów jest powszechne.
Drugim ciekawym przykładem instrumentu związanego ze środowiskiem jest iShares Global Water UCITS ETF. Fundusz inwestuje środki finansowe w spółki działające w światowym przemyśle wodnym na rynkach rozwiniętych i wschodzących. Fundusz posiada aktywa o wartości ponad 2 mld dolarów, a w jego skład wchodzi ponad 40 spółek. Największą pozycję w portfelu stanowią akcje American Water Works Inc z udziałem równym 7.25%. Ponad 50% w portfelu stanowią spółki amerykańskie (56.95%). Istotny udział w strukturze mają także Wielka Brytania (15.14%), Szwajcaria (7.93%), Japonia (4.63%) i Francja (4.07%). Jeżeli chodzi o podział branżowy spółek znajdujących się w tym ETF-ie, to około 49% stanowi branża przemysłowa (Industrials), a 42% należy do branży użyteczności publicznej (Utilities). Poniższy wykres przedstawia porównanie stóp zwrotu iShares Global Water UCITS ETF z wybranymi ETF-ami, w tym reprezentującymi branże użyteczności publicznej i przemysłową.
Wykres 5 Zachowanie iShares Global Water UCITS ETF na tle innych wybranych ETF-ów.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BlackRock
Ciekawą alternatywę dla inwestorów stanowi fundusz iShares Global Timber & Forestry UCITS ETF. Polityka lokacyjna funduszu zakłada inwestowanie środków w spółki związane z przemysłem drzewnym i leśnictwem. Fundusz ten charakteryzuje się relatywnie skromną wartością aktywów na poziomie 179 mln dolarów. Podobnie jak w przypadku pozostałych instrumentów z tej grupy wskaźnik kosztów całkowitych wynosi 0.65%. Skład portfela jest słabo zdywersyfikowany, o czym świadczy liczba spółek równa 29. Największa pozycją w portfelu jest Weyerhaeuser REIT z udziałem 7.81%. W odróżnieniu od wcześniej analizowanych instrumentów, przewaga USA w strukturze portfela nie jest tak aż tak duża, gdyż stanowią one 31.74%. Dwucyfrowym udziałem mogą pochwalić się także Szwecja (12.84%), Kanada (11.21%) i Japonia (10.76%)
Wyniki funduszy ETF związanych z klimatem i ochroną środowiska nie błyszczą. W 2023 r. mimo dobrej koniunktury na rynkach akcyjnych, stopy zwrotu iShares Global Water UCITS ETF (1.90%), iShares Global Timber & Forestry UCITS ETF (-4.40%) czy iShares Global Clean Energy UCITS ETF (-5.80%) oscylują wokół 0 bądź są ujemne.
Tabela 2 Wyniki wybranych ETF-ów
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Stooq.pl, BlackRock
W większości defensywna struktura portfela (duży udział spółek z branży użyteczności publicznej) sprawia, że instrumenty mogą charakteryzować się nieco mniejszą zmiennością i wykazywać lepsze zachowanie w okresie dekoniunktury na giełdach.
Medycyna
Znaczenie medycyny i tempo rozwoju produktów medycznych najlepiej można było zaobserwować w momencie wybuchu pandemii koronawirusa. Wyścig koncernów medycznych, którego celem jest wyprodukowanie innowacyjnych leków i rozwiązań trwa od wielu lat. Inwestorzy mają możliwość odniesienia korzyści z tytułu rozwoju innowacyjnych rozwiązań w branży medycznej.
Jednym ze sposobów jest wykorzystanie ETF-ów tematycznych jak np. funduszu iShares Healthcare Innovation UCITS ETF koncentrującego się na innowacjach w zakresie globalnych usług opieki zdrowotnej. Fundusz cechujący się aktywami na poziomie powyżej 1 mld dolarów w swoim składzie ma aż 208 spółek. Silnie zdywersyfikowany portfel podkreśla zaledwie 2.05% udział największej pozycji (Sarepta Therapeutics Inc). ETF jest mocno skoncentrowany na rynku amerykańskim, którego udział przekracza 70% (70.53%). Znaczną cześć portfela stanowią akcje z Korei Południowej (4.90%), Japonii (4.27%), Szwajcarii (4.15%) i Belgii (3.02%). Wskaźnik kosztów całkowitych funduszu wynosi 0.40%.
W gamie produktowej znajdują się także instrumenty, których polityka inwestycyjna polega na poszukiwaniu spółek, które osiągają przychody dzięki rosnącym potrzebom starzejącej się populacji świata. Do tej grupy należy iShares Ageing Population UCITS ETF, który inwestuje środki w podmioty z branży biofarmaceutycznej, ubezpieczeniowej czy turystycznej. ETF zgromadził do tej pory aktywa w wysokości ponad 770 mln dolarów. Skład portfela jest mocno zdywersyfikowany, gdyż udział największej pozycji nie przekracza 1% (Penumbra Inc – 0.93%). W strukturze funduszu znajdują się akcje aż 372 emitentów. Przeważająca część portfela skupiona jest na rynku amerykańskim (52.43%). Istotny udział mają także takie kraje jak: Japonia (7.43%), Wielka Brytania (4.86%), Australia (3.92%) czy Szwajcaria (3.38%).
ETF-y związane z sektorem opieki zdrowotnej charakteryzowały się ponadprzeciętnymi wynikami w okresie pandemii koronawirusa, tj. w roku 2020 (52.10%). Od 2021 r. sektor ten cechuje się słabością o czym świadczy gorsze zachowanie spółek z tej branży w stosunku do szerokiego indeksu.
Wykres 6 Wyniki ETF-ów tematycznych
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BlackRock
W bieżącym roku fundusz iShares Healthcare Innovation UCITS ETF stracił 2.50%, a ostatnie odreagowanie na rynkach akcyjnych nie przełożyło się istotnie na wyniki ETF-a. Jeszcze słabiej w tym zestawieniu wypada iShares Ageing Population UCITS ETF, który relatywną siłą wykazał się jedynie w 2022 r. Stopa zwrotu funduszu w tym okresie wyniosła -13.90%, przebijając wyniki większości ETF-ów akcyjnych.
Tabela 3 Wyniki wybranych ETF-ów
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Stooq.pl, BlackRock
Podsumowanie
Szeroka oferta ETF-ów tematycznych poszerza możliwości inwestycyjne. Zróżnicowanie produktów jest znaczące, jednak cechą wspólną jest skupianie się na temat ważnych, innowacyjnych, decydujących o globalnym rozwoju. Inwestor w ramach tej grupy instrumentów może wybrać ETF-y skupiające się na spółkach związanych z cyberbezpieczeństwem, technologią blockchain, klimatem, medycyną, samochodami elektrycznymi czy metaverse. Z pewnością tematy te w ujęciu długoterminowym mają ciekawą perspektywę, co może sprawić, że lokowanie kapitału umożliwi osiągnięcie ponadprzeciętnych zysków. W krótkim terminie jednak stopy zwrotu analizowanych rozwiązań nie odbiegają znacząco od wyników głównych amerykańskich indeksów giełdowych, a nawet można pokusić się o stwierdzenie, że tę rywalizację przegrywają. ETF-y tematyczne to głównie „pieśń przyszłości”, jednak ich uwzględnienie w portfelu inwestycyjnym może okazać się dobrym rozwiązaniem, a jednocześnie świetnym sposobem na dywersyfikację.
Piotr Langner
Doradca Inwestycyjny, WealthSeed
Jarosław Jamka, Ph.D.
Chief Investment Officer, WealthSeed
Nota prawna
Niniejszy dokument jest jedynie materiałem informacyjnym do użytku odbiorcy. Nie powinien być rozumiany jako materiał o charakterze doradczym lub jako podstawa do podejmowania decyzji inwestycyjnych. Nie powinien też być rozumiany jako rekomendacja inwestycyjna. Wszystkie opinie i prognozy przedstawione w tym opracowaniu są jedynie wyrazem opinii autora w dniu publikacji i mogą ulec zmianie bez zapowiedzi. Autor nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek decyzje inwestycyjne podjęte na podstawie niniejszego opracowania. Historyczne wyniki inwestycyjne nie dają gwarancji osiągnięcia podobnych wyników w przyszłości.
