Według danych FAO Polska jest 5. producentem drewna w UE, po Niemczech, Szwecji, Finlandii i Francji. Pozyskanie drewna w Polsce znajduje się od co najmniej kilkudziesięciu lat w trendzie wzrostowym, podobnie jak w większości europejskich państw będących czołowymi producentami tego surowca. Według FAO w Polsce w 2022 pozyskano 45,1 mln m3 drewna okrągłego (roundwood), tj. o 4,6% więcej niż w 2021 (wg GUS pozyskanie w 2022 wyniosło 44,6 mln m3[1] ).
Zdecydowana większość surowca pozyskiwanego w Polsce zasila potrzeby krajowych przetwórców. Według FAO eksport drewna okrągłego z Polski w 2022 wyniósł 3,8 mln m3 (-7,8% r/r), co stanowiło 7,9% krajowej podaży drewna (tj. pozyskania powiększonego o import). Relacja eksportu do podaży systematycznie obniża się od szczytowego 2018. Wówczas znacząco wzrosła krajowa podaż, ale w jeszcze większym stopniu eksport, ze względu na dużą ilość drewna pozyskanego po wiatrołomach w 2017.
Biorąc pod uwagę jedynie drewno użytkowe (industrial roundwood, tj. drewno okrągłe z wył. drewna opałowego), pozyskanie w Polsce wyniosło, według FAO, 38,2 mln m3 w 2022 (-0,9% r/r), a eksport 3,9 mln m3 (-7,9% r/r). Przy imporcie na poziomie 3,1 mln m3 (+11,8% r/r), relacja eksportu do podaży nieprzetworzonego surowca była nieco wyższa niż w przypadku całej puli drewna okrągłego – w 2022 wyniosła 8,9%. W porównaniu do czterech wymienionych wcześniej największych producentów drewna w UE, wartość tego wskaźnika dla Polski jest niższa niż w przypadku Niemiec (16%) i Francji (15%) i wyższa niż w przypadku Szwecji (3%) i Finlandii (3%), które są importerami netto nieprzetworzonego surowca. Podwyższona relacja eksportu do podaży w Niemczech, ale też w Czechach (66%) to wynik zwiększonego w ostatnich latach pozyskania drewna świerkowego w związku z gradacją kornika.
Polska jest eksporterem netto drewna nieprzetworzonego. Eurostat podaje, że eksport drewna z Polski w okresie stysie’23 wyniósł 2,7 mln m3 i był wyraźnie niższy niż w analogicznym okresie rok wcześniej (3,7 mln m3) i w całym 2022 (5 mln m3)[2] . W strukturze geograficznej eksportu dominują Niemcy z udziałem bliskim 40%. Do Czech i Słowacji trafiło łącznie 24% drewna eksportowanego z Polski, a do Chin – 16% (vs 45% w 2020; od 2021 eksport drewna z Polski do Chin spada).
Rosnący w ostatnich latach import drewna użytkowego do Polski to w dużym stopniu wynik wspomnianej wcześniej nadpodaży drewna świerkowego pokornikowego na rynku czeskim i niemieckim (w 2022 drewno poklęskowe stanowiło 57% drewna pozyskanego w Niemczech i aż 79% drewna pozyskanego w Czechach). W okresie sty-sie’23 widać już znaczny spadek importu drewna do Polski (-45,1% r/r do poziomu 1,6 mln m3), co wynika zarówno ze zmniejszonego popytu na surowiec, jak i kurczącej się już tej dodatkowej podaży drewna na rynkach naszych sąsiadów.
Według GUS średnia cena sprzedaży drewna w nadleśnictwach w okresie 1-3q23 wyniosła 327,43 zł/m3 i była o 1,3% wyższa niż w analogicznym okresie 2022. Interpretując ten wynik należy jednak mieć na uwadze dualny, w uproszczeniu, system sprzedaży drewna w Lasach Państwowych, w którym 70% podaży surowca trafia do sprzedaży ofertowej (wyłącznie dla firm posiadających historię zakupową w LP), a 30% zasila system aukcyjny (otwarty dla wszystkich firm). Mniejszy popyt na drewno, również zagraniczny, doprowadził do spadku cen na 2h23 w kanale aukcyjnym o blisko 43% r/r (średnia cena w szczytowym 2022 przekraczała 600 zł/m3). Ceny w sprzedaży ofertowej na 2h23 wzrosły jednak o 30% r/r, co negatywnie odbiło się na marżach dużych przetwórców (piszemy o tym w dalszej części raportu).
Jak dalej mogą kształtować się ceny drewna w Polsce? W naszej ocenie w najbliższym czasie możemy spodziewać się stabilizacji cen na obecnych poziomach, a w dalszej perspektywie umiarkowanych wzrostów. Potencjał do powrotu cen drewna, szczególnie kłodowego, do stosunkowo niskich poziomów sprzed 2022 jest niewielki, ze względu ograniczoną podaż surowca (o ile nie wystąpią szoki zwiększające podaż), ale także rosnące koszty pozyskania drewna (m.in. przez wzrost kosztów pracy). W kolejnych latach podaż drewna może ulec ograniczeniu w efekcie wdrażania unijnej Strategii Bioróżnorodności 2030, która zakłada m.in. objęcie 10% obszaru UE ochroną ścisłą. W obliczu nasilającej się presji na ograniczenie pozyskania drewna, coraz większego znaczenia nabiera przetwarzanie, w celu ponownego wykorzystania, drewna poużytkowego.
Zobacz także: Sytuacja branż związanych z przetwórstwem drewna w 2023 roku
