Złoto ze względu na swoje właściwości oraz ukształtowaną przez setki lat pozycję na rynku, od wieków uważane jest za bezpieczną lokatę zalegającego kapitału. Pod koniec XIX wieku ukształtował się system waluty złotej określanej jak gold standard, który był prekursorem w dziedzinie międzynarodowych systemów walutowych, gdzie bazowa jednostka pieniądza miała być odpowiednikiem wartości określonej wagi złota.
Co wpływa na cenę złota
Obecnie coraz więcej prywatnych inwestorów spogląda w stronę złota, tym samym zwiększając popyt na jego fizyczną formę. W 1 kwartale 2021 roku inwestycje w sztabki i monety wyniosły prawie 340 ton. W ujęcie r/r został odnotowany wzrost o 36%. Poniższy wykres przedstawia jak kształtowała się cena na przestrzeni ostatnich dekad.
Wykres 1. Cena złota na przestrzeni lat 2000-2020, źródło: www.mennica.com
Pomimo oczywistych wzrostów, które pokazuje wykres, warto zastanowić się kiedy możemy spodziewać się kontynuacji tego trendu, a kiedy potencjalnych spadków. Szereg makroekonomicznych czynników kreuje cenę złota a co za tym idzie, popyt.
Czynniki przyczyniające się do wzrostów ceny złota:
- Wysoka inflacja/hiperinflacja;
- Osłabiona waluta USD;
- Obawa przed niestabilnością systemu finansowego;
- Niskie realne stopy procentowe.
Wykres 2. Cena uncji złota w USD indeksowana inflacją w USA, źródło:www.strefainwestorow.pl/artykuly/zloto-i-srebro/20200818/zloto-inflacja-prognozy-2020
Oczywistym jest, że żadna zasada nie uchroni nas w stu procentach. Jednak w większości przypadków wyżej wymienione czynniki wpływają na cenę złota i mają pokrycie w rzeczywistości.
Czynniki wpływające negatywnie na cenę złota:
- Szybko pogłębiająca się deflacja;
- Wysokie stopy procentowe;
- Umacnianie się USD.
Wykres 3. Odwrotna korelacja pomiędzy ceną złota a ceną dolara amerykańskiego, źródło: www.forsal.pl/gospodarka/artykuly/7831413,ceny-zlota-czy-rajd-zlota-dobiegl-konca-oto-piec-kluczowych-wykresow.html
Powyższy wykres obrazuje jeden z przedstawionych czynników, który sygnalizuje odwrotną korelację dolara amerykańskiego oraz ceny złota.
Struktura rynku złota
Kolejnym faktem jest iż „król metali” charakteryzuje się pewnymi cechami, takimi jak niepodatność na warunki atmosferyczne czy stosunkowo mała objętość do imponującej wartości, ponieważ obecnie uncja złota (31,1g) oscyluje w granicach $1900. Dzięki temu gromadzenie go oraz przechowywanie jest wygodniejsze niż trzymanie takich samych pokładów w gotówce. Ponadto nie można ograniczyć pojęcia o złocie tylko do wyżej wymienionych segmentów, zarówno w przemyśle, jak i w medycynie odgrywa ono ważną rolę. Możemy go spotkać w gabinecie stomatologicznym np. w postaci złota dentystycznego. W 2020 roku szacuje się jego wykorzystanie na poziomie około 12 ton, natomiast w przemyśle podczas wyrobu elektroniki około 248 ton. Jednak z powodu ceny, która w perspektywie długoterminowej prawdopodobnie będzie notowała kolejne zwyżki, popyt w przemyśle, poprzez nowe technologie pozwalające na zmniejszenie zużycia złota będzie malał. Pierwsze sygnały otrzymujemy już teraz, gdy zestawimy zapotrzebowanie złota w wyrobie elektroniki. W stosunku do roku ubiegłego zanotowano spadek o 7%. Analizując strukturę rynku fizycznego złota okazuje się, że największą część stanowią sztabki różnej wielkości, oraz monety urzędowe, na które popyt w 2020 roku wyniósł około 897 ton. Natomiast dalej plasują się medale i imitacje monet. Na każdej sztabce możemy znaleźć wybitą informację na temat jej ciężaru, zawartości złota oraz logo wytwórcy. Jeśli interesuje nas zakup złota inwestycyjnego w sztabkach, to warto przed zakupem zastanowić się nad gramaturą, gdyż przy dużych sztabach możemy liczyć na mniejszy spread, co daje nam możliwość spekulacji. Z kolei przy mniejszej wadze cena kupna i sprzedaży często różni się znacząco. Dla przykładu na stronie Mennicy Skarbowej możemy znaleźć sztabkę o wadze 1g, która obecnie jest wyceniona na 278 złotych, natomiast 100 gramowa kosztuje 24 124 złotych. Dlatego jeśli kupimy 100 sztabek o gramaturze 1 gram to zapłacimy 27 800 złotych i od razu widać nieopłacalność kupowania ,,drobnicy’’, ponieważ podczas potencjalnej sprzedaży zarobimy mniej. Kolejnym ciekawym zjawiskiem jest coraz częstsze zainteresowanie inwestorów zakupem monet kolekcjonerskich, które dzielą się na: numizmatyczne, półnumizmatyczne, kuranty, a także bulionowe. Tak samo, jak przy sztabkach, o wartości monety w przyszłości decyduje kilka czynników takich jak wielkość emisji, powtarzalność, stopień jakości, który jest określany przez specjalistów podczas procesu zwanego gradingiem. W ubiegłym roku na aukcji została wylicytowana najdroższa moneta w Polsce. Było to pięćdziesiąt dukatów koronnych Zygmunta III Wazy z 1621 roku. Średnica tej monety wynosi 68,2 mm a gramatura 174,5g natomiast cena za jaką została sprzedana to 2,8 mln złotych. Warto jednak zastanowić się, czy takie lokowanie kapitału jest najbezpieczniejszą formą, ponieważ często cena monet znacznie przekracza wartość czystego metalu, więc przyjmujemy pewne ryzyko, zakładając, że w przyszłości ktoś od nas będzie chciał odkupić monetę po wysokiej cenie.
Grafika 1. 50 dukatów koronnych Zygmunta III Wazy, źródło: www.wyborcza.pl
Dokąd zmierza cena złota
Podczas, gdy cena złota ma się coraz lepiej a właściwie jego bazowa wartość dla instrumentów finansowych, które są oparte na złocie, to jednak jeśli interesuje nas zakup tego kruszcu w fizycznej formie, musimy być gotowi na znacznie wyższą cenę. Podczas trwającej pandemii popyt na fizyczne złoto stale rośnie (Światowa Rada Złota poinformowała o wzroście popytu o 3% w 2021 w porównaniu do 2020). Jednak producenci nie są w stanie zwiększyć podaży z powodu zamrożonego transportu, który uniemożliwia doprowadzenie kruszcu do mennic, dlatego możemy się spodziewać dalszych wzrostów i zwiększonego spreadu pomiędzy złotem elektronicznym a fizycznym. Udział ceny spotowej czyli tej, z którą spotykamy się handlując na giełdzie w cenie sztabki wynosi około 75%-90%. Pozostała część to koszty transportu, wybicia sztabki oraz marże zarówno producenta jak i dystrybutora. Mennice chętnie skupują monety, na których nakładane są prowizje rzędu 15%, w stosunku do giełdowej ceny metalu. W odróżnieniu od walut, złota nie da się dodrukować, a podaż spowodowana wydobyciem jest nieznaczna w stosunku do zapotrzebowania, ponieważ wynosi około 1% rocznie. Dlatego można dojść do wniosku, iż jeśli na rynku nie ma w obiegu dużej ilości złota, to znaczy, że prywatni posiadacze są zdania jakoby, bezpieczniej jest przechowywać kapitał w złocie fizycznym i zakładają, że jego cena w perspektywie długoterminowej zanotuje wzrost. Z drugiej strony warto zastanowić się, jak ukształtuje się rynek złota po zakończeniu pandemii.
Wykres 4. Predykcje dotyczące ceny złota, źródło: www.primexbt.com/blog/gold-price-prediction-forecast/
„Najważniejszym przesłaniem z tej analizy jest to, że nawet jeśli złoto rośnie w tym roku tylko nieznacznie, a nawet spada, jego posiadanie rzadko było ważniejsze. Oznacza to, że należy kupować spadki cen, zwłaszcza dla każdego, kto nie posiada znaczącej kwoty. Oczywiście istnieje wiele czynników, które mogą wpłynąć na cenę złota zarówno w krótkim, jak i długim okresie” – Jeff Clark, starszy analityk GoldSilver
Z analiz prognoz na najbliższe 10 lat wynika, że obecnie jesteśmy w idealnej pozycji do dokonywania zakupów złota, gdyż najbliższe kwartały będą kształtowały wykresy podobne do tych jak po kryzysie finansowym w 2008 roku.
Jak zainwestować w złoto
W momencie, gdy zdecydujemy się na zakup złota w formie fizycznej ważne, abyśmy nie tylko kierowali się jak najniższą ceną, ale przede wszystkim tym by nasza transakcja przebiegała bezpiecznie i abyśmy stali się posiadaczami takiego kruszcu, jakiego chcieliśmy. Złoto możemy zakupić zarówno przez internet, jak i w punktach stacjonarnych. W dobie dobrze rozwiniętego sektora e-commerce oraz możliwości ubezpieczenia przesyłki, zakupy online wcale nie wydają się absurdalnym pomysłem, gdyż na bieżąco możemy porównywać oferty od różnych producentów. Niezależnie od tego, jak zdecydujemy się kupić złoto, trzeba pamiętać, aby wybrać dobrego i zaufanego dealera. Do najpopularniejszych i najpewniejszych dystrybutorów możemy zaliczyć Mennice Skarbowa, Narodowy Bank Polski oraz Coininvest. Niedawno Trader21 stworzył swoją platformę do handlowania wyrobami z kruszców. Przy złotych sztabkach możemy spotkać się z cenami w przedziale 2%-14% powyżej ceny spot w zależności od gramatury oraz certyfikatu. Natomiast na stronie Mennicy Skarbowej ‘’nadwyżka’’ wynosi około 8% przy wadze 31,1g. Częstą praktyką przy zakupach większej ilości złota jest możliwość negocjowania ceny. Dodatkowym atutem jest możliwość odsprzedania zakupionego złota w mennicy, ale trzeba liczyć się z różnej wielkości spreadami, które czasami nie pozwalają zarobić inwestorowi tyle, ile zakładał.
Tabela 1. Aktualne ceny skupu złota inwestycyjnego, źródło: www.skup.zlota.pl/ceny-skupu
Należy jednak pamiętać, aby przed każdym zakupem zweryfikować danego producenta, tak abyśmy dokonali najkorzystniejszej dla nas transakcji. Dodatkowo trzeba być wyjątkowo czujnym, abyśmy nie padli łupem oszustwa, których przybywa zwłaszcza teraz, gdy popyt wzrasta i coraz więcej osób prywatnych dotychczas nie zastanawiających się wcześniej nad fizycznym złotem, dochodzą do wniosku, że warto zamienić tradycyjną gotówkę na długoterminową lokatę, z której w przyszłości uzyskają pokaźne zyski.
