16 czerwca 2020 roku o godzinie 14:30, poznaliśmy decyzję w sprawie stóp procentowych w Polsce. Rada Polityki Pieniężnej zgodnie z oczekiwaniami postanowiła pozostawić główną stopę procentową na niezmienionym poziomie . Wynosi ona obecnie 0,10%.
O godzinie 14:00 pojawiły się również dane za maj dotyczące bazowego wskaźnika CPI w Polsce (r/r): 3,8% (prognoza: 3,7%; poprzednio: 3,6%).
Decyzje Rady Polityki Pieniężnej w sprawie stóp procentowych w przeszłości
28 maja 2020 roku rynek doznał szoku, gdy stopy procentowe zostały w Polsce ponownie obniżone. Na pozostawienie stóp procentowych na poziomie 0,50% wskazywały nie tylko prognozy analityków, ale również liczne głosy krytyki, które już tamtą wartość uważały, a stanowczo zbyt niską. Nigdy wcześniej nie mieliśmy do czynienia z tak niskimi stopami procentowymi jak obecnie. Od 4 marca 2015 roku, aż do 17 marca 2020 roku, stopy procentowe wynosiły w Polsce niezmiennie 1,50%. Następnie mieliśmy do czynienia z trzema obniżkami. Najpierw 17 marca do 1,00%, następnie 8 kwietnia do 0,50% i właśnie wspomniane wcześniej 0,10% 28 maja. Działania te były oczywiście podyktowane wybuchem pandemii koronawirusa oraz związanym z tym zagrożeniem dla rozwoju gospodarki. Jednak już od dłuższego czasu nie ma jednomyślności wśród członków Rady Polityki Pieniężnej, czy aż tak niskie stopy procentowe, faktycznie będą dobrze wpływały na naszą gospodarkę. Po ostatniej decyzji, swoje odmienne poglądy wyrazili również ekonomiści z banku ING: "Naszym zdaniem tą obniżką Rada weszła w obszar, w którym rosną negatywne efekty uboczne niskich stóp w postaci zagrożenia dla stabilności finansowej sektora bankowego. Również doświadczenia innych krajów pokazują, że gdy stopy zbliżają się do zera, dostępność kredytu zaczyna się pogarszać, a nie poprawiać".
Wykres 1: Poziom stóp procentowych w Polsce (od 1998 roku)
Narodowy Bank Polski w sprawie inflacji
NBP tak samo jak inne banki centralne może kreować wzrost lub spadek inflacji. Do tego celu może posłużyć się na przykład krótkoterminową stopą procentową. Jest ona odpowiedzialna za koszt, jaki banki komercyjne ponoszą, pożyczając pieniądze od banku centralnego. W sytuacji kiedy krótkoterminowa stopa procentowa zostanie podniesiona, wtedy banki komercyjne swój zwiększony koszt przekładają na klienta, czyli kredyty na rynku są droższe. Automatycznie zmniejsza się wtedy ich dostępność, a w efekcie hamuje konsumpcja. W ten sposób uzyskujemy spadek popytu, za którym idzie spowolnienie lub zatrzymanie wzrostu cen i w efekcie końcowym spadek inflacji. W sytuacji przeciwnej, gdy krótkoterminowa stopa procentowa maleje, wtedy kredyty są tańsze i bardziej dostępne. Konsumpcja rośnie, a wraz z nią również inflacja.
Co to jest CPI?
Wskaźnik CPI (consumer price index) jest to wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych. Oblicza się go na podstawie statystycznego koszyka przeciętnego gospodarstwa domowego. Ze wszystkich cen tak wyselekcjonowanych towarów i usług wylicza się średnią ważoną. Dzięki wskaźnikowi CPI możemy dokonywać pomiaru inflacji lub deflacji. Potocznie mówi się, że jest on miarą zmiany wartości nabywczej danej waluty lub też wskaźnikiem zmian kosztów utrzymania.
