Wskaźnik Przyszłej Inflacji (WPI), prognozujący z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem kierunek zmian cen towarów i usług konsumpcyjnych w kwietniu 2022r. wzrósł o 2 punkty w stosunku do wartości sprzed miesiąca.
Podobną skalę wzrostu wskaźnika odnotowano wiosną ubiegłego roku w okresie marzec-maj.
Wzrost presji inflacyjnej wskaźnik sygnalizuje od lipca 2020, czyli od blisko dwóch lat. Wojna w Ukrainie jedynie zintensyfikowała jego tempo wzrostu. Pierwotne przyczyny przyspieszonego wzrostu cen mają swe źródło we wzajemnie wspierającej się polityce rządu i banku centralnego, stymulującej konsumpcję a ograniczającej oszczędności i inwestycje, w szczególności zaś w rozdętych programach socjalnych, obniżeniu wieku emerytalnego, wprowadzaniu nowych i podwyższaniu dotychczasowych podatków, w działaniach NBP skierowanych na deprecjację złotego z jednoczesnym lekceważeniem wczesnych sygnałów presji inflacyjnej. Wszystko to działo się co najmniej dwa lata przed wybuchem wojny w Ukrainie. Na całym świecie inflacja przyspieszyła, jednak u nas uległa ona utrwaleniu jeszcze przed wybuchem wojny, a im dłużej trwa, tym trudniej będzie ją zwalczyć. Jedno jest pewne - nawet zakładając bardzo optymistyczny scenariusz szybkiego zakończenia wojny, ustabilizowanie inflacji w okolicach górnej granicy celu inflacyjnego NBP zajmie lata.
Największy wpływ na wzrost wskaźnika miały wyższe niż przed miesiącem rentowności 10-letnich obligacji skarbu państwa. W ostatnim czasie oprocentowanie ich wzrosło powyżej 6%, co odzwierciedla trudności ze zbyciem polskich papierów dłużnych i wzrost kosztów obsługi długu. Czynnik ten działa na inflację w znacznie dłuższej perspektywie niż zmiany kursu walutowego, czy zmiany cen surowców lub oczekiwań inflacyjnych uczestników rynku.
Ponownie nasiliły się oczekiwania inflacyjne zarówno wśród konsumentów jak i producentów dóbr. Wśród konsumentów już od wielu miesięcy ponad 90% badanych osób spodziewa się w najbliższym czasie wzrostu cen. Jednak, w ciągu ostatniego miesiąca w tej grupie respondentów, nastąpił istotny wzrost odsetka osób, które uważają, że ceny będą rosły jeszcze szybciej niż dotychczas (wzrost z 28% w lutym br. do blisko 47% w badaniu z marca br.).
Nasiliły się również oczekiwania inflacyjne przedstawicieli przedsiębiorstw przemysłowych. Przewaga firm zamierzających w najbliższym czasie podnosić ceny nad odsetkiem firm planujących je obniżyć sięga obecnie 35 punktów procentowych i prawdopodobnie zjawisko to będzie się nasilać. Po części, to efekt wzrostu cen surowców oraz osłabienia złotego. Jednak zdawać sobie należy sprawę, iż ceny producentów rosną od blisko dwóch lat i jeszcze przed wybuchem wojny ich średnioroczny wzrost przekroczył 10%.
Maria Drozdowic www.biec.org
