- Mimo działań ochronnych rządu wzrosty kosztów dla Polaków i tak będą znaczne.
- Polska znajduje się w czołówce państw UE z najdroższym prądem detalicznym.
- Istnieje silna korelacja pomiędzy cenami energii, a mixem energetycznym.
Dalsza część artykułu znajduje się pod materiałem wideo
Od lipca gaz i prąd w Polsce podrożeje
Od lipca bieżącego roku w Polsce przestaną obowiązywać tarcze ochronne dotyczące taryf za prąd i gaz, co przełoży się na wzrost cen energii dla odbiorców. Obecnie ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych są wciąż zamrożone na poziomie 412 zł za MWh, które są stawką z roku 2022. Z tego powodu ich odmrożenie spowoduje wzrosty cen w przyszłym miesiącu co zapowiadają operatorzy tacy jak PGNiG. Jednocześnie prognozują wzrost cen gazu o blisko 50%. Sejm przyjął ustawę, która została podpisana przez prezydenta, która wprowadza pewne mechanizmy ochronne dla konsumentów. Ustalono w niej cenę maksymalną dla gospodarstw domowych w wysokości 500 zł/MWh, a także dla samorządów i małych przedsiębiorstw na 693 zł/MWh. Oprócz tego zostanie zawieszone stosowanie opłaty mocowej. Dodatkowo zostanie wprowadzony bon energetyczny, który będzie jednorazowym świadczeniem pieniężnym dla gospodarstw o niższych dochodach. Jego wysokość będzie zależeć od liczby osób w gospodarstwie, wynosząc od 300 do 600 zł, z możliwością podwojenia wartości dla domów ogrzewanych elektrycznie. Mimo tych działań wzrosty cen energii uderzą Polaków po kieszeni. Mimo ustalenia ceny maksymalnej ceny prądu oraz zawieszeniu opłaty mocowej podwyżka w cenach prądu i tak wyniesie ok. 22-23%.
Czytaj również: Nasz cud gospodarczy opiera się na taniej sile roboczej. Niepokojące dane
Energia nad Wisłą jedna z najdroższych w Europie
Niezależnie od nadchodzących podwyżek prąd w Polsce już należy do jednych z najdroższych w Europie. Nad Wisłą stawka wynosi 108 EUR za megawatogodzinę (MWh), czyli wyżej niż średnia w Unii Europejskiej. Dla porównania w krajach takich jak Niemcy (94 EUR/MWh), Francja (79 EUR/MWh) czy Hiszpania (91 EUR/MWh), ceny są zauważalnie niższe. Sytuacja wygląda podobnie w krajach o najwyższym poziomie życia takich jak Holandia (91 EUR/MWh), Belgia (89 EUR/MWh) czy Dania (93 EUR/MWh) i Szwecja (68 EUR/MWh). Obywatele tamtych krajów mimo znacznie wyższych zarobków niż Polacy płacą za prąd mniej.
Z drugiej strony, są też kraje, gdzie ceny detaliczne prądu są wyższe niż w Polsce. Dotyczy to państw położonych na południe od naszego kraju. Najwyższe stawki występują w krajach bałkańskich, wśród których za prąd najwięcej płacą Słoweńcy (137 EUR/MWh) i Chorwaci (126 EUR/MWh). Energia elektryczna jest droższa niż w Polsce również w Bułgarii (116 EUR/MWh) i Rumunii (116 euro/MWh), a także na Węgrzech (111 EUR/MWh). W kontekście Europy Środkowo-Wschodniej, Polska nie jest jedynym krajem z wysokimi kosztami prądu, ale wciąż pozostaje w grupie państw z największymi opłatami w Europie, co wpływa na konkurencyjność gospodarki oraz koszty życia obywateli.
Czytaj również: Ważny lek jest 9 razy droższy w USA niż w Polsce. Kto decyduje o cenach leków?
Winą nasz mix energetyczny?
Pomiędzy cenami prądu a mixem energetycznym państw widać wyraźną korelację, która stanowi kluczowy czynnik, który wpływa na koszty energii elektrycznej dla odbiorców końcowych w danym kraju. W krajach, gdzie dominującym źródłem energii są odnawialne źródła, jak energia wiatrowa, słoneczna czy hydroelektryczna, ceny prądu są często niższe. Przykładem może być Norwegia gdzie w niektórych regionach stawka za prąd wynosi zaledwie 8 EUR/MWh czy 43 EUR/MWh w samym Oslo. W tym skandynawskim państwie to hydroenergetyka, czyli produkcja prądu z wody, stanowi główny składnik mixu energetycznego. Sytuacja jest bardzo podobna w Szwecji gdzie cena prądu w stolicy wynosi 68 EUR/MWh. Niskie ceny energii mogą być utrzymywane dzięki dużym zasobom energetyki wodnej i wiatrowej. Z kolei w krajach, gdzie dominują tradycyjne źródła energii, takie jak węgiel czy gaz ziemny, ceny prądu są zazwyczaj wyższe. Podręcznikowym przykładem może być tu Polska, w której węgiel brunatny i kamienny stanowią większość mixu energetycznego, co wpływa na wysokie koszty produkcji energii elektrycznej. Zależność od paliw kopalnych nie tylko podnosi koszty ze względu na ich ceny na rynkach międzynarodowych, ale również z powodu kosztów związanych z emisją CO2 i innych regulacji środowiskowych, które występują w Unii Europejskiej.
Mix energetyczny w Polsce
Państwa, które inwestują w nowoczesne technologie i dywersyfikują źródła energii od dłuższego czasu mogą oferować niższe ceny prądu. Niemcy, którzy bazują na OZE w połączeniu z węglem i gazem naturalnym, mimo wyłączenia elektrowni atomowych wciąż mają tańszą energię elektryczną niż w Polsce, co wynika z większego udziału odnawialnych źródeł w mixie energetycznym. Z kolei Francuzi produkują aż 62% prądu w elektrowniach atomowych, co sprawia, że ich odbiorcy płacą za prąd 79 EUR za MWh, czyli najmniej po Skandynawach. Jak widać w obecnej europejskiej gospodarce to liczba emisji CO2 i skład mixu energetycznego jest głównym determinantem w kształtowaniu się cen prądu. Niestety pozostajemy w tej kwestii daleko za krajami Europy Zachodniej.
Czytaj również: Kilka powodów dla których po IPO wycena Żabki może spadać - jak notowania Allegro
