Z trzeciej lekcji Najlepszego Kursu Inwestowania w Akcje od Zera dowiesz się z jakiego powodu spółki akcyjne decydują się na wejście na giełdę, w jaki sposób spółka debiutuje na publicznym parkiecie, a także o tym jakie są zalety i wady obecności na giełdzie.
Spółka notowana na giełdzie - definicja
Przypomnę, że spółka giełdowa to spółka akcyjna, której akcje (w całości lub w części) są notowane na giełdzie papierów wartościowych i dostępne w publicznym obrocie na regulowanym rynku. Dlatego też potocznie spółka giełdowa nazywana jest spółką publiczną, gdyż jej akcje swobodnie możemy kupić (a później również sprzedać) za pośrednictwem naszego konta maklerskiego, a także dlatego że musi ona upubliczniać kluczowe informacje na temat swojej działalności i wyników finansowych, jakie osiąga.
Spółka giełdowa w specjalistycznej terminologii, z którą możemy spotkać się m.in. w raportach bieżących, nazywana jest też emitentem - a to dlatego, że wypuszcza ona na rynek (czyli emituje) papiery wartościowe. Są to oczywiście akcje, ale nie tylko - wiele spółek prowadzi również emisje np. obligacji, za pomocą których chcą one pozyskać kapitał od inwestorów.
Jak zostać spółką giełdową?
Giełda to miejsce, w którym kapitał inwestorów spotyka się z potrzebami finansowymi spółek akcyjnych, co prowadzi do prostej relacji - spółki mają na celu pozyskanie pieniędzy od inwestorów na rozwój swojej działalności, ci zaś liczą na to, że powierzając swój kapitał poprzez nabycie akcji, w przyszłości na tym zarobią, sprzedając je po cenie wyższej od ceny zakupu.
Jaki podmiot może zostać spółką giełdową?
Na giełdę może wejść w zasadzie każda spółka akcyjna, niezależnie od branży, w której operuje i czym konkretnie się zajmuje.
Jest to jednak dość czasochłonny i kosztowny proces.
Spółka, która chce wejść na giełdę musi przeprowadzić pierwszą ofertę publiczną swojej akcji (IPO - Initial Public Offering). Zanim jednak do tego dojdzie, spółka jest zobowiązana do publikacji prospektu emisyjnego, w którym informuje przyszłych potencjalnych inwestorów o tym, na co chce przeznaczyć pieniądze z emisji akcji, jakie ma plany rozwoju, jaka jest jej obecna sytuacja finansowa, a także jakie są czynniki ryzyka dla jej działalności i perspektywy na przyszłość.
Oprócz tego, spółka musi opublikować wyniki finansowe z poprzednich lat, które zostały zatwierdzone przez biegłego rewidenta.
Prospekt emisyjny musi zostać zaakceptowany przez Komisję Nadzoru Finansowego, a GPW musi ogłosić uchwałę o dopuszczeniu spółki do publicznego obrotu.
Następnie spółka ustala cenę docelową i liczbę akcji, które będą dostępne w sprzedaży podczas pierwszej oferty publicznej (rynek pierwotny). Po zakończeniu IPO, następuje giełdowy debiut, który rozpoczyna się pierwszym dniem notowań na publicznym parkiecie giełdowym (obrót na rynku wtórnym, możliwe kolejne emisje akcji) i od tego momentu cena akcji spółki zaczyna być zależna od popytu i podaży ze strony inwestorów.
Korzyści z wejścia spółki na giełdę:
- Najważniejsza zaleta i główny cel: pozyskanie kapitału na rozwój spółki poprzez emisję akcji
- Kwestie wizerunkowe i wyższa rozpoznawalność
- Większa wiarygodność: spółki publiczne muszą spełniać obowiązki informacyjne: publikować sprawozdania finansowe (zatwierdzone przez audytora), prowadzić publiczny rejestr akcjonariuszy powyżej 5% i informować o ich transakcjach, informować o decyzjach zarządu i istotnych wydarzeniach dla działalności spółki
- Uzyskanie rynkowej wyceny: wartość spółki publicznej na giełdzie jest weryfikowana przez rynek, a konkretnie przez inwestorów, którzy mogą dowolnie kupować i sprzedawać jej akcje
Wady obecności spółki na giełdzie:
- wejście na giełdę to czasochłonny i kosztowny proces
- Bieżąca obsługa prawna i finansowa spółki giełdowej jest znacznie wyższa (szczególnie istotne w przypadku mniejszych spółek)
- Rynkowa wycena spółki może stać się przedmiotem rynkowej manipulacji, agresywnej spekulacji, czy rynkowej paniki
- Transparentność spółki giełdowej może być wykorzystywana przez jej rynkową konkurencję
Procedura wejścia spółki na giełdę - 4 etapy
- Przygotowanie: Sporządzenie prospektu emisyjnego, weryfikacja sprawozdań przez biegłego rewidenta, znalezienie firmy inwestycyjnej, które będzie oferować akcje spółki w ofercie publicznej, zatwierdzenie prospektu przez KNF
- Przeprowadzenie pierwszej oferty: budowanie księgi popytu (zbieranie ofert zakupu akcji od inwestorów instytucjonalnych), na podstawie której określana jest cena sprzedaży akcji w ofercie publicznej i ich liczba, a także podział na transze dla grup inwestorów. Pierwsza oferta może być również prywatna, czyli skierowana do wybranych inwestorów instytucjonalnych. Inwestorzy w ramach pierwszej oferty zapisują się na akcje po określonej cenie.
- Debiut na GPW: po zakończeniu IPO giełda podejmuje decyzję o dopuszczeniu spółki do publicznego obrotu i wyznacza datę debiutu.
- Funkcjonowanie na parkiecie: spółka musi spełniać obowiązki informacyjne (dot. głównie sprawozdań finansowych i ważnych wydarzeń dla działalności spółki)
