Sztab Generalny Sił Zbrojnych Ukrainy (SZU) zmienił charakter komunikatów o sytuacji militarnej. Zostały one znacząco zwiększone objętościowo poprzez włączenie do nich elementów komunikatów innych komórek resortu obrony (głównie dowództw operacyjnych, rodzajów sił zbrojnych i wywiadu wojskowego), w tym doniesień o różnej natury problemach agresora. Wyszczególniono odmowę udziału w walkach ze strony żołnierzy 127. pułku 1. Korpusu Armijnego (tzw. Donieckiej Milicji Ludowej) oraz skargi żołnierzy 2. Korpusu Armijnego (tzw. Ługańskiej Milicji Ludowej) na dyskryminacyjne traktowanie w porównaniu z żołnierzami regularnej armii rosyjskiej. W nowej postaci komunikaty nie tylko – jak dotychczas – przedstawiają skuteczność ukraińskiego oporu, lecz także budują obraz względnej równowagi militarnej pomiędzy stronami lub przewagi ukraińskiej. Według doniesień z 4 września ukraińskie lotnictwo miało przeprowadzić 12 ataków na pozycje rosyjskie (wobec 15 analogicznych uderzeń ze strony agresora). Z kolei 5 września podano, że obrońcy przeprowadzili 30 ataków z powietrza, zaś Rosjanie – 22.
Z informacji ukraińskich wynika, że sytuacja militarna nie uległa zmianie. Walki toczą się głównie w Donbasie, a siły rosyjskie mają bezskutecznie atakować pozycje obrońców w rejonie Bachmutu, Awdijiwki, na zachód od Doniecka, w Marjince oraz Nowobachmutiwce. Obrońcy mieli też odeprzeć ataki wyprowadzane z obwodu charkowskiego na kierunku Słowiańska, na styku obwodów donieckiego, zaporoskiego i dniepropetrowskiego oraz obwodów chersońskiego i dniepropetrowskiego. W obwodzie charkowskim siły rosyjskie miały także wyprowadzić nieudane natarcie na południe od Bałakliji (Husariwka).
4 września wieczorem prezydent Wołodymyr Zełenski poinformował o odzyskaniu przez armię ukraińską kontroli nad trzema miejscowościami (jedną w obwodzie donieckim i dwiema „na południu”) oraz „wzniesieniami” na kierunku Lisiczańsk–Siewiersk, lecz nie podał, kiedy to nastąpiło ani o jakie miejscowości chodzi. Pojawiające się w mediach doniesienia o rzekomo wyzwolonej 4 września miejscowości Wysokopilla w obwodzie chersońskim są jednak sprzeczne z doniesieniami Sztabu Generalnego, zgodnie z którymi pozostawała ona pod kontrolą obrońców, a podejmowane w ostatnich dniach przez siły rosyjskie szturmy na nią były nieskuteczne.
Rosyjskie artyleria i lotnictwo kontynuują ostrzał i bombardowania pozycji i zaplecza wojsk ukraińskich wzdłuż całej linii styczności, w przygranicznych rejonach obwodu sumskiego oraz – sporadycznie – obwodu czernihowskiego. Poza rejonami walk głównymi celami pozostają Charków, Mikołajów i Nikopol wraz z przyległymi rejonami oraz miejscowości na południe od Krzywego Rogu i południowy wschód od Zaporoża. W wyniku całodobowego ostrzału rosyjskiego miała zostać zniszczona hromada nowoworoncowska w obwodzie chersońskim, położona przy granicy z obwodem dniepropetrowskim. Celami rosyjskich ataków rakietowych poza rejonami walk były Dniepr (3 września obrońcy mieli zestrzelić wszystkie pięć skierowanych na miasto pocisków manewrujących), Słowiańsk i Kramatorsk oraz Wozniesieńsk i Oczaków. Sztab Generalny armii ukraińskiej 4 września poinformował o 14, a 5 września o 25 rosyjskich atakach rakietowych. Według ukraińskiego Dowództwa Sił Powietrznych z dziesięciu rakiet wystrzelonych w pierwszej połowie doby 4 września obrońcy mieli zestrzelić dwie. Tego samego dnia szef miejskiej administracji wojskowej Kijowa gen. Mykoła Żyrnow oznajmił, że zestrzeliwanych jest 50–70% rosyjskich rakiet.
Siły ukraińskie ostrzeliwują i bombardują pozycje i zaplecze wojsk rosyjskich w obwodzie chersońskim. Po raz kolejny atakowane były most Antonowski oraz przeprawy w rejonie miejscowości Lwowe koło Nowej Kachowki i Berysławia. Stałym celem ataków ukraińskich pozostają obiekty sił okupacyjnych w Chersoniu. Ponadto obrońcy mieli zniszczyć składy amunicji w rejonie lotniska w Melitopolu i w obwodzie charkowskim. O wybuchach i aktywności rosyjskiej obrony przeciwlotniczej donoszono z Sewastopola i Symferopola. Po blisko dwumiesięcznej przerwie w atakach na pozycje agresora ponownie biorą udział drony bojowe Bayraktar TB2, co świadczy o otrzymaniu przez armię ukraińską kolejnej ich partii.
Zastępca szefa Głównego Zarządu Operacyjnego Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Ukrainy gen. Ołeksij Hromow poinformował, że od 24 lutego szkolenia w zakresie obsługi zachodniego uzbrojenia i sprzętu wojskowego, organizowanego w 14 państwach, przeszło ponad 4 tys. ukraińskich wojskowych, w tym 2 tys. artylerzystów, 500 żołnierzy obsługi wieloprowadnicowych wyrzutni pocisków rakietowych oraz systemów obrony przeciwlotniczej, 200 operatorów przeciwpancernych pocisków kierowanych oraz 100 stacji radiolokacyjnych. Organizowany w Wielkiej Brytanii kurs szkolenia podstawowego przeszło 4,7 tys. ukraińskich żołnierzy. W wyniku dotychczasowych doświadczeń czas trwania kursu wydłużono z 3 do 5 tygodni.
W dniach 8–14 września na Białorusi mają się odbyć ćwiczenia operacyjno-sztabowe, których scenariusz zakłada „wyzwolenie terytoriów tymczasowo zajętych przez wroga”. Komentując go, gen. Hromow stwierdził, że nie wykluczone jest, iż obejmie on planowanie działań na rzecz „odzyskania” przygranicznych terytoriów obwodów wołyńskiego, rówieńskiego i żytomierskiego. Według Hromowa odpowiada to koncepcji wspólnych działań sił zbrojnych tzw. państwa związkowego na kierunku ukraińskim. Podkreślił, że SZU są gotowe na każdy rozwój wydarzeń, i dodał, że prawdopodobieństwo ofensywy wroga z terytorium Białorusi lub inwazji wojsk białoruskich na Ukrainę pozostaje niskie.
Trwające walki w obwodzie chersońskim i aktywność ukraińskich grup dywersyjnych utrudniają Rosjanom kontynuowanie przygotowań do tzw. referendum aneksyjnego. Nadal nie podano daty jego przeprowadzenia (miało się odbyć 11 września), ani nie określono sposobu głosowania. Rozważana jest wersja „etapowego” referendum, które ma trwać kilka dni, a głosy będą oddawane do mobilnych urn w miejscu zamieszkania. Według ukraińskiego wywiadu wojskowego okupanci mogą stworzyć w mediach sfalsyfikowany, w dużej mierze wirtualny obraz głosowania, który posłuży do „legalizacji” aneksji. Nie jest wykluczone, że data „referendum” zostanie przesunięta na 4 listopada (rosyjski Dzień Jedności Narodowej)...
