Instytut ZEW (Zentrum für Europäische Wirtschaftsforschung) od 1991 r. przeprowadza co miesiąc wywiady z udziałem do 300 ekspertów z banków, firm ubezpieczeniowych oraz działów finansowych wybranych spółek. Celem tych wywiadów jest uzyskanie ocen i prognoz dotyczących ważnych międzynarodowych danych rynków finansowych. Uczestnicy są pytani o ich oczekiwania na najbliższe sześć miesięcy odnośnie do gospodarki i rynków finansowych. Na podstawie wyników ZEW Financial Market Survey tworzy się i publikuje wskaźnik o nazwie ZEW Indicator of Economic Sentiment. Sprawdźmy, jak bardzo mogliśmy ufać przewidywaniom specjalistów?
Najnowszy odczyt gorszy od prognoz
Indeks ZEW stosuje się głównie w odniesieniu do niemieckiej gospodarki i służy do mierzenia sentymentu ekonomicznego oraz oczekiwań ekspertów i inwestorów. Uczestnicy badań są pytani o swoje prognozy dotyczące przyszłego tempa wzrostu gospodarczego, inflacji, stóp procentowych oraz kondycji rynków finansowych. Indeks ZEW ma charakter wczesnego wskaźnika, który może służyć do oceny nastrojów i oczekiwań rynkowych, a także przewidywania kierunku zmian w gospodarce. Dodatnie wartości ZEW oznaczają, że specjaliści przewidują poprawę sytuacji na rynkach w okresie najbliższych 6 miesięcy, a ujemny, że większość specjalistów przewiduje pogorszenie się sytuacji.
Najnowszy odczyt Indeksu ZEW odnotował znaczny spadek w maju 2023 r. Wynik wynoszący minus 10,7 punktu (wobec oczekiwanych minus 5,3 pkt) oznacza redukcję o 14,8 punktu w porównaniu z poprzednim miesiącem. Jest to pierwszy przypadek od grudnia 2022 r., gdy wskaźnik ZEW znajduje się w obszarze prognozowanego pogorszenia. Ocena sytuacji gospodarczej w Niemczech również wykazuje spadek, gdzie odpowiedni wskaźnik stracił 2,3 pkt i aktualnie wynosi minus 34,8 pkt.
„Eksperci rynku finansowego przewidują pogorszenie już i tak niekorzystnej sytuacji gospodarczej w ciągu najbliższych sześciu miesięcy. W rezultacie niemiecka gospodarka może popaść w recesję, chociaż łagodną. Spadek wskaźnika nastrojów wynika częściowo z oczekiwań dotyczących dalszych podwyżek stóp procentowych przez Europejski Bank Centralny. Co więcej, potencjalna niewypłacalność Stanów Zjednoczonych w nadchodzących tygodniach wprowadziła niepewność co do globalnych perspektyw gospodarczych" – komentuje wyniki badania profesor Achim Wambach, prezes instytutu ZEW.
Źródło: Conotoxia MT5, DE40, Daily
Jaką skuteczność mają specjaliści?
Badając comiesięczne odczyty indeksu, odpowiedzmy sobie na pytanie, jaką skuteczność w przewidywaniu najbliższych 6 miesięcy mieli profesjonaliści. Okazuje się, że korelacja odczytu indeksu ZEW względem zmian notowań na następne 6 miesięcy indeksu S&P 500 i DAX wynosi kolejno 0,29 i 0,15. Oznacza to, że korelacja jest nikła. Co ciekawe, okazuje się, że bardziej jest ona powiązana z amerykańskim indeksem S&P 500. Jednak dalej nie możemy powiedzieć, że dodatni odczyt wskaźnika ZEW będzie oznaczał wzrost na indeksach.
Źródło: Analizy własne
Jak można zauważyć na powyższym wykresie, porównując wskaźnik ZEW (prawa oś) z rzeczywistymi zmianami indeksów giełdowych po 6 miesiącach (lewa oś), można stwierdzić, że wskaźnik ten czasem dokładnie przewiduje wynik, a czasem nie. Można więc zastanawiać się, czy większe znaczenie ma zmiana odczytów wskaźnika z miesiąca na miesiąc. Jednak analiza zależności między tymi wskaźnikami wykazała jedynie słabą korelację wynoszącą zaledwie 0,12 dla S&P 500 i 0,07 dla DAX. Patrz wykres poniżej.
Źródło: Analizy własne
W jakim okresie predykcje ZEW się najbardziej sprawdzają?
Najwyższa skuteczność dla wyników wskaźnika ZEW a prognozami indeksu DAX odnotowano dla następnego dnia po publikacji danych. Korelacja wyniosła 0,23 dla S&P 500 i 0,19 dla indeksu DAX. Postarajmy się przedstawić te dane na wykresie, gdzie na jednej osi damy rzeczywistą zmianę indeksów, na drugiej zaś odczyty wg wskaźnika ZEW. Zobaczymy bardzo duże rozproszenie danych (patrz rysunek poniżej). Ciężko z niego wyciągnąć jakąkolwiek zależność, co pokazuje, jak słaby w tym aspekcie był wynik wskaźnika ZEW.
Źródło: Analiza własna
Znów wydawać by się mogło, że zmiana wskaźnika ZEW (w pkt), będzie lepiej odzwierciedlała trendy i zmiany w krótkim terminie na rynkach. Jednak okazuje się, że jeśli zestawimy realne zmiany indeksów ze zmianą wskaźnika ZEW, to najwyższa korelacja występuje dla zmian cen indeksów dwa dni po publikacji odczytu i maleje do 0,15 dla obu indeksów.
Źródło: Analiza własna
Wyniki wskaźnika ZEW zależne od zmian na indeksach?
Najwyższa zależność między wynikiem wskaźnika a rynkiem występuje z trzymiesięcznym opóźnieniem. Korelacja dla takiego porównania wynosi odpowiednio 0,6 dla S&P 500 i 0,63 dla DAX. Oznaczałoby to, że po trzymiesięcznym wzroście na rynkach możemy z dużym prawdopodobieństwem oczekiwać dodatnich odczytów wskaźnika ZEW. Wynika z tego, że prędzej odczytamy, jaki będzie wynik wskaźnika ZEW ze zmiany indeksów w ciągu ostatnich 3 miesięcy, niż poznamy rzeczywiste oczekiwania dotyczące indeksów. Zaobserwować możemy to na diagramie poniżej, którego odczyty zauważalnie zaczęły pokazywać formułującą się zależność.
Źródło: Analiza własna
Grzegorz Dróżdż, CAI, Analityk Rynków Finansowych Conotoxia Ltd. (usługa inwestycyjna Cinkciarz.pl)
