Heurystyka definicja
Rzadko kto zapytany na ulicy o znaczenie pojęcia „heurystyka” znałby odpowiedź. Może zatem uchodzić za paradoksalne przekonanie, że heurystykę każdy z nas generalnie uprawia. Od lat. Od heurystyki bowiem nie ma urlopu. Czym jest tajemniczo brzmiący proces? Jest to elementarna dla człowieka zdolność do łączenia faktów. Heurystyka to umiejętność powiązywania ze sobą wielu czynników i rozwiązywania ich. Pozwala również na prognozowanie danych wyników, im dana osoba posiada lepsze umiejętności heurystyczne, tym prognozy te będą cechowały się wyższym prawdopodobieństwem skuteczności. Heurystyka to także umiejętność wykrywania nowych faktów, niezwykle więc sprawdzająca się w wielu zawodach decyzyjnych, w tworzeniu własnego biznesu, inwestycjach, ale również pracy naukowej tak humanistycznej, jak i ścisłej. Omawiane zjawisko, generalizując, odpowiedzialne jest właśnie za to, by w sytuacji, gdy dociera do nas wiele bodźców, „ogarnąć”, pojąć i połączyć wszystkie dane ze sobą.
Skuteczne metody heurystyczne
Metod heurystycznych jest bardzo wiele. Ich skuteczność jednak jest słabo mierzalna. Wynika to z faktu, że tego rodzaju zjawiska nie posiadają naturalnie zbyt obiektywnych mierników. Oczywiście stanowi to gratkę dla całej rzeszy sceptyków heurystyki, którzy dopatrują się w niej wyłącznie programowania własnego umysłu i „doklejania” do tego teorii. Bez względu na to, czy uznamy metody heurystyczne za skuteczne czy nie, to co do samego faktu istnienia heurystyk możemy być pewni. Tego bowiem nie zaprzeczają nawet sceptycy. Na wstępie zapoznawania się z technikami heurystycznymi warto wymienić trzy najbardziej popularne: heurystyka dostępności, heurystyka reprezentatywności i heurystyka zakotwiczenia. Skupmy się na pierwszej wymienionej. Heurystyka dostępności polega na tym, że częściej przywołujemy do świadomości wszystkie te zdarzenia lub też zjawiska, z którymi związani jesteśmy jakimś kontaktem emocjonalnym. Kwestie nie psychiczno-emocjonalne, innymi słowy, odchodzą na dalszy tor podług kryterium naszego mózgu. Jesteśmy w stanie wykorzystać tę tendencję przede wszystkim do wzbogacenia obiektywności naszych osądów. Przykładowo, jeżeli zobaczymy pracownika, który w trakcie pracy gra w gry komputerowe, nasz stosunek do niego później i mimo tego że sprawa już dawno została wyjaśniona, będzie bardziej negatywny niż do innych pracowników, których po prostu nie przyłapaliśmy na „gorącym uczynku”. Zając sobie z tego sprawę teraz, jesteśmy w stanie uniknąć takich błędów w przyszłości.
Wpływ heurystyki na inwestowanie
Wpływ heurystyki na inwestowanie na giełdzie lub w handlu międzywalutowym jest podobno bardzo znaczący. Mieści się w kategorii podejścia psychologiczno-behawioralnego do inwestowania. W tym znaczeniu heurystyka sąsiaduje z np. prawem przyciągania. Heurystyka tym różni się jednak od prawa przyciągania w zakresie rozmowy o inwestowaniu, że daje nam nie tylko wskazówki, jak należy postępować, co przede wszystkim: czego nie należy robić. W przypadku inwestycji na giełdzie należy mieć świadomość, że nasz umysł, za pomocą heurystyki, cały czas powoduje wrażenie wiedzy. Inwestor zapoznając się z giełdą, obcując z jej mechanizmami na dłużej, zaczyna być przekonany, że łączy wszystkie fakty ze sobą i że każda następna inwestycja będzie trafiona i zakończona finansowym sukcesem. Jest to jednak iluzoryczna wiedza, wytworzona na podstawie heurystyki i w ogóle nie zwiększa prawdopodobieństwa słusznej inwestycji.
Zachowania heurystyczne na giełdzie
Należy zdawać sobie sprawę z tego, że heurystyki w naszym umyśle działają w sposób zautomatyzowany. Nie oznacza to, że nie mam wpływu na ten proces (wręcz przeciwnie), jednak też nie jesteśmy w stanie go do końca „wyłączyć” lub nadać dokładnie taki tor, jaki byśmy zechcieli. Na giełdzie podstawowym tego przykładem jest efekt predyspozycji, który – czytając ten wpis – powinniśmy zlikwidować natychmiast. Polega on na zbyt szybkim zamykaniu pozycji lekko stratnych lub niestrawnych.
