Zgodnie z danymi NBP saldo na polskim rachunku obrotów bieżących (dalej: ROB) zwiększyło się w lutym do 2586 mln EUR wobec 2133 mln EUR w styczniu. Luty był tym samym drugim miesiącem z rzędu, w którym Polska odnotowała nadwyżkę na ROB. Jednocześnie warto zwrócić uwagę, że historycznie dodatnie saldo na ROB było rzadko obserwowane w przypadku Polski. Najdłuższy ciąg nadwyżek został odnotowany na początku pandemii COVID-19 w 2020 r., za co odpowiadał dobry bilans handlu zagranicznego.
Na początku br. obserwujemy podobną sytuację – wzrost salda na polskim ROB powiązany ze zwiększeniem salda obrotów towarowych, które w lutym osiągnęło najwyższą wartość w historii (2243 mln EUR). Dane NBP dotyczące ROB podawane są w ujęciu nominalnym (tj. w cenach bieżących). Do wzrostu nominalnego salda handlowego przyczyniły się różnice w zmianach cen eksportu i importu (tzw. terms-of-trade). Zgodnie z komunikatem NBP, w przypadku obu wskaźników obserwowane jest wyhamowanie tempa wzrostu cen, jednak ceny eksportu nadal rosną szybciej niż importu, podbijając saldo obrotów towarowych. W lutym odnotowano mniejszy spadek nominalnej dynamiki eksportu (10,0% r/r w lutym wobec 13,1% w styczniu) niż importu (-5,4% wobec 5,1%). Zgodnie z komunikatem NBP, w ujęciu realnym (tj. po wyeliminowaniu wpływu zmian cen) eksport zwiększył się w porównaniu do lutego ub. r., podczas gdy import spadł.
Spadek importu jest efektem osłabienia popytu krajowego znajdującego odzwierciedlenie w niższym imporcie zarówno dóbr konsumpcyjnych, jak i pośrednich (m.in. żelaza, stali, półproduktów z tworzyw sztucznych). Zgodnie z komunikatem NBP wartość importu była również ograniczana przez niższy import produktów rolnych z Ukrainy, niemniej naszym zdaniem znaczenie tego czynnika było ograniczone. Z kolei za ożywienie eksportu odpowiadała głównie wyższa sprzedaż zagraniczna w branży motoryzacyjnej, głównie części samochodowych, akumulatorów litowo-jonowych oraz samochodów. Warto zwrócić uwagę, że wyższy eksport we wspomnianych kategoriach mógł być po części reeksportem. Zgodnie z komunikatem NBP w lutym odnotowano duży wzrost importu w kategorii obejmującej środki transportu, związany z utrzymującym się wysokim wzrostem eksportu.
Uważamy, że w najbliższych miesiącach korzystne tendencje w zakresie kształtowania się salda handlowego utrzymają się. Eksport będzie napędzany przez oczekiwane przez nas ożywienie gospodarcze u głównych partnerów handlowych Polski (por. MAKROmapa z 17.04.2023), w szczególności w Niemczech. Pierwsze sygnały takiego ożywienia były widoczne w danych o produkcji przemysłowej w Niemczech (por. MAKROmapa z 11.04.2023). W ujęciu sektorowym na uwagę zasługują kolejne oznaki ożywienia w niemieckiej branży chemicznej, gdzie aktywność w ostatnich miesiącach była silnie obniżona z uwagi na wysokie ceny gazu i energii. Obserwowany jest również dalszy, silny wzrost aktywności w branży motoryzacyjnej, wspierany przez większą dostępność dóbr pośrednich i krótsze czasy dostaw. Czynnikiem dodatkowo wspierającym wzrost eksportu z Polski w średnim okresie będzie oczekiwany przez nas utrzymujący się napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski (por. MAKROmapa z 11.04.2023). W ostatnich kwartałach dynamika inwestycji przedsiębiorstw zagranicznych 50+ w kategorii „grunt, budynki i budowle” utrzymywała się na wysokim poziomie, a w IV kw. ub. r. ponownie przyspieszyła (por. wykres). Uważamy, że wysoka aktywność inwestycyjna zagranicznych firm w tej kategorii jest bezpośrednio powiązana z procesem geograficznej reorientacji procesu produkcji przez globalne przedsiębiorstwa europejskie, m.in. w celu zwiększenia bezpieczeństwa łańcuchów dostaw po wybuchu pandemii COVID-19. Reorientacja ta, która naszym zdaniem będzie się realizowała w kolejnych kwartałach będzie korzystna dla polskich przedsiębiorstw, które będą zwiększać sprzedaż do dotychczasowych klientów lub nowych odbiorców, np. poprzez częściowe przejmowanie roli dostawcy komponentów/materiałów od przedsiębiorstw zlokalizowanych dotychczas w innych krajach. Takie procesy inwestycyjne będą oddziaływały w kierunku trwałego zwiększenia eksportu z Polski. Jednocześnie oczekujemy, że z uwagi na osłabienie popytu krajowego, dynamika importu będzie utrzymywała się w I poł. br. na obniżonym poziomie, przyspieszając dopiero w II poł. roku.
Biorąc pod uwagę zarysowane powyżej tendencje, oddziałujące w kierunku utrzymywania się salda handlowego na wysokim poziomie, zrewidowaliśmy w górę naszą prognozę salda ROB oraz wkład eksportu netto do PKB (por. tabela kwartalna). Oczekujemy, że skumulowane saldo na ROB za ostatnie 4 kwartały w relacji do PKB zwiększy się do -1,1% w 2023 r. wobec -3,0% w 2022 r., a w 2024 r. obniży się nieznacznie do -2,3%. Z uwagi na oczekiwany przez nas wzrost importu (względem obserwowanego obecnie jego spadku w ujęciu rocznym) w II poł. br. nadwyżki na saldzie obrotów handlowych i ROB ponownie przekształcą się w deficyty. Niemniej jednak kształtowanie się salda na ROB na wyższym poziomie od naszych wcześniejszych oczekiwań będzie stanowiło ryzyko w dół dla naszej prognozy kursu EURPLN do końca 2023 r. Niemniej jednak z uwagi na podwyższoną niepewność dotyczącą kształtowania się globalnych warunków gospodarczych i rynkowych na razie nie rewidujemy naszej prognozy kursu złotego.
