Paul Krugman, amerykański ekonomista i zdobywca Nagrody Nobla w 2008 r., zabrał głos w sprawie kryptowalut na łamach dziennika The New York Times. W swoim cyklicznym artykule w dziale opinii z 31 lipca stwierdził on, że Bitcoin oraz inne kryptowaluty są wyrazem regresji trzystu lat rozwoju ekonomicznego oraz prawdopodobnie doprowadzą do całkowitego upadku gospodarczego.
Kryptowaluty to bezużyteczna rewolucja
Paul Krugman w swoim artykule zatytułowanym „Transaction Costs and Tethers: Why I’m a Crypto Skeptic” formułuje dwa podstawowe zarzuty wobec kryptowalut: wysokie koszty transakcyjne oraz brak przywiązania do konkretnej wartości (używa znamiennego określenia „tether”, nawiązującego do USDT).
Ekonomista w zwięzły sposób przywołuje historię wymiany wartości, od złotych i srebrnych monet, przez banknoty, aż po transakcje bezgotówkowe za pomocą kart płatniczych. Rozwój finansów wg niego nieustannie dąży do zwiększania wygody i obniżania kosztów dokonywania transakcji.
Wg Krugmana kryptowaluty są odwróceniem tego trendu i wyrazem regresu, nie zaś przyszłością pieniądza - koszty transakcji za pomocą Bitcoina są drogie i wymagają pobierania całego rejestru transakcji w blockchain, zaś uzyskanie decentralizacji wymaga zasobożernej pracy minerów, bez których wykonanie transakcji nie będzie możliwe.
Krugman twierdzi więc, że entuzjaści kryptowalut świętują wykorzystanie przełomowej technologii, która jednocześnie cofa system monetarny i cały jego rozwój o 300 lat. Jaki problem rozwiązują kryptowaluty? Ekonomista uważa, że jak dotąd nie uzyskał od nikogo jasnej odpowiedzi na tak postawione pytanie.
Krugman dodatkowo zauważa, że w ciągu ponad ośmiu lat od uruchomienia sieci BTC, nie udało się wypracować powszechnych jego zastosowań w handlu. Bitcoin jest postrzegany niemal wyłącznie jako aktywo spekulacyjne, nie posiadając wielu możliwości wykorzystania jako środek wymiany wartości.
Autor, odpowiadając na pytanie „czy kryptowaluty to czysta bańka spekulacyjna, która może stracić całkowicie na wartości” oddaje jednak sprawiedliwość walutom cyfrowym, zauważając że również złoto od wielu lat nie jest wykorzystywane jako powszechny środek płatniczy, a mimo to trzyma swoją wartość.
Bitcoin bez „realnej” wartości
Paul Krugman słusznie zauważa, że kryptowaluty nie posiadają jakichkolwiek instytucjonalnych gwarantów, w przeciwieństwie do pieniędzy fiducjarnych, co jest skutkiem tego, iż nie mają one emitenta i są zdecentralizowane (w praktyce nie jest to tak oczywiste). Dla kontrastu, banknoty mają gwarancję banków centralnych, które je emitują i ich posiadacze nie obawiają się tego, że posiadane przez nich banknoty stracą wartość lub przestaną być akceptowane jako środek płatniczy. Wg Krugmana, nawet złoto posiada wartość głównie dlatego, że ludzie uważają, iż tak właśnie jest. Nie zmienia to jednak faktu, że złoto - wg autora, w przeciwieństwie do kryptowalut - posiada realne zastosowania, m.in. w produkcji biżuterii, co jest słabym, lecz jednak istniejącym połączeniem z realną ekonomią.
Kryptowaluty zaś, nie mają żadnego powiązania z rzeczywistością, są całkowicie wirtualne. Wg Krugera, ich wartość zależy wyłącznie od samospełniających się oczekiwań, co oznacza że również całkowity spadek ich wartości jest możliwym scenariuszem. Jeżeli spekulanci zaczną mieć wątpliwości czy Bitcoin ma wartość i zaczną masowo go wyprzedawać, szybko okaże się że jest on bezwartościowy.
Na samym końcu swojego tekstu Krugman pisze:
„Właśnie dlatego jestem kryptowalutowym sceptykiem. Czy mogę być w błędzie? Oczywiście, że tak. Jeżeli jednak chcesz przekonać mnie, że nie mam racji, proszę Cię, abyś najpierw odpowiedział na pytanie - jakie problemy rozwiązują kryptowaluty? Nie próbuj wyłącznie zagłuszać sceptyków mieszanką technologicznego bełkotu i libertariańskich bzdur”.
Noblista o kryptowalutach
Krugman stosunkowo szybko dostrzegł istotność Bitcoina, pisząc o nim na łamach NYT po raz pierwszy już w grudniu 2013 r., nazywając go wówczas „złem” (sam artykuł zatytułowany został „Bitcoin to zło”). W tekście podważał fundamentalną wartość i wycenę BTC, która oparta jest na kodzie źródłowym, kryptografii i ściśle ograniczonej podaży (21 mln). Niecały rok później napisał również krótki felieton o prowokacyjnym tytule „The long cryptocon” („Długi krypto-przekręt”), w którym zastanawiał się czy rozwiązanie problemów, jakie oferuje Bitcoin, ma w ogóle jakąkolwiek ekonomiczną wartość.
Poglądy Krugmana wpisują się w typowy repertuar zarzutów sceptyków wobec kryptowalut, którzy marginalizują rolę decentralizacji, skupiając się wyłącznie na niezaprzeczalnych obciążaniach, jakie za sobą niesie. W ramach krytyki często pojawia się również argument o wykorzystaniu kryptowalut do nielegalnych celów ze względu na ograniczone możliwości rządowej kontroli, co zostało przywołane również przez Krugmana.
Kim jest Paul Krugman?
Paul Krugman (ur. 1953) jest amerykańskim ekonomistą, przedstawicielem keynesizmu, profesorem ekonomii Uniwersytetu w Nowym Jorku, autorem publikacji naukowych i popularnonaukowych oraz publicystą The New York Times. Był doradcą ekonomicznym prezydenta USA, Ronalda Reagana. W 2008 r. otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie ekonomii za koncepcje tzw. Nowej Teorii Handlu Międzynarodowego oraz Nowej Geografii Ekonomicznej.
Nowa Teoria Handlu jest zbiorem modeli ekonomicznych, mających na celu zwiększenie efektu skali oraz efektu sieciowego (zwiększenia korzyści przy zwiększeniu adopcji).
Nowa Geografia Ekonomiczna to teoria dystrybucji, lokalizacji i rozprzestrzenienia aktywności gospodarczych na terenie całego świata, która stara się wyjaśnić takie zjawiska jak globalizacja i urbanizacja.
Jest współautorem popularnego podręcznika akademickiego „Ekonomia międzynarodowa”.
Magazyn: Rafał Zaorski - Zarobił 2,5 mln w 24h
