POL:
Badanie Szybki Monitoring NBP wskazuje, że pomimo znaczącego pogorszenia się szeregu ocen koniunktury, realny spadek aktywności ekonomicznej jest na razie stosunkowo niewielki. W 2q22 nominalna dynamika sprzedaży r/r osiągnęła rekordowo wysoki poziom (35,8% r/r), ale po urealnieniu (wskaźnikami PPI) wysoka pozostaje tylko dynamika sprzedaży eksportowej (14% r/r), przy niskiej dynamice sprzedaży krajowej (3,7% r/r). Większość firm mogła w 2q22 notować spadki realnej dynamiki przychodów krajowych. Obserwowane są pierwsze sygnały spadku popytu (m.in. spadek wykorzystania mocy wytwórczych), ale jego skala jest relatywnie niewielka. Dynamika kosztów ogółem w 2q22 pozostawała niższa od dynamiki przychodów. W strukturze wyróżniają się bardzo szybkie wzrosty kosztów energii (w 2q22 o 65,8% r/r) i najniższy od połowy lat 90. udział kosztów pracy.
Choć średni udział kosztów energii w kosztach ogółem pozostaje niski (2,2%), to ich rozkład wśród firm pozostaje skrajnie asymetryczny. Około połowa firm przeznacza obecnie na energię nie więcej niż 1% kosztów operacyjnych, ale już 13% firm przeznacza na to ponad 5%, a 2% ponad 20%. Wysoka jest dynamika kosztów surowców i materiałów (52,7% r/r), przez co ich udział w kosztach wzrósł do 31,7%, czyli do najwyższego poziomu od 1994. Wskaźniki obrotu netto oraz rentowności sprzedaży pozostały na wysokich poziomach, przy czym w dalszym ciągu spada odsetek wysoko rentownych przedsiębiorstw (sugerując rosnące dysproporcje między firmami). Według dekompozycji dokonanej przez NBP do wzrostu rentowności w największym stopniu przyczyniał się wzrost produktywności pracy, wynikający z relatywnie niskich nominalnych podwyżek płac dla pracowników. Jednocześnie w opinii pracodawców płace rosły szybciej niż wydajność. Firmy wskazują pewne hamowanie popytu pracę, którego skala powinna być ograniczona (spada prognoza zatrudnienia, ale odsetek wakatów nadal pozostaje wysoki). Firmy wskazują na bardzo wysoką presję płacową, która jednak przestała narastać (obserwujemy nawet niewielkie spadki w danych odsezonowanych). Powoli rośnie średnia wysokość planowanej podwyżki (7,1%). Czynnikiem hamującym przyszłe podwyżki płac może być duża wrażliwość firm na sytuację finansową – w przypadku jej pogorszenia firmy w przeszłości ograniczały skalę podwyżek.
Polską gospodarkę przed niekontrolowanymi podwyżkami płac chroni niski poziom uzwiązkowienia, brak indeksacji płac oraz wysoka popularność elastycznych elementów wynagrodzenia uzależnionych od sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa. Firmy wskazują na stopniowe odwracanie się cyklu zapasów. W 3q22 wzrósł odsetek firm oceniających poziom zapasów jako zbyt duży. Firmy raportuję historycznie wysoką niepewność przyszłej sytuacji gospodarczej. Głębokie spadki odnotowały wskaźniki prognozowanego popytu (silniejsze w odniesieniu do popytu krajowego niż eksportowego). Jednocześnie prognozy modelowe sugerują, że obecne spowolnienie gospodarcze może być zdecydowanie dłuższe niż podczas pandemii i potrwać aż do 2025.
Osłabienie złotego sprawiło, że dla części firm import stał się nieopłacalny (szczególnie w USD). Perspektywy przyszłych inwestycji pozostają negatywne, pomimo poprawy bieżącej aktywności w 2q22. Osłabienie nastrojów inwestycyjnych (wskaźnik OPTIN) miało przy tym powszechny charakter, za wyjątkiem firm publicznych, które mogą częściowo rekompensować spadki w pozostałych segmentach. Firmy wskazują na dalsze pogorszenie sytuacji płynnościowej, przy czym pozostaje ona wciąż relatywnie dobra. W kontekście finansowania działalności firm wskazano na silny wzrost zadłużenia z tytułu kredytów bieżących (m.in. zakupy zapasów) przy niskim wzroście kredytów inwestycyjnych. Firmy w 3q22 rzadziej ubiegały się o kredyt, zmniejszyła się też jego dostępność (szczególnie dla małych i średnich firm).
Oczekiwania inflacyjne (materiały i surowce) firm wyhamowały, ale nadal pozostają na bardzo wysokim poziomie. Z kolei oczekiwania co do inflacji konsumenckiej (CPI) obniżyły się.
POL:
Wyniki badania koniunktury konsumenckiej za październik wskazują na rekordowo słabe bieżące nastroje (BWUK, -45,5 pkt. vs -44,2 pkt. we wrześniu) oraz tylko nieznacznie lepsze oczekiwania (WWUK, -35,7 pkt. vs -33,3 pkt. we wrześniu). W październiku w największym stopniu do spadku BWUK przyczyniły się: obniżenie obecnej skłonności do dokonywania ważnych zakupów (-4,4pkt. m/m; ponad 50% z ankietowanych wskazuje, że obecnie jest zły czas na tego rodzaju zakupy) oraz gorsza ocena ogólnej sytuacji gospodarczej kraju (-2,9 pkt. m/m). Ankietowani wskazują, że bieżąca sytuacja gospodarcza kraju jest najgorsza w historii badania (czyli od ok. 2003), przy niewiele lepszych ocenach dotyczących najbliższego roku.
W październiku ocena bieżącej sytuacji finansowej gospodarstwa domowego nie zmieniła się, ale w ostatnich miesiącach szybko rósł odsetek respondentów, którzy deklarują, że sytuacja zmusza ich do wykorzystywania zgromadzonych wcześniej oszczędności lub do zaciągania długów. We wskaźnikach dotyczących przyszłości szczególną uwagę zwraca drugi z rzędu miesiąc narastania obaw przed wzrostem bezrobocia, co zapewne jest wynikiem osłabienia popytu na pracę i obaw przed zwolnieniami. Wskaźnik ten mimo wszystko pozostaje jednak na relatywnie dobrym poziomie. Wskaźniki oczekiwań inflacyjnych w październiku nieznacznie wzrosły.
EUR:
Inflacja HICP wzrosła do 9,9% r/r (flash: 10,0% r/r) vs 9,1% r/r w sierpniu. Inflacja bazowa wzrosła zgodnie z odczytem flash, do 4,8% r/r z 4,3% r/r. W ciągu miesiąca najszybciej rosły ceny energii (2,9% m/m) oraz nie-energetycznych dóbr przemysłowych (2,7% m/m). Inflacja usługowa wzrosła do 4,3% r/r wobec 3,8% r/r miesiąc wcześniej, co wskazuje na dalsze przerzucanie rosnących kosztów na ceny finalne. W ujęciu geograficznym najwyższa inflacja występuje w państwach bałtyckich, w których przekracza 20% r/r.
Najniższa inflacja występuje we Francji (6,2% r/r) oraz na Malcie (7,4% r/r). Porównywalność danych inflacyjnych jest obecnie zmniejszona ze względu na różnice we wdrożonych programach osłonowych związanych z kryzysem energetycznym. Za wrześniowy skok inflacji HICP w dużej mierze odpowiada zakończenie administracyjnych obniżek cen w Niemczech (HICP wzrósł o 2,1pp r/r między wrześniem a sierpniem) oraz skokowa podwyżka cen energii w Holandii (HICP wzrósł o 3,4 pp r/r). Dane wspierają oczekiwania na podwyżki stóp EBC, w tym o 75pb na najbliższym posiedzeniu.
USA:
Dane za wrzesień z amerykańskiego rynku nieruchomości były nieco słabsze od oczekiwań. Liczba pozwoleń na budowę (1,564 ml. vs 1,517 mln w sierpniu) wzrosła (m/m) pierwszy raz od marca, ale pozostaje w trendzie spadkowym. Liczba nowych budów wyniosła 1,439 mln vs 1,566 mln w sierpniu i również pozostawała w trendzie spadkowym. Szczególnie silne spadki dotyczą pozwoleń i rozpoczętych budów domów jednorodzinnych. Dane wskazują na spowolnienie w tym segmencie amerykańskiej gospodarki, co wynika m.in. z podwyżek stóp Fed. Efektywne oprocentowanie 30-letnich kredytów (wg MAP) wzrosło do 7,21%, czyli najwyższego poziomu od 2002.
UK:
Inflacja CPI we wrześniu wzrosła do 10,1% r/r z 9,9% r/r w sierpniu. Preferowana przez brytyjski urząd statystyczny inflacja CPIH (uwzględniająca koszty właścicieli mieszkań) wzrosła do 8,8% r/r z 8,6% r/r. Za zmianę wskaźnika między wrześniem a sierpniem w największym stopniu odpowiadały podwyżki cen żywności i wyposażenia mieszkania, które z nadmiarem zrekompensowały spadek cen paliw. Ze względu na wdrożone limity cen energii (obowiązujące do kwietnia 2023) inflacja powinna przestać rosnąć. Poprawa krótkoterminowych perspektyw inflacji oraz wycofanie się przez rząd ze znacznej części planowanych obniżek podatków oznacza tylko częściowe złagodzenie presji na Bank Anglii, który na najbliższym posiedzeniu zapewne będzie zmuszony do istotnej podwyżki stóp (50-100pb).
POL:
Skarb Państwa podpisał wartą 6 mld USD umowę na dostawy wyrzutni rakietowych z Korei Płd. Według nieoficjalnych informacji Polska planuje też rozszerzyć program budowy elektrowni jądrowych o elektrownie wybudowane przez firmy koreańskie.
USA:
J.Bullard (St.Louis Fed), jeden z najbardziej jastrzębich członków FOMC, który jako pierwszy zasygnalizował potrzebę podwyżek stóp procentowych o 75pb ocenił, że podwyżki stóp procentowych w USA mogą zakończyć się na początku przyszłego roku. Jego zdaniem stopy procentowe muszą zatrzymać się na "rozsądnym" poziomie, tak aby obniżać inflację. Scenariusz ciągłych podwyżek stóp jego zdaniem byłby niewłaściwy. W jego ocenie w 2023 Fed mógłby powrócić do prowadzenia "zwykłej" polityki pieniężnej.
