Rosja stoi również w obliczu niedoboru na rynku pracy, ponieważ setki tysięcy Rosjan uciekło z kraju, odrzucając wojnę lub chcąc uniknąć mobilizacji. Jednocześnie około 300.000 mężczyzn, głównie w wieku produkcyjnym, zostało powołanych do wojska. Bezrobocie spadło do rekordowo niskiego poziomu 3,7% w grudniu 2022 r., z 4,3% rok wcześniej.
Wyraźnie rosnący deficyt budżetowy będzie kolejnym wyzwaniem dla Rosji w 2023 r., choć spodziewamy się, że będzie on możliwy do opanowania (więcej szczegółów w dalszej części artykułu), a tym samym będzie sprzyjał łagodzeniu recesji. Pomimo szeregu wyzwań dla gospodarki rosyjskiej w 2023 r., prognozujemy jedynie skromną całoroczną recesję na poziomie -1%. Wynika to głównie z efektów bazowych i rzeczywistego kwartalnego wzrostu realnego PKB w III i IV kwartale 2022 r., który przewiduje łagodne przeniesienie na rok 2023 (szacowane na -0,3%).
Od września 2022 r. rosyjskie rezerwy międzynarodowe odbudowały się i spodziewamy się, że rosyjska gospodarka będzie w stanie poradzić sobie z zachodnimi sankcjami w 2023 r. i później. Centralny Bank Rosji (CBR) nadal publikuje miesięczne dane dotyczące rezerw międzynarodowych brutto, ale wstrzymał wydawanie rezerw złota i walut obcych. Rezerwy międzynarodowe brutto spadły z 630 mld USD w styczniu 2022 r. (czyli tuż przed wojną) do chwilowo niskiego poziomu 541 mld USD (wliczając w to zamrożone rezerwy walutowe z powodu zachodnich sankcji) we wrześniu, z czego około połowa wynikała z siły dolara ważącego na wycenie aktywów w innych walutach. Od tego czasu powróciły one do poziomu 597 mld USD w styczniu 2023 r. Odwrócenie efektu wyceny odegrało rolę w ożywieniu, ale rekordowo wysoka nadwyżka na rachunku obrotów bieżących w wysokości 227 mld USD (ok. 11% PKB) w 2022 r.2 i dedolaryzacja handlu zagranicznego miały prawdopodobnie większe znaczenie. Chińskie renminbi zyskuje coraz większą popularność w handlu zewnętrznym Rosji, dzięki czemu nadchodzące przychody z eksportu nie mogą być już zamrożone przez zachodnie sankcje.
Zobacz także: Te dane z gospodarki USA i Europy będą w centrum uwagi - kalendarz makroekonomiczny
Przy założeniu, że rezerwy złota i zamrożone rezerwy walutowe od początku wojny utrzymują się na mniej więcej stałym poziomie odpowiednio 133 mld USD i 242 mld USD (połowa łącznych rezerw walutowych w lutym 2022 r.), dostępne rezerwy walutowe spadły z poziomu 242 mld USD w lutym 2022 r. do tymczasowego minimum 166 mld USD we wrześniu, a następnie systematycznie rosły do poziomu 222 mld USD w styczniu 2023 r. (Rysunek 5), pomimo zmniejszającej się nadwyżki na rachunku obrotów bieżących w IV kwartale 2022 r. i spadku przychodów z eksportu ropy naftowej i gazu, w szczególności w okresie grudzień-styczeń. Obecnie dostępne rezerwy wystarczają na pokrycie zdrowych 7,7 miesięcy importu.
Prognozujemy, że roczna nadwyżka na rachunku obrotów bieżących zmniejszy się do około 113 mld USD (5% PKB) w 2023 r., głównie z powodu niższych przychodów z eksportu energii. Jednak ta wciąż duża nadwyżka powinna pomóc w utrzymaniu obecnego poziomu dostępnych rezerw walutowych na ten rok. W bardziej konserwatywnym, ale mniej prawdopodobny m scenariuszu, w którym dostępne rezerwy walutowe spadną do 160 mld USD na koniec 2023 r., pokrycie importu nadal będzie przekraczać pięć miesięcy. A w gorszym scenariuszu Rosja nadal miałaby możliwość monetyzacji części swoich rezerw złota.
