Inflacja cen konsumenta wyniosła w sierpniu 10,1% r/r i była zgodna z szybkim szacunkiem GUS przedstawionym pod koniec minionego miesiąca. W samym sierpniu natomiast poziom cen towarów i usług konsumpcyjnych nie zmienił się względem lipca. To czwarty miesiąc z rzędu, kiedy ceny konsumpcyjne nie rosły. Proces dezinflacji postępuje zatem, choć roczny wskaźnik CPI jest 4-krotnie wyższy od celu NBP, a inflacja w Polsce pozostaje jedną z najwyższych w Unii Europejskiej.
Dezinflacja ma szeroki zakres, a złagodzenie napięć inflacyjnych widoczne jest w niemal wszystkich głównych elementach koszyka inflacyjnego. Najwyraźniej widoczne jest to w kategoriach niebazowych – żywność, paliwa, czy opał, co związane jest z ustępowaniem negatywnych szoków podażowych po wybuchu wojny w Ukrainie. Rozładowanie napięć w łańcuchach dostaw, umocnienie złotego, które miało miejsce do wrześniowej decyzji RPP, a także osłabienie popytu globalnego, w połączeniu ze spadkiem cen frachtu, wsparły rozładowanie presji inflacyjnej na poziomie części dóbr trwałych – pojazdy, sprzęt audiowizulany i informatyczny. W efekcie dynamika cen towarów wyhamowała do 9,8% r/r. Wciąż wysoka jest jednak presja inflacyjna na poziomie cen usług, które w samym sierpniu podrożały o 0,6% m/m, a wskaźnik r/r wyniósł 11,1%, tj. niewiele niżej niż 11,3% r/r przed miesiącem. W tym zakresie presja inflacyjna pozostaje uporczywa. W efekcie, w nieznacznym zakresie obniżyła się także inflacja bazowa. Wskaźnik CPI po wyłączeniu cen żywności i energii wyniósł według naszych szacunków ok. 10,2% r/r.
Do końca tego roku wskaźnik CPI będzie kontynuował spadki, w dużej mierze dzięki korzystnym efektom statystycznym i wysokiej bazie odniesienia sprzed roku. Wskaźnik CPI za wrzesień spadnie według naszych szacunków poniżej 9% r/r, w październiku poniżej 8% r/r, a na koniec roku inflacja konsumencka wyniesie ok. 7% r/r. W przyszłym roku tempo dezinflacji w naszej ocenie wyhamuje i już pierwsze miesiące mogą przynieść odbicie wskaźnika CPI, zakładając, że wygaśnie obniżka stawki VAT na żywność nieprzetworzoną oraz zamrożenie cen energii dla gospodarstw domowych. W naszej ocenie ze względu na zakończenie kampanii wyborczej oraz ograniczoną przestrzeń fiskalną jest to scenariusz wysoce prawdopodobny. Czynniki regulacyjne to jedno z głównych źródeł niepewności ścieżki inflacji w najbliższych miesiącach. Wraz z danymi o inflacji GUS zamieścił informację, iż „w celu odzwierciedlenia w pomiarze cen konsumpcyjnych aktualnych regulacji prawnych związanych z kształtowaniem się cen, Główny Urząd Statystyczny na bieżąco uwzględnia we wskaźniku zmian cen konsumpcyjnych dane dla wybranych grup towarów i usług, których te regulacje dotyczą". Komentarz ten odnosi się w dużej mierze cen energii, które rząd w drodze rozporządzenia zamierza obniżyć dla gospodarstw domowych. Wpływ tego rozwiązania na ścieżkę inflacji nie jest jasny. Potencjalnie obniżka cen energii obniży wskaźnik inflacji o ok. 0,2 pkt. proc., niemniej według wytycznych Eurostatu okresowe obniżki cen mogą nie być uwzględniane we wskaźnikach inflacji.
W naszej ocenie w drugiej połowie przyszłego roku proces dezinflacji zatrzyma się i wskaźnik CPI nieznacznie wzrośnie, szczególnie, że przestrzeń do dalszych spadków cen surowców wyczerpała się w dużej mierze. Ciasny rynek pracy i niskie bezrobocie, luźna polityka fiskalna i silny wzrost transferów społecznych, a także zatwierdzona przez rząd znaczna podwyżka płacy minimalnej, w połączeniu z luzowaniem polityki monetarnej, wesprze popyt zwiększając przestrzeń do podwyżek cen detalicznych. W warunkach odbudowującego się popytu konsumpcyjnego zdolność firm do przerzucania rosnących kosztów działalności wzrośnie. W rezultacie osiągnięcie celu banku centralnego zapisanego w założeniach polityki pieniężnej (2,5% +/- 1%), pozostaje odległą perspektywą. Ostatnie wypowiedzi prezesa sugerują jednak luźne przywiązanie części Rady Polityki Pieniężnej do tak zdefiniowanego celu i akceptację wolniejszego procesu dezinflacji.
Pomimo wciąż wysokiej inflacji widzimy wysokie prawdopodobieństwo kolejnej obniżki stóp procentowych NBP w październiku. Kalendarz wyborczy, a także perspektywa spadku wskaźnika CPI w okolice 7% na koniec tego roku może być pretekstem do kolejnego cięcia, choć w skali mniejszej niż we wrześniu. W naszym bazowym scenariuszu zakładamy spadek kosztu pieniądza w październiku o 50 pkt. baz. i przejście RPP w tryb „wait-and-see". Przed cięciem stóp w październiku Radę powstrzymać może pogłębienie osłabienia złotego, które rozpoczęło się od ostatniej decyzji RPP. Uważamy, że w przyszłym roku, ze względu na silne i szybkie cięcie stóp proc., przestrzeń do dalszego luzowania monetarnego będzie mniejsza i RPP będzie ostrożniej dozowała łagodzenie warunków monetarnych. Podkreślamy przy tym, że nieczytelna funkcja reakcji RPP zwiększa niepewność kolejnych decyzji RPP. Czynnikiem ryzyka dla ścieżki stóp procentowych w przyszłym roku jest też wynik nadchodzących wyborów parlamentarnych, a także czynniki regulacyjne, determinujące przebieg ścieżki inflacji CPI w przyszłym roku.
