Dzisiejszy artykuł to prawdziwa skarbnica wiedzy, pozwalająca lepiej poznać umysły najwybitniejszych traderów wszechczasów. Jacy są najlepsi traderzy? Wybierzemy się na podróż, w której nauczymy się wielu cennych rzeczy od najlepszych traderów i przeanalizujemy ich cytaty, aby zobaczyć, jakie wnioski można z nich wyciągnąć i jak ma się to do naszego własnego tradingu.
Najlepszym sposobem na naukę czegokolwiek jest czytanie oraz uczenie się od najlepszych, posiadanie mentorów oraz nauczycieli; musisz się wysilić, aby zaabsorbować od najlepszych tyle wiedzy, ile się tylko da. Jest to najszybsza droga do sukcesu - w tradingu i nie tylko.
Poniżej znajdziesz krótkie opisy 10 najlepszych traderów wszechczasów oraz inspirujące cytaty od tych osób. Powiem Ci, jak ja je interpretuję i jak implementuję tę wiedzę we własnym tradingu. Mam nadzieję, że po przeczytaniu dzisiejszej lekcji, również Ty będziesz w stanie skorzystać z ich mądrości i dzięki temu poprawić swoje wyniki.
____TradingDot zarabiaj na analizach____
George Soros
George Soros zyskał międzynarodową sławę, gdy we wrześniu 1992 roku zainwestował 10 milionów dolarów w jedną transakcję walutową, w której sprzedał funta brytyjskiego. Jego przewidywania sprawdziły się i w jeden dzień transakcja dała mu miliard dolarów zysku, choć ostatecznie donoszono, że jego zysk mógł sięgnąć nawet dwóch miliardów. Od tamtego czasu jest znany jako “człowiek, który pokonał Bank Anglii”
Soros w 1973 roku utworzył swój fundusz hedgingowy Soros Fund Management, który z biegiem czasu przekształcił się w znany i darzony szacunkiem Quantum Fund. Przez niemal dwie dekady zarządzał tym agresywnym i odnoszącym sukcesy funduszem, który ponoć generował zwroty na poziomie 30% rocznie, a dwukrotnie zdarzyło się, że zwroty z inwestycji przekroczyły 100%.
Oto znany cytat od Sorosa:
“Rynki są w stanie ciągłej niepewności i wahań, a zarabianie pieniędzy polega na ignorowaniu rzeczy oczywistych i obstawianiu na to, co niespodziewane.”
Powyższy cytat jest jednym z głównych powodów, dla których uwielbiam Sorosa. To co mówi, odzwierciedla moje myślenie o rynku i części mojej strategii. Fakey pattern i strategia false break to setupy, które pokazują, w jaki sposób możemy użyć Price Action, aby “ignorować to co oczywiste i obstawiać niespodziewane”. Zazwyczaj większość uczestników rynku skupia się na spoglądaniu na rynek z jednej perspektywy, są nastawieni na określony kierunek i zapominają, że może się on zmienić w każdej chwili. Musisz być gotowy na wszystko oraz dostosowywać się do rynku, jeśli chcesz zarabiać w długim terminie. Dla Sorosa, obstawianie przeciwko funtowi w sytuacji, gdy cały świat otwierał na nim pozycje długie zdecydowanie się opłaciło. Jest to dobry przykład pokazujący, że nie warto podążać za stadem i przywiązywać się do swojego przekonania na temat przyszłego kierunku ceny.
Na poniższym wykresie widać, że sygnał spadkowy uformował się na dzień przed spadkami GBP/USD w 1992 roku, kiedy George Soros wykonał swoje sławne zagranie.
Jesse Livermore
Livermore, autor książki “Jak handlować na giełdzie” (1940), był jednym z najlepszych traderów wszechczasów. U szczytu swojej kariery w 1929 roku jego majątek wynosił około 100 milionów dolarów, co dzisiaj odpowiadałoby sumie 1,5 - 13 miliardów, w zależności od użytego indeksu. Największą sławę zyskał po tym, jak sprzedał akcje przed krachem w 1929 roku, powiększając stan swojego konta do 100 milionów dolarów.
Sławny cytat:
“Wchodź na rynek tylko wtedy, gdy wszystkie czynniki działają na twoją korzyść. Nikt nie jest w stanie być na rynku przez cały czas i ciągle wygrywać. Czasami powinieneś być poza rynkiem - zarówno z powodów emocjonalnych, jak i ekonomicznych.”
Powyższy cytat jest jednym z moich ulubionych. Jestem zwolennikiem handlowania z niską częstotliwością i handlowania snajperskiego. Wchodzenie na rynek w korzystnej sytuacji oznacza trading z konfluencją. Jesse Livermore mówi również, że czasami warto nie handlować, bo będzie to korzystne zarówno dla Twojej psychiki, jak i dla stanu Twojego konta. Tak naprawdę, to przez większość czasu powinieneś nie handlować - to jest chyba najważniejszy element mojej filozofii tradingu.
Ed Seykota
Bazując swój handel na podążaniu za trendem, Ed Seykota w ciągu 12 lat zamienił 5 tysięcy dolarów na 15 milionów. We wczesnych latach siedemdziesiątych Seykota został zatrudniony jako analityk u jednego z największych brokerów. Seykota wymyślił i stworzył pierwszy zautomatyzowany komputerowo system tradingowy do zarządzania funduszami klientów na rynku kontraktów terminowych.
“Wiadomości fundamentalne, o których czytasz są zazwyczaj bez znaczenia, ponieważ rynek już je zdyskontował. Jestem przede wszystkim traderem podążającym za trendem i moją intuicją, którą mam po ponad 20 latach doświadczenia na rynku. Najważniejsze są dla mnie po kolei: (1) długoterminowy trend, (2) obecna formacja na wykresie, (3) dobre miejsce na sprzedaż lub kupno. Są to trzy główne komponenty mojego tradingu. Znacznie dalej, na dodatkowym, czwartym miejscu są dla mnie przemyślenia na temat fundamentów, które raczej przyczyniły się u mnie do większej ilości strat, niż zysków.”
Całkowicie zgadzam się z tym, co mówi Ed w powyższym cytacie i jest to coś, czego uczę w moich kursach. Również skupiam się przede wszystkim na podążaniu za trendem i używam intuicji, którą można nabyć jedynie po spędzeniu wielu godzin przed ekranem komputera i po odpowiedniej edukacji. Ed mówi również o formacjach, co dla mnie oznacza formacje Price Action i jestem ich ogromnym zwolennikiem.
Wybieranie dobrego miejsca na kupno lub sprzedaż, to coś, co opisuję jako trading z konfluencją. Aby znaleźć takie dobre miejsce, wymagana jest wiedza z zakresu Price Action i umiejętność odczytywania historii zapisanej na wykresach. Ed wspomina również o analizie fundamentalnej i tak samo jak on, również ja nie przywiązuję do niej dużej wagi, ponieważ są one zazwyczaj od razu zdyskontowane przez rynek. Innymi słowy, price action odzwierciedla wszystkie zmienne na rynku. Price Action daje Ci wszystko, co potrzebujesz, aby przeanalizować rynek i znaleźć scenariusze wejścia i wyjścia o wysokim prawdopodobieństwie sukcesu, więc nie komplikuj sobie nadmiernie pracy poprzez próby analizowania każdej możliwej zmiennej.
John Paulson
Paulson stał się sławny po otworzeniu pozycji krótkich na rynku nieruchomości, gdy przewidział kryzys finansowy mający początek w 2007 roku. Czasami mówi się, że było to najlepsze zagranie w historii tradingu. Firma Paulsona zbiła na nim fortunę, a on sam zyskał ponad 4 miliardy dolarów.
“Wielu inwestorów popełnia błąd kupowania po wysokich cenach i sprzedawania po niskich, a skuteczna strategia, to dokładnie odwrotne postępowanie.”
Ma on na myśli to, że większość traderów będzie próbowało kupić po wysokich cenach, bo wtedy właśnie sytuacja dobrze wygląda i kupno sprawia, że czują się dobrze. Jednak jeśli rynek ruszył się już znacząco, to zazwyczaj można spodziewać się korekty i dlatego właśnie lubię przeważnie kupować na korektach. Tak samo jest w przypadku spadków. Nie chcesz sprzedać na samym dołku. Poczekaj na odbicie ceny i jej powrót do istotnego obszaru, a następnie poczekaj na sygnał sprzedaży, aby dołączyć do ruchu spadkowego po korekcie.
Paul Tudor Jones
Short Paula Tudora Jonesa przed czarnym poniedziałkiem, to jedno z najsławniejszych zagrań wszechczasów. Paul Tudor Jones na podstawie wykresów, przewidział w swoim filmie dokumentalnym z 1986 roku, że rynek zmierza w kierunku ogromnego krachu. Faktycznie, krach miał miejsce jesienią 1987 roku i był to największy spadek w ciągu jednego dnia (procentowo) jaki kiedykolwiek miał miejsce na amerykańskiej giełdzie. Jones podobno potroił swoje pieniądze i zarobił niemal 100 milionów dolarów, gdy Dow Jones Industrial Average spadł o 22%. Zyskał fortunę, podczas gdy wielu innych traderów popadło w ruinę finansową. Jego fundusze generowały systematyczne zyski przez dekady.
Fragment wypowiedzi z “Market Wizards”:
"...wtedy właśnie pierwszy raz nauczyłem się dyscypliny i zarządzania kapitałem. Było to dla mnie oczyszczające doświadczenie, w tym sensie, że byłem już na granicy upadku, kwestionowałem siebie jako tradera i zdecydowałem, że się nie poddam. Byłem zdeterminowany do tego, aby powrócić i walczyć dalej. Zdecydowałem, że stanę się bardzo zdyscyplinowany i będę podchodził do tradingu jak do prowadzenia biznesu.”
Jones mówi tutaj, że każdy trader w pewnym momencie popełni ogromną pomyłkę w zarządzaniu pieniędzmi i będzie musiał spojrzeć na siebie z dystansu i zadecydować o tym, co następnie zrobi. Będziesz kontynuował straty i nadal podejmował słabe decyzje dotyczące zarządzania ryzykiem? Czy w końcu staniesz się zdyscyplinowany niczym biznesmen? W tradingu zarządzanie pieniędzmi determinuje twój los (dosłownie), więc już wcześnie musisz przywiązywać do tego dużą uwagę, jeśli chcesz mieć jakiekolwiek szanse na sukces.
Richard Dennis
Richard J. Dennis, spekulant na rynku surowców dawniej znany jako “książę kopalni”, urodził się w styczniu 1949 roku w Chicago. We wczesnych latach siedemdziesiątych pożyczył 1600 dolarów i mówi się, że zarobił 200 milionów w przeciągu 10 lat. Dennis i jego przyjaciel William Eckhardt są najbardziej znani ze stworzenia grupy o nazwie Turtle Traders, która składała się z 21 normalnych osób. Dennis nauczył ich zasad strategii i dowiódł, że po odpowiednim treningu, każdy może dobrze handlować.
"Z pewnością zdarzało mi się grać w kierunku przeciwnym do trendu. Jednak na ogół powiedziałbym, że nie powinno się tego robić.”
Richard Dennis był znany z tradingu polegającego na podążaniu za trendem. W powyższym cytacie dzieli się swoimi przemyśleniami na temat tradingu pod prąd. Mam podobne odczucia; czasami takie zagrania są uzasadnione, ale w większości przypadków tak nie jest i potrzeba tradera z dużymi umiejętnościami, aby takie podejście zadziałało. Swoich uczniów zachęcam do tego, aby najpierw doszli do mistrzostwa w handlowaniu z trendem i uczynili z tego najważniejszy element swojego podejścia do analizy technicznej.
Stanley Druckenmiller
Stanley Druckenmiller to amerykański inwestor, szef funduszu hedgingowego i filantrop.
W 1988 został zatrudniony przez Sorosa, aby zastoąpił Victora Niederhoffera w Quantum Fund. Stanley i Soros “pokonali Bank Anglii”, gdy otworzyli pozycje krótkie i zarobili na spadku funta w 1992 roku ponad miliard dolarów. Obliczyli, że Bank Anglii nie miał wystarczającej ilości rezerw walut zagranicznych, którymi mógłby kupić wystarczająco dużo, by ustabilizować kurs, a podnoszenie stop procentowych byłoby politycznie nieuzasadnione.
“Nauczyłem się wielu rzeczy od Sorosa, ale najprawdopodobniej najważniejsza z nich to to, że nie ważne czy masz racje czy nie - ważne jest to ile pieniędzy zarabiasz gdy masz rację i ile tracisz, gdy się mylisz.”
Ten cytat świetnie pasuje do niedawno napisanego przeze mnie artykułu pt “Nie musisz mieć racji, aby zarabiać na tradingu”. Większośc traderów zbyt bardzo martwi się liczbą wygranych i przegranych transakcji, a tak naprawdę, to powinni się skupić na stosunku ryzyka do zysku. Czyli ile pieniędzy zarabiają na każdego zaryzykowanego dolara.
Jim Rogers
James Beeland “Jim” Rogers, Jr. jest magnatem biznesowym z Singapuru, jednak jest Amerykańskiego pochodzenia. Opisywany przez świat biznesowy jako znakomity inwestor, Rogers jest również autorem i komentatorem finansowym. Był współzałożycielem Quantum Fund razem z Sorosem - również świetnym biznesmenem.
“Czekam na sytuację, w której pieniądze leżą w rogu, a jedyne co muszę zrobić, to po prostu się schylić i je podnieść. W międzyczasie nic nie robię. Ludzie, którzy tracą na rynku często mówią “właśnie straciłem pieniądze, teraz muszę coś zrobić, by je odzyskać.” Nie, nie musisz. Powinieneś siedzieć i czekać do momentu, w którym coś znajdziesz.”
Rogers ma całkowitą rację w powyższych cytatach; większośc traderów robi zdecydowanie zbyt wiele… nie ma nic złego w nie robieniu niczego, jeśli nie ma co zrobić! Innymi słowy, nie otwieraj żadnych pozycji na siłę w sytuacji, gdy nie ma naprawdę dobrej okazji - poczekaj, aż taka się pojawi i oszczędzaj swój kapitał, abyś mógł go użyć, gdy ten moment nadejdzie.
Ray Dalio
Raymond Dalio jest amerykańskim inwestorem i miliarderem, szefem funduszu hedgingowego i filantropem. Dalio jest założycielem firmy inwestycyjnej Bridgewater Associates - jednego z największych funduszy hedgingowych na świecie. W styczniu 2018 roku, znalazł się na liście 100 najbogatszych ludzi na świecie (według Bloomberga).
“Wierzę w to, że największym problemem ludzkości jest czułość ludzkiego ego w sytuacji, dowiadywania się czy mamy rację czy nie oraz identyfikowania swoich mocnych i słabych stron.”
Ten cytat jest bardzo głęboki z kilku przyczyn. Po pierwsze, wrażliwe ego jest bardzo niepożądane w tradingu, bo prawda jest taka, że będziesz miał przegrane transakcje i będzie ich zapewne więcej, niż byś sobie tego życzył. Więc jeśli jesteś zbyt bardzo wzruszony każdym przegranym zagraniem, to zaczniesz popełniać serie poważnych błędów. Po drugie, to czy masz rację powinno być dla Ciebie w 100% nieistotne. Zgodnie z tym, co mówi znakomity Mark Douglas, możesz się mylić częściej niż mieć rację i nadal zarabiać, a twój sukces lub porażka w tradingu nie zależy od tego, czy masz rację w kolejnym zagraniu. Ostatecznie musisz określić, jakie są twoje mocne i słabe strony, zanim osiągniesz sukces w tradingu. Nasza osobowość bowiem wpływa na nasz trading - może być to wpływ negatywny lub pozytywny.
Warren Buffet
Znany jako “Wyrocznia z Omaha”, Warren Buffet jest jednym z najlepszych inwestorów wszechczasów. Zarządza on holdingiem Berkshire Hathaway, który posiada ponad 60 przedsiębiorstw, w tym Geico, producent baterii Duracell i sieć restauracji Dairy Queen. Zobowiązał się do oddania ponad 99% swojej fortuny na cele charytatywne. Do tej pory oddał już ponad 32 miliardy.
“Okazje pojawiają się rzadko. Kiedy sypie się złoto, to przygotuj wiadro, a nie naparstek.”
Dla mnie ten sygnał mówi o tym, że sygnały tradingowe pojawiają się rzadko i każdy, kto obserwuje mnie już od jakiegoś czasu wie, że uwzględniam to w swoim tradingu. Jak już więc pojawia się świetny sygnał z konfluencją, to musisz zmaksymalizować swoje zyski - nie możesz wziąć jedynie łatwego, szybkiego i małego zysku. Dobrze wpasowuje się to w moje lekcje o potędze stosunku ryzyka do zysku i sposobach na złapanie dużych ruchów na rynku. Często podkreślam, że należy zachować cierpliwość oraz dyscyplinę i czekać przez kilka dni, tygodni lub nawet miesięcy, aby otworzyć pozycję przy oczywistym setupie, który da mi wygraną na poziomie 1:3, 1:4, 1:5 lub nawet więcej. Takie są podstawy mojego podejścia do tradingu i pokazuje to, że nie musisz często wygrywać, aby zarabiać na tradingu.
Nial Fuller: 10 Things You Can Learn From The World’s Best Traders
