Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej ogłosiło, że stopa bezrobocia spadła do 5,4% w listopadzie z 5,5% w październiku. W końcu listopada zarejestrowanych było 900tys. bezrobotnych, 11tys. mniej niż w poprzednim miesiącu i jednocześnie około 125tys. mniej (o 12,2%) niż rok wcześniej. Również według metodologii BAEL stopa bezrobocia pozostaje niska (3,4% we wrześniu) i należy do najniższych w EU (średnia 6,7%).
Napięta sytuacja na rynku pracy przekłada się na wzrost presji płacowej w kontekście przyśpieszającej inflacji (7,7%r/r w listopadzie) i stanowi jeden z argumentów za istotną podwyżką stóp procentowych NBP na jutrzejszym posiedzeniu RPP.
Napięcie na granicy ukraińsko-rosyjskiej i potencjalne skutki dla polskiej gospodarki
W ostatnich tygodniach pojawia się coraz więcej doniesień o eskalacji konfliktu za polską granicą wschodnią. USA ostrzega o możliwej inwazji Rosji na Ukrainę. Dzisiaj odbędzie się rozmowa video Biden-Putin. W Senacie USA przygotowane są sankcje na Rosję na wypadek rosyjskiej agresji. Co może oznaczać eskalacja tego konfliktu dla polskiej gospodarki?
W 2014 roku Rosja wprowadziła sankcje odwetowe na eksport z UE do Rosji, które była tak skalibrowane, że mocno ucierpieli polscy eksporterzy żywności do Rosji. W 2022, sankcje odwetowe Rosji na UE i Polskę, gdyby spowodowały podobny spadek polskiego eksportu do tego kraju jak w 2014-15 roku, mogłyby odjąć od polskiego PKB 0,1-0,2pp, ale de facto ten wpływ będzie nawet mniejszy.
Per saldo sankcje gospodarcze z 2014 roku pomogły Polsce i odniosły kompletnie przeciwny skutek niż założony. Krótkoterminowo zaszkodziły polskiemu eksportowi, ale krajowe firmy szybko znalazły inne kanały eksportowe dla żywności, a po paru latach Polska odbudowała eksport do Rosji, ale tym razem dóbr bardziej przetworzonych niż żywność.
Jest jeszcze jeden bardzo ważny czynnik
Wojna Rosji z Ukrainą spowodowała napływ do Polski 1,5 mln pracowników o wiele cenniejszych niż utrata niektórych kontrahentów w Rosji. Przyjechali do Polski z powodu recesji w swoim kraju, albo innych obaw. Te 1,5 mln pracowników z Ukrainy spowodowało, że nie doszło w Polsce do dużego wzrostu płac, co ograniczyło wzrost inflacji i pogorszenie konkurencyjności. Polska uniknęła bariery braku nowych pracowników w kolejnych latach wysokiego wzrostu gospodarczego.
Jeżeli tym razem Rosja wprowadzi kolejne embargo, to skutki mogą być nieco bardziej bolesne niż wówczas, bo trudno sobie wyobrazić kolejny tak wysoki napływ pracowników z Ukrainy. Wciąż jednak efekt netto sankcji będzie ograniczony. Polskie firmy potrafią eksportować innymi kanałami, a do nowej fali Ukraińców dołączają też pracownicy z Białorusi czy Mołdawii, których Polska bardzo potrzebuje.
Drugi ważny czynnik ryzyka jaki niesie za sobą wzrost napięcia za polską granicą wschodnią to połączenie kolejowe z Chin do Polski przez teren Białorusi. Obecnie bardzo użyteczne bo fracht morski podrożał 4-5 krotnie i jest niepewny. Wiele firm zastanawia się jak zorganizować zaopatrzenie, gdyby przepustowość połączenia kolejowego ucierpiała. Ale w tym przypadku Białoruś, czy Rosja pogorszyłyby relacje z Chinami.
