W nowym artykule na łamach czasopisma „Trends in Ecology & Evolution” badacze wprowadzili termin „współkultura” na określenie nieopisanych dotychczas relacji kulturowych między osobnymi gatunkami. Jak podkreślają, relacje te są wzajemne i wykraczają poza obserwowanie i naśladowanie zachowania jednego gatunku przez drugi; w przypadku współkultur oba gatunki wpływają na siebie w istotny sposób.
„Wspókultura podważa koncepcję kultury specyficznej dla gatunku, podkreślając złożoność i wzajemne powiązania społeczeństw ludzkich i zwierzęcych oraz różnych społeczności zwierzęcych – mówi ekolog behawioralny dr Cédric Sueur z Instytutu Pluriddyscyplinarny im. Huberta Curiena we Francji. - Takie międzygatunkowe interakcje skutkują adaptacjami behawioralnymi i preferencjami, które nie są tylko przypadkowe, ale stanowią formę zbieżnej ewolucji”.
Jako przykład międzygatunkowego współdzielenia kultury autorzy publikacji przytaczają ludzi i ptaki miodowody żyjące w Tanzanii i Mozambiku; te drugie prowadzą ludzi do gniazd pszczół miodnych. Dobrymi przykładami są także: wspólne żerowanie kruków i wilków, wspólne polowanie orek karłowatych i delfinów butlonosych czy wymiana sygnałów między różnymi gatunkami tamaryn. Zdaniem naukowców istnienie współkultur może też napędzać ewolucję.
„Zachowania kulturowe, które zwiększają przetrwanie lub sukces reprodukcyjny w określonym środowisku, mogą prowadzić do zmian w zwyczajach populacji, które z czasem mogą wpływać na selekcję genetyczną” – uważają.
Jednocześnie twierdzą, że aby poszerzyć naszą wiedzę na temat współkultur, warto przyszłe badania tego zagadnienia rozpocząć od dzikich zwierząt zamieszkujących środowiska miejskie. „Zwierzęta miejskie modyfikują swoje zachowania, umiejętności uczenia się i rozwiązywania problemów, aby sprostać wyzwaniom związanym z krajobrazem miast– tłumaczą. - I odwrotnie: ludzie zmieniają przestrzeń miejską wpływając na zachowanie i ewolucję dzikich zwierząt. Ta wzajemna adaptacja między nami a dziką przyrodą ma fundamentalne znaczenie dla zrozumienia współkultury”.
Autorzy publikacji (http://dx.doi.org/10.1016/j.tree.2024.05.011) chcieliby także w przyszłości zbadać możliwość koewolucji kulturowej i genetycznej - koncepcji, zgodnie z którą kultury i genomy gatunków ewoluują wspólnie.(PAP)
Katarzyna Czechowicz
