30 lipca 2018 roku Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) wprowadził regulacje i ograniczenia związane ze sprzedażą i wprowadzaniem na rynek kontraktów różnicy kursowej (CFD), wykorzystywanych przez traderów do uzyskiwania zarówno długiej, jak i krótkiej ekspozycji bez konieczności posiadania aktywów bazowych. W lutym tego roku regulacje te przedłużono o trzy miesiące, utrzymując wysokość dźwigni finansowej, jaka może być oferowana klientom detalicznym inwestującym w takie produkty. Początkowo ESMA zaproponowała limity lewarowania oraz gwarantowany limit potencjalnej straty dla klienta w wyniku tego rodzaju transakcji w związku z obawami, że niedoświadczeni traderzy detaliczni nie są w pełni świadomi poziomu ryzyka, jakie się z tym wiąże.
W Saxo Capital Markets od początku popieraliśmy propozycje ESMA
w przekonaniu, że spójne i zharmonizowane regulacje na poziomie europejskim będą pozytywne zarówno dla klientów, jak i całej branży. Interwencja ESMA została przeprowadzona w idealnym momencie, w reakcji na bardzo wysokie poziomy dźwigni finansowej dostępne na rynku oraz na znaczny wzrost liczby spółek wykorzystujących darmowe paszportowanie w Europie. Dotyczyło to przede wszystkim firm z krajów o niskim poziomie regulacji, kierujących ofertę do mniej zaawansowanych klientów i oferujących wysokie lewarowanie oraz zachęty do obracania kwotami potencjalnie przekraczającymi wartość posiadanych przez nich środków.
Warto wspomnieć, że od czasu wejścia w życie ubiegłorocznej decyzji udziały we wszystkich największych firmach tradingowych notowanych na giełdzie spadły o 30-40%, co sugeruje, że nowe regulacje będą w dalszym ciągu ograniczać marże firm w tym sektorze. Równocześnie będzie to zniechęcać nowe podmioty do wchodzenia na rynek, ponieważ niższe zyski są mniej atrakcyjne dla firm, których model biznesowy wykorzystuje dźwignię finansową.
Przed wprowadzeniem regulacji poziom lewarowania oferowanego przez niektóre firmy tradingowe był nieproporcjonalny do tolerancji na ryzyko przeciętnego klienta detalicznego. W niektórych przypadkach było to wręcz nieodpowiedzialne, nieetyczne i działało negatywnie na wizerunek całej branży. Część sektora inwestycji opartych na depozycie zabezpieczającym przykładało niedostateczną wagę do ochrony interesów klienta. W debacie tej nie należy jednak zapominać o tym, iż jest to problem związany z samą dźwignią finansową, a nie z produktem jako takim. Dlatego kluczowe znaczenie dla ochrony konsumentów ma odpowiedzialność przy ustalaniu limitów dźwigni finansowej zamiast zakazywanie użycia określonych produktów.
Nie oznacza to, że trzeba zakazać stosowania dźwigni finansowej
Obrót CFD i instrumentami walutowymi niesie za sobą pewne korzyści, umożliwiając traderom inwestowanie w całym globalnym cyklu makroekonomicznym, dywersyfikować portfel i zabezpieczać ekspozycją na rynek w elastyczny i efektywny sposób. Klienci często wykorzystują krótkie pozycje w CFD jako zabezpieczenie portfela złożonego z długich pozycji w akcjach lub krótkich pozycji w indeksach giełdowych jako zabezpieczenia inwestycji w pojedyncze akcje przed ogólnymi zmianami na rynku. Te możliwości przez długi czas były dostępne tylko dla inwestorów instytucjonalnych i segmentów HNWI większych banków. CFD i inne podobne instrumenty demokratyzują dostęp do tych możliwości i strategii tradingowych, wyrównując szanse mniejszych inwestorów detalicznych do poziomu większych uczestników rynku. Dźwignia finansowa otwiera również drogę do zwiększonej dywersyfikacji klientom z mniejszymi rachunkami.
Zbyt duża dźwignia powoduje jednak, że ryzyko związane z obrotem znacznie przekracza potencjalne korzyści. Jak na ironię, większe lewarowanie może zwiększać prawdopodobieństwo straty, co skutkuje wcześniejszym przymusowym zamknięciem pozycji. Pomimo początkowych reakcji niektórych podmiotów z branży na zmiany wprowadzone przez ESMA uważamy, że te regulacje będą miały pozytywny wpływ na firmy tradingowe w całej Europie. Przez wiele firm konkurowało pod względem dźwigni finansowej i często wprowadzało w błąd inwestorów, stosując zachęty zamiast koncentrując się na ofercie produktowej, cenie, platformie czy usłudze, co prowadziłoby do długoterminowego utrzymania klientów.
My na samym początku podjęliśmy strategiczną decyzję, by nie konkurować pod względem dźwigni, dzięki czemu jesteśmy na dobrej pozycji w kontekście utrzymania i rozwijania działalności w nowym otoczeniu regulacyjnym. Przyjęliśmy dynamiczne podejście do dźwigni finansowej, dostosowując wysokość depozytów zabezpieczających do zmienności, kapitalizacji przy obrocie akcji oraz dostępnej na rynku płynności. W istocie jedną ze strategii Saxo Capital Markets, która może być korzystna dla inwestorów, jest inwestowanie w różnorodne aktywa, generujące długoterminowe korzyści wynikające z dywersyfikacji, uwzględniania cykli rynkowych oraz zarządzania ryzykiem. Inwestowanie w różnorodne aktywa może zapewnić inwestorom więcej okazji i większą elastyczność, a równocześnie zaoferować możliwość niezbędnej dywersyfikacji i budowania zrównoważonego portfela.
Nadal uważamy, że oferowanie bardzo wysokiej dźwigni finansowej, nieodpowiadającej aktualnym warunkom na rynku, jest bardzo nieodpowiedzialne. Mamy nadzieję, że regulacje ESMA w dalszym ciągu będą wpływać na wysokość depozytów zabezpieczających niektórych firm w naszym sektorze. Z drugiej strony obniżony zostanie budżet na wprowadzanie produktów na rynek, ponieważ przedsiębiorstwa, które nie zachowają zgodności z regulacjami, poniosą nieodwracalne straty. Niektóre z nich będą próbowały sprzedawać księgi klientów korzystających z CFD, co będzie się wiązać z pewnymi okazjami, jednak spółki bazujące na wysokim lewarowaniu, zachętach i wprowadzaniu w błąd będą zmuszone do zakończenia działalności w drodze likwidacji lub próby znalezienia ewentualnego nabywcy. Regulacje te nie powinny jednak zniechęcić firm o etycznych i silnych modelach biznesowych, które stosują się do nowych zasad. Dla nich może to oznaczać okazję do przejęcia ksiąg klientów i rozwoju działalności w kontekście fuzji i przejęć.
Z własnego doświadczenia wiemy, że prowadzenie rentownej działalności nie wyklucza funkcjonowania jako odpowiedzialny uczestnik rynku. Jeżeli branża ma przetrwać i rozwijać się w perspektywie długoterminowej, powinna popierać odejście od konkurencji opartej na dźwigni finansowej i przejście na konkurowanie pod względem jakości platformy, ceny, produktu czy usługi.
Andrew Edwards, CEO, Saxo Capital Markets
