Czy po serii spadków przedsiębiorcy dostrzegają już sygnały poprawy? W branży meblarskiej i papierniczej – tak, na co wskazują rosnące w ostatnich miesiącach wskaźniki wyprzedzające koniunktury, przewyższające średnie wartości w przetwórstwie przemysłowym. Odwróceniu negatywnych tendencji będzie sprzyjać spodziewany w 2024 wzrost konsumpcji prywatnej na rynku krajowym, a także, choć w mniejszej skali, na rynkach naszych głównych partnerów eksportowych.
Natomiast sentyment w branży drzewnej nadal jest negatywy, co wynika w dużym stopniu z ograniczenia aktywności w budownictwie oraz mniejszego popytu na wyroby branży m.in. ze strony producentów mebli. W naszej ocenie powrót na ścieżkę wzrostu w branży drzewnej nastąpi najwcześniej w 2h24.
Poza oczekiwaną odbudową popytu konsumpcyjnego, branżom związanym z przetwórstwem drewna będzie sprzyjać jeszcze kilka czynników, m.in. popyt na stolarkę otworową w związku z pracami termomodernizacyjnymi (Fala Renowacji), czy rosnąca popularność budownictwa drewnianego (zob. Monitoring Branżowy: Więcej drewna w budownictwie?). Przetwórcom sprzyja również długofalowy trend zastępowania produktów o wysokim śladzie węglowym produktami pochodzenia naturalnego, na czym korzystają również producenci opakowań papierowych. Popyt na meble oraz wiele wyrobów z drewna w dużym stopniu zależy od sytuacji na rynku mieszkaniowym, która wspierana jest obecnie przez Bezpieczny Kredyt 2%. Ewentualne wygaszanie tego programu w połączeniu z niską liczbą rozpoczynanych budów nowych mieszkań w 2022 i 2023 może jednak odbić się negatywnie na krajowym popycie na meble i drewniane elementy wyposażenia mieszkań w perspektywie 2024-2025.
Według prognoz Statista, światowy rynek mebli ma rosnąć w latach 2023-2027 w średnim tempie CAGR 6,3%. Więcej o prognozach i udziale Polski w światowym rynku meblarskim napisaliśmy w raporcie: Branża meblarska 2023 – Pozycja międzynarodowa polskich producentów. Korzystne są również długoterminowe prognozy dla rynku wyrobów z drewna oraz wyrobów papierowych.
Utrzymanie wysokiej pozycji konkurencyjnej na arenie międzynarodowej przez polskich producentów będzie jednak wiązać się z szeregiem wyzwań – poniżej wskazujemy najważniejsze z nich:
- Pozyskanie i ceny drewna. W 2024 spodziewamy się stabilizacji cen drewna, a w dalszej perspektywie umiarkowanych wzrostów, co będzie mieć związek z oczekiwanym ograniczeniem pozyskania drewna (m.in. w związku z wdrażaniem założeń unijnej Strategii Bioróżnorodności 2030, będącej elementem Europejskiego Zielonego Ładu, zob. Monitoring Branżowy: Strategia Leśna UE 2030 a przetwórstwo drewna w Polsce). Mniejsza podaż przy stale rosnącym popycie na surowiec będzie stwarzać presję na wzrost cen.
- Certyfikacja FSC. Biorąc pod uwagę duże uzależnienie polskich producentów od FSC, rezygnacja tej formy certyfikacji w Lasach Państwowych może wiązać się z ryzykiem utraty części kontrahentów przez krajowych przetwórców.
- Zwiększenie wydajności i utrzymanie wysokiej konkurencyjności polskich przedsiębiorstw. W obliczu coraz większej konkurencji na światowym rynku mebli ze strony producentów z innych państw (szczególnie azjatyckich, ale też z regionu Europy Wschodniej) i jednocześnie rosnących kosztów pracy w Polsce, jeszcze większego niż wcześniej znaczenia nabierają inwestycje zwiększające wydajność produkcji (np. poprzez automatyzację), którym będą sprzyjać m.in. środki z Krajowego Planu Odbudowy.
- Zrównoważony rozwój, raportowanie ESG i konieczność transformacji energetycznej przedsiębiorstw wiążą się ze znacznymi nakładami inwestycyjnymi. W branżach związanych z przetwórstwem drewna szczególnie duży nacisk kładzie się na zmniejszenie energochłonności produkcji, inwestycje w OZE czy gospodarkę obiegu zamkniętego. Zwrot w stronę zrównoważonej produkcji, nie tylko w zakresie minimalizacji negatywnego oddziaływania na środowisko, ale też dbania o dobre warunki pracy czy społeczną odpowiedzialność firmy może stać się istotnym czynnikiem umacniającym pozycję konkurencyjną przedsiębiorstw. Zapewnieniu transparentności takich działań sprzyja dyrektywa CSRD, która znacznie rozszerzyła zakres firm objętych obowiązkiem raportowania kwestii związanych ze zrównoważonym rozwojem. Według naszych szacunków obowiązkiem raportowania niefinansowego zostanie objęte ok. 110 polskich firm meblarskich (zob. Monitoring Branżowy: Czas na ESG w branży meblarskiej oraz Monitoring Branżowy: Raportowanie ESG w świetle dyrektywy CSRD).
- Zatrzymanie importu rosyjskich i białoruskich wyrobów z drewna do Polski. Dane o imporcie pokazują, że, pomimo sankcji, rosyjskie i białoruskie wyroby drzewne, szczególnie sklejka, nadal trafiają na europejski rynek. Pisaliśmy o tym już w lutym br. (zob. Monitoring Branżowy: Sytuacja na rynku surowców drzewnych), a najnowsze dane wskazują na nasilenie tego procederu. Zatrzymanie tych dostaw jest kluczowe nie tylko dla zwiększenia skuteczności sankcji, ale też dla wzmocnienia konkurencyjności europejskich producentów bazujących na droższym surowcu pozyskiwanym ze zrównoważonych źródeł.
- Rozporządzenie w sprawie przeciwdziałania wylesianiu (EU Deforestation Regulation – EUDR) zastępujące obowiązujące od 2013 EU Timber Regulation (EUTR). Nowe prawo ma zacząć obowiązywać pod koniec 2024 i będzie oznaczać zakaz importu do UE produktów, które powstały w wyniku wylesiania lub przyczyniły się do wylesiania po 31.12.2020, m.in. drewna i produktów przemysłu drzewnego (w tym mebli). Importerzy wprowadzający takie produkty na rynek unijny będą musieli złożyć oświadczenie o należytej staranności (due diligence) w zakresie weryfikacji pochodzenia surowca użytego do produkcji. Regulacja ta powinna pozytywnie wpłynąć na polskich producentów – zwiększenie transparentności łańcuchów dostaw dla produktów importowanych do UE przełoży się na ograniczenie importu tańszych produktów o niewiadomym pochodzeniu surowca.
