Ceny surowców – pomimo obniżenia się większości z nich w ostatnim okresie – w lutym 2023 r. były nadal relatywnie wysokie. Sprzyjała temu ograniczona podaż, związana przede wszystkim z konsekwencjami rosyjskiej agresji zbrojnej przeciwko Ukrainie. Natomiast w kierunku spadku cen surowców oddziaływało m.in. pogorszenie bieżącej i oczekiwanej globalnej koniunktury oraz wyższe niż przeciętnie temperatury w ostatnich miesiącach.
Zobacz także: Inflacja w gospodarce światowej, analizujemy ceny dóbr i usług za granicą
Średnia cena ropy naftowej Brent w lutym br. była o 11,2% niższa niż przed rokiem i równocześnie o 28,9% niższa od wieloletniego średniego miesięcznego maksimum osiągniętego w czerwcu 2022 r. (Wykres 1.9). Przyczyniło się do tego osłabienie koniunktury w gospodarce światowej. Silniejszym spadkom cen surowca przeciwdziałały z kolei sankcje nakładane na Rosję[1] i obawy o dostępność ropy na rynku międzynarodowym, a także polityka ograniczania podaży prowadzona przez kraje OPEC[2] .
Również ceny gazu ziemnego i węgla obniżyły się wyraźnie względem rekordowo wysokich poziomów odnotowanych latem 2022 r. (Wykres 1.10). Oprócz pogorszenia perspektyw aktywności gospodarczej na świecie, sprzyjała temu wyższa niż przeciętnie temperatura w ostatnich miesiącach oraz wysokie zapasy gazu ziemnego w UE. W ujęciu rocznym w lutym 2023 r. na rynku europejskim gaz i węgiel były o odpowiednio 39,3% oraz 26,5% tańsze. Jednocześnie ceny obu tych surowców były wciąż znacząco wyższe niż przed pandemią COVID-19.
W IV kw. 2022 r. i w styczniu 2023 r. indeks cen surowców rolnych NBP obniżał się (Wykres 1.11), na co wpłynęła głównie poprawa perspektyw podażowych na rynku zbóż i roślin oleistych, m.in. w wyniku obowiązywania porozumienia umożliwiającego eksport z basenu Morza Czarnego[3]. Towarzyszył temu spadek cen produktów nabiałowych, przy słabszym popycie z krajów azjatyckich i wyższych dostawach mleka w UE. Z kolei w lutym br. ceny surowców rolnych wzrosły (o 3,7% m/m i 6,4% r/r), co wynikało przede wszystkim z rosnących cen mięsa (skutek niekorzystnej sytuacji podażowej przy presji kosztowej związanej z wysokimi cenami surowców energetycznych i środków produkcji) oraz soku pomarańczowego (niższe zbiory pomarańczy).
-
5 grudnia 2022 r. UE zakazała importu ropy z Rosji drogą morską, a od 5 lutego 2023 r. sankcje obejmują również produkty naftowe (paliwa). Dodatkowo 5 grudnia 2022 r. państwa G7, UE oraz Australia wprowadziły maksymalną cenę na rosyjską ropę w wysokości 60 USD/b, zakazując świadczenia usług dla statków przewożących rosyjską ropę sprzedaną powyżej ustalonego limitu. UE zakazała importu węgla i innych paliw stałych z Rosji od 10 sierpnia 2022 r. W przypadku Polski import węgla z Rosji i Białorusi podlega zakazowi od 16 kwietnia 2022 r. na mocy ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego. ↑
-
Kraje OPEC ograniczyły produkcję o 100 tys. b/d od października 2022 r. i o 2 mln b/d od listopada 2022 r. ↑
-
Jednocześnie ponownie pojawiają się obawy o eksport produktów rolnych drogą morską z ukraińskich portów od połowy marca 2023 r. ze względu na wygasanie porozumienia na rzecz odblokowania eksportu. ↑
***Materiał pochodzi z raportu NBP: “Raport o inflacji – marzec 2023”, którego pełną zawartość możesz zobaczyć i pobrać klikając w poniższy przycisk:
