Niniejszy tekst powstał na bazie artykułu kilku ekonomistów, jaki w ostatnich dniach pojawił się w dostępie publicznym. Autorzy rozpoczynają analizę od stwierdzenia, że jeszcze w grudniu 2023 sentyment konsumentów, mierzony indeksem Uniwersytetu Michigan, znajdował się jedno odchylenie standardowe poniżej swojej historycznej średniej. Jednocześnie inflacja spadała, a obraz rynku pracy pozostawał mocny, co zwykle implikowało poprawę sentymentu. Tak się jednak nie stało, a luka między faktycznym indeksem a jego estymowaną wartością wynosiła wówczas dwa odchylenia standardowe.
Z przeprowadzonego badania wynika, że zdecydowana większość tejże rozbieżności może być wyjaśniona wzrostem kosztu pieniądza (podwyżki stóp procentowych). Innymi słowy, konsumenci traktują pieniądz jako część kosztów życia (oprócz tradycyjnych dóbr i usług). Po chwili namysłu wydaje się mieć to sens. Najwyższe od 20 lat stopy procentowe doprowadziły do istotnego wzrostu kosztów hipoteki, leasingowanych aut czy dóbr nabywanych w oparciu o kredyt konsumpcyjny. Koszt kredytu nie jest odzwierciedlony w inflacji CPI, choć jak się okazuje, nie zawsze tak było. W latach 70 ten rodzaj kosztu był uwzględniony w koszyku inflacyjnym, ale jeszcze przed rozpoczęciem nowego milenium komponent ten został usunięty.
Autorzy stwierdzają, że wariancja indeksu Uniwersytetu Michigan, która nie może zostać wyjaśniona przez inflację i bezrobocie, miała historycznie wysoką korelację ze wskaźnikami związanymi ze wzrostem kosztu kredytów i chęcią banków do udzielania kredytów konsumpcyjnych. Doszli do tego wyodrębniając dwie główne składowe objaśniające indeks optymizmu konsumentów: jedną związaną z pytaniami z ankiety dot. obaw o dochody, drugą z pytaniami o obawy dot. kosztów życia. Powyższy wykres (prawy) przedstawia zbiorczo odpowiedzi na pytania z grupy pierwszej (niebieski) oraz drugiej (czerwony).
Jak się okazuje, niski poziom ogólnego wskaźnika Uniwersytetu Michigan współgra z niskimi wartościami pierwszego zestawu pytań. Jednocześnie drugi zestaw pytań, a w zasadzie odpowiedzi na nie, skorelowany jest z inflacją CPI, w tym bazową CPI. Autorzy pokazują, że wariancja drugiego zestawu (czerwona linia na prawym wykresie powyżej), która nie może być wyjaśniona zmianami inflacji, istotnie wzrosła w ostatnim cyklu. Wynika to zarówno z realnego wzrostu wydatków odsetkowych na kredyty hipoteczne oraz odsetka banków raportujących zwiększoną chęć do udzielenia kredytów konsumpcyjnych. Sytuację tę przedstawia poniższy wykres z lewej strony. Jednocześnie obawy związane z kosztem pieniądza poszybowały do najwyższego poziomu od czasu ery Volckera (prawy wykres na poniższym wykresie).
Zobacz także: Kurs złotego (PLN) wspina się na wyżyny! Sytuacja dolara (USD) mocno zawikłana
A teraz coś z cyklu, co by było gdyby... Autorzy postanowili sprawdzić jak wyglądałaby alternatywna miara inflacji, gdyby tamtejsze biuro statystyczne liczyłoby inflację według historycznej metodologii (uwzględniając koszty posiadania nieruchomości, a nie tylko imputowane czynsze jak obecnie). Dodatkowo uwzględniono jeszcze koszty związane z obsługą kredytów samochodowych czy konsumpcyjnych. Efekt? Szczyt inflacji według alternatywnej miary byłby znacznie wyższy, podobnie zresztą jak obecny poziom.
Zastępując oficjalne dane o inflacji miarą alternatywną okazuje się, że luka między faktycznymi wartościami indeksu Uniwersytetu Michigan a estymowanymi wartościami obniża się z ponad 2 odchyleń standardowych do 0,6. Innymi słowy, uwzględnienie kosztów obsługi różnej maści kredytów redukuje ponad 70% wspomnianej rozbieżności.
Wreszcie warto nadmienić, że sytuacja ta według autorów nie ogranicza się jedynie do Stanów Zjednoczonych i jedynie do bieżącego cyklu w gospodarce. W efekcie, ich zdaniem, obniżki stóp procentowych i związany z nimi spadek kosztu kredytów mają spory potencjał poprawić nastroje konsumentów. Jeśli faktycznie mieliliby rację, największa fala boomu konsumpcyjnego wciąż jest przed nami, co tyczyłoby się również krajowej gospodarki.
Nie przegap najciekawszych artykułów! Obserwuj nas w Wiadomościach Google (GOOGLE NEWS)! Obserwuj FXMAG>>
