- Dług publiczny w 4 lata wzrósł o blisko 50%
- Nowy dług przynosi kilka razy mniejsze korzyści niż jeszcze 40 lat temu
- Jak poważne są problemy zadłużenia USA?
Dług publiczny USA coraz większym ciężarem dla budżetu i gospodarki
Tylko w ciągu ostatnich 5 lat zwiększył się on o blisko 60%, a niebawem przekroczy wartość 35 bln USD. Jednak nie tylko jego rozmiar jest kłopotem. Jeszcze większym jest jego efektywność w napędzaniu wzrostu gospodarczego.
Pod koniec lat 60. XX wieku każdy nowy 1 dolar długu Stanów Zjednoczonych generował ponad 9 dolarów wzrostu gospodarczego. W 2007 roku liczba ta spadła do nieco ponad 1 dolara. Dziś nowy dolar długu generuje zaledwie 58 centów PKB, wynika z analizy Bank of America.
Źródło: Bank of America.
Tak duży spadek podkreśla niepokojący trend: gospodarka staje się coraz mniej skuteczna w przekształcaniu długu we wzrost gospodarczy.
Zadłużenie niekoniecznie jest czymś złym dla gospodarki. Dodatkowe środki pozwalają rozkręcić koniunkturę i zwielokrotnić korzyści dla społeczeństwa. Jednak obecnie, kolejne jednostki długu publicznego USA sprawiają, że pozytywne efekty dla PKB są znacznie mniejsze.
Spadek efektywności długu w generowaniu PKB można przypisać kilku czynnikom. Eksperci sugerują, że winne są temu takie czynniki jak przerost systemu finansowego, wyższe poziomy zadłużenia i efekt malejących korzyści. Wraz ze wzrostem zadłużenia, w coraz mniejszym stopniu napędza ono ekspansję gospodarczą.
Wyższe poziomy istniejącego zadłużenia oznaczają, że nowe pożyczki prowadzą do malejących zysków, ponieważ większość z nich przeznaczana jest na obsługę starego zadłużenia, a nie na produktywne nowe inwestycje.
Wykres: Wartość długu publicznego Stanów Zjednoczonych w USD.
Źródło: Trading Economics, US Department of Treasury.
Co więcej, rozrost sektora finansowego doprowadził do kierowania większej ilości pieniędzy na rynki finansowe zamiast do realnej gospodarki. Oprócz tego, istnieje pewien punkt maksymalnego nasycenia, w którym dodatkowe inwestycje przynoszą coraz niższe korzyści.
Ponadto, zmieniły się czynniki napędzające wzrost gospodarczy, a technologia i usługi zastąpiły tradycyjne branże, które miały wyższe efekty mnożnikowe. Wreszcie, globalna integracja gospodarcza rozproszyła wpływ zadłużenia krajowego, osłabiając jego wpływ na krajowy PKB.
Malejący zwrot z zadłużenia oznacza, że USA musi pożyczać więcej, aby osiągnąć ten sam poziom wzrostu gospodarczego, co prowadzi do wyższych poziomów zadłużenia krajowego.
To zwiększone obciążenie długiem nadwyręża federalny budżet Stanów Zjednoczonych. W efekcie, to zmniejsza fundusze dostępne na usługi publiczne i infrastrukturę.
Wraz ze wzrostem zadłużenia rośnie ryzyko niestabilności finansowej, co może prowadzić do kryzysów gospodarczych. Ponadto niższe zyski z zadłużenia mogą ograniczać skuteczność polityki pieniężnej, utrudniając bankom centralnym stymulowanie gospodarki.
Finalnie, skutkuje to wolniejszym wzrostem gospodarczym i mniejszym dobrobytem dla przyszłych pokoleń. Ograniczone są możliwości inwestowania w rozwój i innowacje. W związku z tym jest to poważny problem.
Zobacz również: Ekonomiczny dynamit Europy. Polska będzie liderem wzrostu gospodarczego w Europie
Ostrzeżenie Międzynarodowego Funduszu Walutowego
Według Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW, ang. IMF), wysoki deficyt fiskalny Stanów Zjednoczonych i ciągły wzrost relacji długu publicznego do PKB stanowią zagrożenie dla kraju i światowej gospodarki.
Agencja stwierdziła, że potrzebna jest „wstępna korekta fiskalna” poprzez uregulowanie dochodów i wydatków. Jednocześnie, zaleciła przekierowanie niektórych oszczędności fiskalnych na programy mające na celu złagodzenie ubóstwa w USA.
Przede wszystkim, MFW zwrócił uwagę na kwestie związane z zadłużeniem. Inne kwestie, które stwarzają istotne ryzyko dla gospodarki USA, i w efekcie dla świata, to np. intensyfikacja ograniczeń handlowych.
MFW wezwał amerykańskie władze do usunięcia przeszkód w wolnym handlu i zamiast tego doradzono im wspieranie konkurencyjności poprzez inwestycje w pracowników i infrastrukturę.
Zobacz także: Ukryty kryzys migracyjny. Rekordowa migracja sięga 18% populacji w 2 lata
