Barometr Ofert Pracy, przygotowywany przez Katedrę Ekonomii i Finansów WSIiZ w Rzeszowie oraz Biuro Inwestycji i Cykli Ekonomicznych, wskazujący na zmiany liczby publikowanych w Internecie ogłoszeń o zatrudnieniu, w marcu nieznacznie wzrósł.
Wartości wskaźnika:
Marzec 2023: 321,8 pkt.
Luty 2023: 314,3 pkt.
Marzec 2022: 418,5 pkt.
Przez niemal całą drugą połowę ub. r. liczba ogłaszanych w Internecie ofert pracy szybko malała. W styczniu br. spadek zatrzymał się. W całym I kwartale br. wakatów nawet przybyło, choć niedużo. Niewielki wzrost obserwujemy w zawodach wymagających wykształcenia w naukach społecznych lub prawnych oraz w tych związanych z pracą fizyczną. Dalsze kurczenie się liczby wakatów nadal notujemy w przypadku zawodów wymagających wykształcenia w naukach ścisłych lub inżynieryjnych. Sporo kluczowych agregatów makroekonomicznych nadal pozostaje w obszarze wartości pesymistycznych.
Na wykresie zaprezentowano dane wyrównane sezonowo (bez zmian sezonowych). Wartości oznaczają zmianę w pkt. proc. w stosunku do poprzedniego miesiąca: ⤤ wzrost, ↔ brak zmian, ⤥ spadek (stopa bezrobocia podawana jest z miesięcznym opóźnieniem).
S
topa bezrobocia rejestrowanego, po wyłączeniu bezrobotnych biorących udział wyłącznie w pracach o charakterze sezonowym, w lutym pozostała na poziomie sprzed miesiąca równym 5,2%, na którym utrzymuje się od sześciu miesięcy.
W marcu, po wyłączeniu pracy o charakterze sezonowym, niewielki wzrost liczby internetowych ofert zatrudnienia obserwowaliśmy w połowie województw. Nowych ogłoszeń o pracy w marcu przybyło w województwach o relatywnie niskiej stopie bezrobocia, podczas gdy w województwach o relatywnie wysokiej stopie bezrobocia wystąpiły głównie spadki. Relatywnie najwięcej nowych ogłoszeń o pracy przybyło w woj. mazowieckim, łódzkim oraz śląskim. Największe spadki wystąpiły w woj. lubuskim, świętokrzyskim oraz opolskim.
Po ostrych spadkach obserwowanych w drugiej połowie ub. r., liczba wakatów ogłaszanych dla absolwentów nauk społecznych lub prawnych oraz zawodów związanych z pracą fizyczną począwszy od stycznia br. nieznacznie wzrasta. Spadki w zawodach usługowych wyhamowały. Zaś w zawodach wymagających wykształcenia w naukach ścisłych liczba wakatów wciąż maleje od czerwca ub. r.
W zawodach wymagających wykształcenia w naukach społecznych lub prawnych trudna sytuacja panuje w zawodach związanych z reklamą i grafiką oraz sprzedażą. Obserwowane w tych kategoriach spadki mają charakter strukturalny. Liczba ukazujących się na stronach portali rekrutacyjnych ogłoszeń dla tych zawodów ustawicznie maleje od 2018 r. Skala zatrudnienia sprzedawców jest wprawdzie nadal duża, a ekspansja fiskalna i napływ uchodźców wspierając popyt krajowy zwiększa zapotrzebowanie na sprzedawców, ale sprzedaż internetowa i samoobsługowe kasy fiskalne powoli to zmieniają. Koniunkturalne spadki obserwujemy w przypadku wakatów skierowanych do przedstawicieli działów firm do spraw zarządzania zasobami ludzkimi. Ogłoszeń dla przedstawicieli tego zawodu jest o połowę mniej niż przed rokiem. Relatywnie duże spadki notujemy w call center. W marketingu, administracji biurowej, finansach i ekonomii oraz nieruchomościach w ostatnich kilku miesiącach spadki wyhamowały, a liczba ogłoszeń waha się wokół stabilnej wielkości. Pozytywnie wyróżnić można oferty pracy w pracy dotyczącej zakupów firmowych, gdyż spowolnienie gospodarki nie przyczyniło się do większych spadków w tej kategorii. Wzrost w ubiegłym miesiącu odnotowano w przypadku pracy dla prawników.
Wśród grupy ofert pracy skierowanych do absolwentów nauk ścisłych lub inżynieryjnych skutki spowolnienia koniunktury gospodarczej widać wyraźniej. Wyjątkowo ostro w stosunku do wartości sprzed roku zanurkowała liczba wakatów dla przedstawicieli badań i rozwoju, programistów oraz handlu internetowego. Pandemiczny bardzo dynamiczny rozkwit ofert pracy dla programistów obecnie poddawany jest korekcie spadkowej, a tendencje w internetowych ofertach pracy dla zawodów IT prawdopodobnie powrócą na ścieżkę długofalowego sukcesywnego, a nie gwałtownego wzrostu. Spadek w budownictwie oraz inżynierii jest nieco mniejszy. Pozytywnie wyróżnić można kategorie ofert związanych z BHP i ochroną środowiska. W mniejszym stopniu ucierpiały one z powodu spowolnienia gospodarki i jako jedyne w tej grupie zawodów charakteryzują się słabym wzrostem liczby ogłoszeń w I kwartale br. Najlepsza sytuacja pozostaje w administracji teleinformatycznej, w której dekoniunktura przyczyniła się do spadków najpóźniej spośród wszystkich obserwowanych kategorii ofert. W związku z tym liczba publikowanych w Internecie ogłoszeń o zatrudnieniu dla tego typu pracowników nadal pozostaje znaczna.
W zawodach usługowych w I kwartale br. najlepszą sytuację notujemy w turystyce. Poza znacznymi fluktuacjami od ponad dwóch lat obserwujemy w tej kategorii sukcesywny wzrost liczby ogłoszeń o zatrudnieniu. Ponadto, liczba wakatów ogłoszonych w marcu br. wzrosła i była zbliżona do maksimum historycznego, który odnotowano we wrześniu ub. r. Stosunkowo dobrą sytuację notujemy również w branży edukacyjnej, którą koniunkturalne spadki nie dotknęły prawie w ogóle. Po pandemicznych wzrostach napływ wakatów wyhamował i ich liczba już ponad rok oscyluje wokół stałego poziomu. Gorsza koniunktura panuje w logistyce, pomimo długofalowych optymistycznych perspektyw rozwojowych tego sektora w Polsce. Podobna koniunkturalna sytuacja panuje w branży medialnej. Istotna różnica polega na zmianach długofalowych. W branży medialnej od 2019 r. obserwujemy załamanie trendu wzrostowego, po którym za wyłączeniem fluktuacji koniunkturalnych liczba ogłoszeń ustawicznie maleje.
Zegar rynku ofert pracy
Wykres został podzielony na 4 części obrazujące stan rynku ofert pracy, zinterpretowany na wykresie.
Na osi poziomej odznaczono zmiany stopy bezrobocia w skali roku a na osi pionowej – Barometru Ofert Pracy. Strzałka na krzywej oznacza aktualną sytuację, a jej zwrot – przewidywany kierunek przyszłych zmian.
Kolejne wyniki Barometru Ofert Pracy, zawierające dane z kwietnia ukażą się 16 maja 2023 roku (środa) o godz. 9.00.
Barometr Ofert Pracy powstaje na podstawie ogłaszanych w Internecie ofert pracy przy współpracy Katedry Ekonomii i Finansów Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie oraz Biura Inwestycji i Cykli Ekonomicznych. Dane na temat ofert zbierane są każdego miesiąca. Następnie pozbawiane są czynnika sezonowego, co zapewnia ich porównywalność pomiędzy poszczególnymi porami roku, jak i wyłącza wpływ zmian ogłoszeń sezonowych, a więc części ofert dotyczących pracy tymczasowej. Barometr podawany jest w formie indeksu w pkt. proc. Wskazuje na zmiany zapotrzebowania na nowych pracowników. W zestawieniu ze zmianami bezrobocia mówi o tym, w jakiej fazie znajduje się rynek ofert pracy. Zazwyczaj posiada właściwości wyprzedzające w stosunku do zmian zatrudnienia i bezrobocia. Jednak równie ciekawą interpretację ma nietypowe zachowanie w stosunku do innych wskaźników rynku pracy. Może wtedy wskazywać na zmiany strukturalne, zachodzące na rynku pracy. Przykładem takich zmian były lata 2002 i 2009, kiedy Barometr wzrastał wraz ze wzrostem bezrobocia, wskazując na rosnące niedopasowanie kwalifikacji poszukujących zatrudnienia do potrzeb pracodawców, które przyczyniło się do utrzymywania się stopy bezrobocia na wysokim poziomie. Przeciwne tendencje – spadek Barometru wraz ze spadkiem stopy bezrobocia obserwujemy w 2022 r., co może być zwiastunem nadchodzącej recesji.
Robert Pater i Herman Cherniaiev
