Skumulowanie pogarszających się wskaźników gospodarczych zdaje się skłonić chiński bank centralny do obniżenia stóp procentowych o 10 punktów bazowych. W rezultacie, mimo trwającego procesu rozwoju gospodarczego, napotykamy na znaczące spowolnienie. To z kolei doprowadza do spadku rentowności chińskich obligacji 10-letnich od początku roku z poziomu 3 do 2,55 proc. Warto zastanowić się, jakie negatywne czynniki wpływają na obecny stan oraz czego możemy spodziewać się w przyszłości?
Spadająca demografia jest jednym z głównych czynników spowolnienia
Jednym z głównych powodów spowolnienia gospodarczego w Chinach jest drastycznie spadająca demografia. Kumulujące się problemy są efektem wcześniejszej polityki „jednego dziecka", którą chiński rząd wprowadził w 1979 r. Konsekwencją tego jest fakt, że liczba zatrudnionych osób spadła prawie do poziomów sprzed początku tego stulecia. Od 1990 r. współczynnik urodzeń nie przekroczył poziomu 2,1, który jest uznawany za minimum do rozwoju demografii. Obecnie wynosi on ok. 1,1. Wygląda na to, że pod tym względem Chiny przypominają raczej mocarstwa w fazie schyłku niż te, które zdobywają pozycję lidera.
Źródło: Tradingeconomics
Spadające tempo PKB to niejedyny problem
Wprawdzie ciężko uznać wzrost gospodarczy na poziomie 6,3 proc. r/r. za recesję, ale jest to wynik gorszy od oczekiwanego 7,3 proc. r/r. Znaki ostrzegawcze możemy też zobaczyć w danych makroekonomicznych.
Analitycy OPEC przewidują spadek tempa zużycia ropy i produktów ropopochodnych w przedziale 6-10 proc. do poziomu 3-5 proc. od III kw. br. Zużycie ropy ma szczególne znaczenie w kontekście rozwoju chińskiej gospodarki, która jest drugim wśród największych konsumentów tego surowca na świecie, tuż po Stanach Zjednoczonych. Udział Chin w globalnym popycie wynosi aż 15,7 proc. Wielkość zużycia ropy przez Państwo Środka wydaje się kluczowym wskaźnikiem do oceny rozwoju tej gospodarki. Analizując gospodarkę Chin w ten sposób, faktycznie można dojść do wniosku, że zanosi się na spowolnienie wzrostu gospodarczego. Niemniej jednak nie zaobserwowano tu jak dotąd żadnych oznak recesji. Z tego też względu zdaje się, że nie powinniśmy zauważyć znaczącego spadku cen ropy naftowej w długim terminie.
Źródło: OPEC
Spadek eksportu spowodowany zadyszką Zachodu
Inwestorzy coraz bardziej obawiają się złej sytuacji na rynkach po opublikowaniu ostatnich danych dotyczących eksportu z Chin, który uległ spadkowi o 14,5 proc. w porównaniu do roku poprzedniego, co jest największym spadkiem od wybuchu kryzysu pandemicznego. Wydaje się, że główną przyczyną tego spadku w eksporcie dóbr jest zmniejszenie popytu z państw zachodnich, zwłaszcza z USA, które są odbiorcą aż 17 proc. całego chińskiego eksportu.
Źródło: Tradingeconomics
Czy Chiny straciły swój wcześniejszy atrakcyjny status inwestycyjny?
Po kryzysie z 2008 r. tempo inwestycji w trwałe środki przedsiębiorstw chińskich systematycznie spadało – z ok. 20 do obecnych 3,4 proc. w ujęciu rocznym. Głównym obszarem, który odpowiada za ten spadek tempa wzrostu, są inwestycje w sektorze nieruchomości. Tu odnotowano spadek o 8,5 proc. w ujęciu rocznym. Wydaje się, że jest to związane z nadmiernym skupieniem się na tym sektorze w gospodarce, co uwidoczniło się w niedawnej deklaracji bankructwa jednego z największych deweloperów, czyli grupy Evergrande. Taka sytuacja może wskazywać na powtórzenie się kryzysu na rynku nieruchomości, podobnego do tego z 2008 r., choć jeszcze nie widać tego w cenach nieruchomości w kraju.
Źródło: Tradingeconomics
Deflacja. Tak, deflacja w Chinach…
Dla inwestorów z Zachodu większym zaskoczeniem może być obecny spadek cen towarów i usług w Chinach. Zjawisko to jest widoczne m.in. we wskaźniku inflacji konsumenckiej CPI, który spada o 0,3 proc. w ujęciu rocznym, oraz w inflacji producenckiej PPI, która obniżyła się o 4,4 proc. Głębsza analiza ujawnia, że głównymi czynnikami wpływającymi na ten spadek cen są obniżone koszty transportu oraz surowców. Wygląda na to, że to właśnie te czynniki były jednymi z głównych determinantów decyzji chińskiego banku centralnego dotyczących obniżenia stóp procentowych. Nasunąć może się pytanie, dlaczego takie azjatyckie gospodarki jak Chiny czy Japonia nie miały do czynienia z globalną inflacją, którą mogliśmy zaobserwować w krajach Zachodu? Wydaje się, że spowodowane jest to tym, że wzrost podaży pieniądza (mierzony m.in. agregatem M3) nie odbiegał w żaden sposób od sytuacji sprzed pandemii, w przeciwieństwie do gospodarek Zachodu.
Źródło: Tradingeconomics
Deflacja była historycznie często poprzednikiem spowolnienia gospodarczego lub recesji. Przykładem jest Japonia, która długo cierpiała z powodu deflacji i jej negatywnych skutków, m.in. ograniczonego popytu i inwestycji.
Mimo obaw chińska gospodarka zdaje się być elastyczna, a władze zdolne do interwencji. Przypadek Japonii pokazuje, że uniknięcie długotrwałej deflacji może wymagać odpowiednich działań politycznych i stymulacji ekonomicznej.
Źródło: Tradingeconomics
Grzegorz Dróżdż, CAI MPW, Analityk Rynków Finansowych Conotoxia Ltd. (usługa inwestycyjna Cinkciarz.pl)
