W Polsce w całym 2022 r. PKB wzrósł o 4,9% (wobec wzrostu o 6,8% w 2021 r.), przy czym od początku roku dynamika aktywności gospodarczej stopniowo się obniżała. W IV kw. 2022 r. wzrost PKB wyniósł 2,0% r/r (wobec 3,6% r/r w III kw. 2022 r.; Wykres 2.7, Tabela 2.2), a relatywnie wysokiej dynamice inwestycji towarzyszył spadek konsumpcji prywatnej. Dodatni wkład do dynamiki PKB, podobnie jak w III kw., miały eksport netto oraz zmiana zapasów.
Zobacz także: Co dalej z inflacją w Polsce? Ceny dóbr i usług rozłożone na czynniki pierwsze
W IV kw. ub.r. konsumpcja prywatna obniżyła się w ujęciu rocznym (o 1,5% r/r wobec wzrostu o 0,9% r/r w III kw. ub.r.; Wykres 2.8).
Spadek spożycia gospodarstw domowych nastąpił w warunkach wysokiej inflacji ograniczającej siłę nabywczą ich dochodów oraz silnego zacieśnienia polityki pieniężnej w Polsce. Negatywnie na skłonność do konsumpcji oddziaływała także utrzymująca się znaczna niepewność wywołana rosyjską agresją zbrojną na Ukrainę. Czynniki te przekładały się na niekorzystne – choć poprawiające się – nastroje gospodarstw domowych (Wykres 2.9). Konsumpcja była natomiast wspierana przez nadal dobrą sytuację na rynku pracy, odzwierciedloną w niskim bezrobociu, rosnącym zatrudnieniu i wzroście przeciętnego nominalnego wynagrodzenia, przy czym wynagrodzenia oraz fundusz płac w ujęciu realnym obniżyły się (por. rozdz. 2.4 Rynek pracy; Wykres 2.8)[1]
Dynamika nakładów brutto na środki trwałe przyspieszyła w IV kw. ub.r. (Wykres 2.10). Jednocześnie, zgodnie z szacunkami NBP, drugi kwartał z rzędu znacznie obniżyły się inwestycje mieszkaniowe. Były one hamowane przez osłabiony popyt na nieruchomości – odzwierciedlony także w wyraźnym spadku rozpoczętych budów mieszkań – w następstwie wzrostu oprocentowania kredytów mieszkaniowych (por. rozdz. 2.6 Pieniądz i kredyt). Obniżyła się również dynamika inwestycji sektora publicznego. W tych warunkach wzrost dynamiki inwestycji ogółem w IV kw. 2022 r. był konsekwencją przyspieszenia dynamiki inwestycji przedsiębiorstw w porównaniu z III kw. 2022 r.
.
Przyspieszenie dynamiki nakładów inwestycyjnych firm pod koniec 2022 r. było częściowo efektem bazy – dość niskiego ich wzrostu w IV kw. 2021 r. Aktywności inwestycyjnej sprzyjał też, sygnalizowany przez respondentów Szybkiego Monitoringu NBP, widoczny spadek niepewności, związany m.in. z poprawą sytuacji militarnej na Ukrainie. Na działalność inwestycyjną, zwłaszcza dużych podmiotów, stymulująco oddziaływał także zmniejszający się poziom zakłóceń w łańcuchach dostaw. Z pewnym opóźnieniem pobudzało to inwestycje mniejszych firm – ich kooperantów. Ograniczająco na działalność inwestycyjną mogły natomiast wpływać pesymistyczne prognozy sytuacji własnej przedsiębiorstw oraz spadek wykorzystania dostępnych zdolności produkcyjnych. Pogorszyła się również, choć nadal była relatywnie dobra, sytuacja finansowa firm (Tabela 2.3).
W szczególności – po dwóch latach dynamicznego wzrostu – wynik finansowy netto w III kw. 2022 r. był niższy niż przed rokiem ze względu na spadek wyników na operacjach finansowych i pozostałej działalności. Silniejszy spadek dynamiki przychodów ze sprzedaży niż dynamiki jej kosztów wskazuje na słabnącą zdolność przedsiębiorstw do przenoszenia wzrostu kosztów na ceny dóbr finalnych. W III kw. 2022 r. pogłębiło się także wyraźne zróżnicowanie sytuacji finansowej firm w przekroju branżowym, przy czym w większości branż zanotowano spadki zysków.
Dynamika produkcji przemysłowej w IV kw. 2022 r. obniżyła się do 4,0% r/r (wobec 9,3% r/r w III kw. ub.r. i przy przeciętnym wzroście o 5,5% r/r w ostatnich 10 latach). Spowolnił również wzrost produkcji budowlano-montażowej (do 2,1% r/r wobec 3,3% r/r w III kw. i wieloletniej średniej dynamice na poziomie 2,8% r/r). W styczniu br. dynamika produkcji przemysłowej wyniosła 2,6% r/r, a produkcji budowlanomontażowej 2,4% r/r.
Wkład eksportu netto do PKB w IV kw. 2022 r. ponownie ukształtował się na dodatnim poziomie i wyniósł 0,9 pkt proc. (wobec 0,6 pkt proc. w III kw. 2022 r.). Wyraźnie obniżyła się zarówno realna dynamika importu (za sprawą słabnącego popytu krajowego), jak i – w nieco mniejszej skali – eksportu (pod wpływem gorszej koniunktury u głównych partnerów handlowych Polski). W ujęciu nominalnym dynamika importu towarów (Wykres 2.11) obniżyła się w porównaniu z III kw., lecz pozostała relatywnie wysoka, do czego nadal przyczyniały się wysokie ceny importowanych surowców (por. rozdz. 1.3 Światowe rynki surowców). Również dynamika nominalna eksportu towarów obniżyła się, przy czym wciąż szybko rósł eksport do Ukrainy.
Wartość dodana brutto w IV kw. 2022 r. wzrosła o 2,4% r/r (wobec 3,3% r/r w III kw. 2022 r.; Wykres 2.12). W przemyśle i usługach rynkowych dynamiki wartości dodanej brutto obniżyły się w porównaniu z poprzednim kwartałem, lecz pozostały dodatnie. Z kolei w budownictwie dynamika wartości dodanej nie zmieniła się istotnie i ukształtowała się jedynie nieznacznie powyżej zera.
***Materiał pochodzi z raportu NBP: “Raport o inflacji – marzec 2023”, którego pełną zawartość możesz zobaczyć i pobrać klikając w poniższy przycisk:
-
W styczniu br. sprzedaż detaliczna obniżyła się o 0,3% r/r, wobec wzrostu średnio o 0,8% r/r w IV kw. ub.r. ↑
