Każdy, kto rozpoczyna nowy typ inwestycji, posiada bagaż doświadczeń i nawyki, które często zwane są przez mentorów niepotrzebnym balastem. Przypadki są różne, więc należy podejść do nich z czystą kartą. Tym razem jednak będzie inaczej - wykorzystamy przed-forexową wiedzę, która rzuci światło na świat FOREX.
Przez wiele lat grałem wyczynowo w szachy. Nie miałem aspiracji zostania zawodowym szachistą, lecz fascynacja królewską grą spowodowała, że pilnie studiowałem literaturę szachową, trenowałem kombinacje i komentowałem swoje partie. Przez lata ugruntowałem swoją wiedzę. W szachach, podobnie jak w innych dziedzinach życia, panuje chaos i nadmiar informacji. Sztuka polega na tym, by odpowiednio dobrać materiały szkoleniowe. Gdy szachista chce poprawić poziom gry, będzie miał do dyspozycji wartościowe pozycje o grze debiutowej, środkowej i końcowej. Uzyska fachową pomoc w ćwiczeniu kombinacyjnego zmysłu oraz umiejętności tworzenia planu gry. Bez problemu nabędzie zeszyty ćwiczeń. Gdy zafascynuje się grą wybitnego arcymistrza, z łatwością nabędzie jego książki.
Głupota FOREX
Cóż wywołuje zaskoczenie szachisty w świecie FOREX? Zadajmy proste pytanie: czy podobne wsparcie jest oferowane pilnemu adeptowi tradingu?
Czy początkujący inwestor będzie mógł zakupić zbiór ćwiczeń z analizy klasycznej, by samodzielnie opisywać czysty wykres, nanieść zakładaną formację cenową, przedstawić koncepcję gry, a następne zestawić z późniejszym zachowaniem rynku?
Czy będzie mógł zakupić zbiór historycznych opinii swojego ulubionego analityka, by je porównać z późniejszym zachowaniem ceny, i wyciągać wnioski z ewentualnych błędów mistrza? Czy bez problemu otrzyma zestaw ćwiczeń z Ichimoku na różnych interwałach czasowych, by w analogii do opracowań z klasyki rozwinąć swoje zdolności w prawidłowym odczytywaniu dynamiki ceny?
Otóż adept forexu uzyska raczej coś innego. Otrzyma ogólne teorie, biblię analizy klasycznej, autorskie prace wybitnych i mniej wybitnych praktyków. Są to niewątpliwie materiały wartościowe. Ot choćby z perspektywy lubianej przez mnie strategii Price Action. Trader sporo się dowie czytając książki Stevea Nisona, czy Ala Brooksa. A jednak, między światem FOREX i szachów istnieje trudna do zrozumienia przepaść. Kowalski pewnie przeczyta trochę mądrości mistrzów tradingu, prawdopodobnie usłyszy o formacji RGR, czy wskaźniku stochastic, lecz nie otrzyma zestawu ćwiczeń z formacji klasycznych. Gdyby był szachistą, mógłby zaopatrzyć się w podręcznik debiutów, w zbiór kombinacji i zadań. Gdy wytrwa jakiś czas w systematycznym treningu, osiągnie przytłaczającą przewagę nad dowolnym szachistą amatorem. Jeżeli jednak jest traderem, to oprócz uzyskania ogólnej wiedzy, pozostanie sam na sam z rynkiem. Zaskakuje mnie to. Dlaczego mało kto dostrzega ten problem?
Tyle się mówi o negatywnych statystykach, o niskim procencie osób stale zarabiających na FOREX! Słusznie łączy się przyczynę porażek ze sferą psychologii, ze zbytnim ryzykiem, ovetradingiem i podobnymi wadami traderów. Ale gdyby Kowalski (zanim wejdzie na rynek) rozwiązał tysiąc zadań z Price Action, łącząc analizę z koncepcjami wejścia/wyjścia z pozycji? Czy miałby większe szanse na sukces?
Anatomia zmiany
Czy utworzenie treningowych materiałów byłoby czymś niemożliwym? Tak naprawdę wystarczy dobra chęć, a reszta to już tylko doświadczenie i inteligencja autorów opracowań. Jeżeli założeniem każdej strategii AT jest powtarzalność zachowań uczestników rynku, cóż jest trudnego w sporządzeniu historycznego wykresu, by utworzyć zadania do rozwiązani
Przykład
Z rozważań teoretycznych przejdźmy więc do ćwiczeń z całościowego stosowania strategii Price Action.
WYKRES 1
Pierwszy wykres to historyczne zachowanie pary EURUSD. Określenie czasu i kwotowań nie ma znaczenia. Zadanie jest następujące:
- Określić trend.
- Określić główne poziomy wsparcia/oporu.
- Zaznaczyć istotne formacje Price Action umiejscowione na horyzontalnych poziomach.
- Określić koncepcję gry: czy w chwili obecnej warto wejść na rynek, czy dopiero po spełnieniu dodatkowych warunków? Jeżeli tak, to jakich?
Podejmując wyzwanie przykładowy trader mógłby sporządzić taki wykres.
WYKRES 2
Odpowiedź:
- Trend jest spadkowy.
2./3. Popyt utworzył korekcyjną formację przenikania na horyzontalnym wsparciu (zielona linia).
- Z uwagi na sentyment czekam na sygnał sprzedaży w okolicach najbliższego horyzontalnego oporu zaznaczonego linią czerwoną. Bez pozycji.
Pierwsza część zadania została wykonana. Nie oceniamy póki co pracy tradera. Uczestnikowi ćwiczenia dajemy dodatkową informację: stan rynku po dwóch kolejnych sesjach handlowych. Czy nastąpi zmiana w interpretacji ceny?
WYKRES 3
Załóżmy, że trader niczego specjalnego na wykresie nie zmienia, a jego odpowiedzi są następujące :
- Trend jest spadkowy.
2./3. Popyt utworzył korekcyjną formację przenikania na horyzontalnym wsparciu (zielona linia), a obecnie wykazuje aktywność (wzrostowa świeca pin bar) w okolicach horyzontalnego oporu (czerwona linia).
- Mam wątpliwości, czy aktualny opór zatrzyma ruch ceny. W przypadku wybicia górą, oczekuję na test kolejnego horyzontalnego poziomu (linia pomarańczowa). Sprzedaż z obecnego poziomu możliwa jest dopiero po zniesieniu wzrostowej świecy pin bar.
To, czy trader dobrze czyta wykres, nie ma w tym momencie znaczenia. Trader uczy się nawyków analizy i przekładania analizy na wejścia/wyjścia z rynku. Póki co, dwa razy wynikiem analizy była decyzja pozostania poza rynkiem.
Minęły dwie kolejne sesje - przed traderem kontynuacja zadania.
WYKRES 4
Załóżmy, że nasz trader cierpliwie śledzi zachowanie ceny i uaktualnia swoją opinię oraz wykres, a więc:
- Trend jest spadkowy.
2./3. Popyt utworzył korekcyjną formację przenikania na horyzontalnym wsparciu (zielona linia). Pojawił się nieznaczny sygnał słabości (spadkowa świeca z poprzedniej sesji) w reakcji na horyzontalny poziom oporu.
- Koncepcja gry: sprzedaż po wybiciu obronnych pinów dwóch poprzednich świec (Fakey Setup). Stop loss – parę punktów powyżej ostatniej świecy, take profit - zielona linia. W przypadku wybicia powyżej aktualnego oporu czekam na test kolejnej bariery.
Przyszedł czas na podsumowanie treningu. Oto wykres po kilku kolejnych sesjach.
WYKRES 5
Jak widzimy, nasz trader dość dobrze poradził sobie z interpretacją zachowania ceny. Założony przez niego wariant został zrealizowany, więc sądzę, że każdy z nas gdyby tak skomentował sytuację rynkową, miałby powody do zadowolenia. I o to właśnie chodzi! Rozwiążmy wiele takich zadań, przygotujmy się na spotkanie z rynkiem!
Na zakończenie mam zadanie dla Ciebie. Jak widać na wykresie, nasz trader zdecydował się na wprowadzenie kolejnego horyzontalnego (wewnętrznego) poziomu odniesienia. Mniejsza o to, czy miał rację. Zadanie jest następujące - dokończ zadanie tradera poprzez określenie koncepcji gry. Stan rynku po kolejnych sesjach opublikujemy na portalu FXMAG.
