Wykorzystanie drewna w budownictwie odpowiada na cele związane z ograniczeniem emisji CO2 zapisane w Europejskim Zielonym Ładzie
Popularność budownictwa drewnianego na rynkach Europy Zachodniej jest znacznie większa niż w Polsce. Przykładowo w Niemczech ok. 1/5 nowo budowanych budynków, zarówno mieszkalnych, jak i niemieszkalnych, powstaje w technologii drewnianej (dane o pozwoleniach na budowę z 2020). W krajach skandynawskich wskaźnik ten sięga nawet 80-90%. Drewno jest również kluczowym materiałem budowlanym na rynku amerykańskim – National Association of Home Builders szacuje, że 9 z 10 nowo budowany
Wg wyliczeń KAPE ślad węglowy w całym cyklu życia budynku drewnianego jest o 25% mniejszy niż budynku murowanego
Rosnąca popularność domów drewnianych wynika z licznych zalet takich konstrukcji. Wśród najważniejszych wymienia się: dobre właściwości izolacyjne (co zmniejsza zapotrzebowanie na energię w cyklu użytkowania budynku) i akustyczne, krótki czas budowy (szczególnie w przypadku domów modułowych, których montaż na placu budowy może zamknąć się w kilku dniach), łatwość przebudowy i modernizacji, lekkość konstrukcji. Istotnym czynnikiem jest również ekologiczność budowy – drewno jest naturalnym surowcem, który ma ujemny wskaźnik emisji CO2, tzn. przy minimalnej emisji ma zdolność akumulacji dwutlenku węgla.
Budownictwo oparte na drewnie, w porównaniu do tradycyjnych technologii opartych na stali i betonie (których produkcja jest bardzo energochłonna i wysoce emisyjna), charakteryzuje się mniejszą emisją CO2 – wg wyliczeń Krajowej Agencji Poszanowania Energii S.A. (KAPE) ślad węglowy w całym cyklu życia budynku drewnianego jest o 25% mniejszy niż budynku murowanego, a biorąc pod uwagę sam etap wytworzenia wyrobów budowlanych użytych do wznoszenia budynku ślad węglowy budynku drewnianego jest ponad 80% mniejszy niż budynku murowanego (źródło: „Środowiskowe aspekty nowoczesnego budownictwa drewnianego”, KAPE S.A., 2019).
Według szacunków Programu Środowiskowego ONZ ds. Środowiska (UNEP) przedstawionych w raporcie “2021 Global status report for buildings and construction”, budynki oraz sektor budowlany odpowiadały w 2020 za 37% globalnych emisji CO2 oraz 36% globalnego zużycia energii. Na potrzebę ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w budownictwie wskazuje Europejski Zielony Ład, zakładający m.in. osiągnięcie przez UE zerowego poziomu emisji gazów cieplarnianych netto w 2050, oraz, powiązany z nim, program Nowego Europejskiego Bauhausu, w ramach którego promuje się m.in. wykorzystanie produktów pochodzenia naturalnego w budownictwie. Warto też podkreślić, że surowiec drzewny wykorzystany do konstrukcji domu może w przyszłości, po jego rozbiórce, zostać ponownie użyty lub poddany ponownemu wykorzystaniu, co wydłuża cykl życia surowca.
Drewno jest coraz chętniej wykorzystywane do wznoszenia budynków użyteczności publicznej
Konstrukcje drewniane coraz częściej stosowane są do wznoszenia budynków użyteczności publicznej, np. żłobków, przedszkoli (pierwsze inwestycje tego typu powstały już w Polsce), przychodni. Krótki czas budowy, a także łatwość przebudowy takich budynków, szczególnie konstrukcji opartych na prostych, prefabrykowanych modułach, jest istotna z punktu widzenia zapewnienia elastyczności infrastruktury publicznej dla mieszkańców – w relatywnie krótkim czasie można zmienić funkcję budynku, dostosowując ją do bieżących potrzeb lokalnych społeczności.
Niektóre państwa podejmują działania promujące budownictwo drewniane, zarówno na poziomie krajowym, jak i lokalnym. Przykładowo Francja już w 2020 nakazała, by nowe budynki użyteczności publicznej powstawały w co najmniej 50% z drewna lub innych materiałów pochodzenia naturalnego. Od 2025 co najmniej 20% nowych budynków mieszkalnych w Amsterdamie ma być z drewna (tzn. zawierać co najmniej 80% materiałów naturalnych w domach wolnostojących, 65% w budynkach do 10 kondygnacji i 50% w wyższych budynkach). Według szacunków Amsterdam Institute of Advanced Metropolitan Solutions działania te przyczynią się do zmniejszenia emisji CO2 o 220 tys. ton rocznie. Podobny kierunek obrała też Szwajcaria – zwiększenie wykorzystania drewna w budownictwie jest jednym z priorytetów krajowej strategii „Wood Resource Policy 2030” (zob. więcej w raporcie FAO „Status of public policies encouraging wood use in construction – an overview”, 2020).
Najwyższy obecnie budynek o drewnianej konstrukcji nośnej to Mjøstårnet w Norwegii liczący 85,4 m wysokości
Drewno jest stosowane do wznoszenia coraz wyższych budynków. Najwyższy obecnie budynek o drewnianej konstrukcji nośnej znajduje się w Brumunddal w Norwegii (Mjøstårnet, 85,4 m), niewiele niższy, w 75% wykonany z drewna, znajduje się w Wiedniu (HoHo Wien, 84 m). Jeszcze wyższy budynek powstanie w 2026 w miejscowości Winterthur w Szwajcarii – wieżowiec Rocket&Tigerli będzie miał 100 metrów, a Eindhoven w Holandii planuje realizację dwóch połączonych ze sobą wież (The Dutch Mountains) o wysokości 130 i 100 metrów. Plany realizacji projektu rekordowo wysokiej wieży o wysokości 183 metrów pod nazwą C6 ma również australijskie miasto Perth. Wielokondygnacyjne budynki z drewna znajdują się również w Kanadzie, która już w 2013 przyjęła inicjatywę promującą zwiększenie udziału drewna w wysokich budynkach („Tall Wood Building Demonstration Initiative”), USA, Niemczech, Szwecji, czy Wielkiej Brytanii.
Przykładem budynku wzniesionego w całości z drewna CLT w Polsce jest obiekt edukacyjny Leśnego Ogrodu Botanicznego w Marszewie koło Gdyni
Do budowy wielokondygnacyjnych budynków drewnianych stosuje się drewno konstrukcyjne, m.in. płyty CLT, często w połączeniu z prefabrykatami betonowymi czy stalowymi (technologia hybrydowa). Produkcję drewna CLT zapoczątkowała w latach 90-tych austriacka firma KLH Massivholz. Obecnie za ok. 80 proc. globalnej światowej podaży tego surowca odpowiada 5 państw: Austria, Czechy, Niemcy, Włochy i Szwajcaria. Prace nad rozwojem technologii produkcji CLT w Polsce zapowiedziała spółka Polskie Domy Drewniane (PDD S.A.) – firma otrzymała grant od NCBiR na opracowanie i rozwój technologii produkcji płyt konstrukcyjnych z klejonego krzyżowo drewna sosnowego z Polski, o podwyższonej klasie reakcji na ogień, na potrzeby wielokondygnacyjnego budownictwa drewnianego
Rośnie aktywność polskich deweloperów w segmencie modułowego budownictwa drewnianego
Zwiększoną aktywność w obszarze budownictwa drewnianego wykazują polscy deweloperzy. Erbud rozszerza produkcję modułowych budynków niemieszkaniowych na potrzeby odbiorców niemieckich, Unihouse skupia się na segmencie domów wielorodzinnych na rynkach skandynawskich. Osiedle drewnianych domów pod Warszawą zrealizował JWC
***Materiał pochodzi z raportu Monitoring Branżowy, Analizy Sektorowe, którego pełną zawartość możesz zobaczyć i pobrać klikając w poniższy przycisk:
