Spekulanci lubią zmienność oraz dźwignię finansową. Stąd jeszcze nie tak dawno to rynek Forex w Polsce spijał śmietankę i gromadził zainteresowanych szybkim i dużym zyskiem. Jednak statystyki mówiły co innego – tylko niewielu udawało się zarabiać. Zbyt duże pozycje zajmowane dzięki użyciu potężnej dźwigni finansowej owocowały niemałymi zyskami, ale częściej stratami. Ograniczono więc dźwignię, a kapitał spekulacyjny przesunął się w stronę kryptowalut. Ostatnio zmienności nie brakuje także na warszawskiej giełdzie, ale akurat cieszyć się z niej mogą głównie ci, którzy grali „na krótko”, czyli obstawiali spadki indeksów, lub też spekulanci.
Co ma natomiast począć inwestor, któremu zależy na długoterminowym horyzoncie inwestycji oraz możliwie niskiej zmienności? Nie ma wyraźnego trendu na indeksie WIG, małe spółki nie mogą podnieść się po zeszłorocznych kłopotach funduszy inwestujących właśnie w mniejsze podmioty, a z kolei w WIG20 jest widoczny czynnik ryzyka politycznego. W tym roku stopa zwrotu YTD wynosi -7,5%, podczas gdy stopa zwrotu z indeksu S&P500 wynosi prawie 16%. Nawet niemiecki DAX wzrósł o 10%, chociaż niemiecka gospodarka stoi na skraju recesji, w porównaniu do wzrostu PKB w Polsce znacznie powyżej 4%. Wzrostu gospodarczego w naszym kraju nie ma co kwestionować, ale faktem jest, że inwestorzy niewiele na nim korzystają. Każdy kij ma bowiem dwa końce. Z jednej strony ludzie więcej zarabiają oraz dostają więcej benefitów socjalnych, z drugiej spółki muszą liczyć się z wyższymi kosztami pracy czy energii. W efekcie wiele branż, np. z szeroko rozumianego przemysłu, boryka się ze spadkiem zysków, a w dłuższej perspektywie to maksymalizacja zysków i dywidend przyczynia się do wzrostu cen akcji.
W związku z powyższymi problemami, warto zastanowić się nad innymi formami inwestowania, które będą bardziej adresować potrzeby ludzi chcących inwestycyjnie, a nie spekulacyjnie podchodzić do tematu lokowania wolnych środków. Skupić się można na inwestycjach w aktywa finansowe, tyle tylko, że bardziej niezależne od globalnej koniunktury na rynkach czy nawet od twardych danych z gospodarek. Jednocześnie aktywa takie muszą spełniać kryterium płynności – dobrze, aby wybrany rynek był już rozwinięty i działało na nim sporo sprawdzonych podmiotów. Innymi słowy – aby historia stóp zwrotu była już znacząca. Innym kryterium jest stabilność rynku, na jakim będziemy inwestować – stopa zwrotu z aktywów argentyńskich pewnie może być potężna, idąca w dziesiątki procent, ale jak pokazał ostatni wynik wyborów prezydenckich – niespodziewane rozstrzygnięcia mogą prowadzić do równie potężnych i nagłych przecen. Chcąc uniknąć takiego ryzyka lepsze (bo bezpieczniejsze) jest lokowanie kapitału na rynkach rozwiniętych.
Bazując na powyższych kryteriach i pamiętając o minimalnym skorelowaniu poszukiwanej inwestycji z tradycyjnymi formami, warto spojrzeć w stronę rynku pracujących amerykańskich polis na życie, tzw. life settlements (USA są największym rynkiem ubezpieczeniowym na świecie – w 2017 r. suma zebranych składek na ubezpieczenia na życie wyniosła 137 mld USD, a suma wypłaconych kwot z tytułu śmierci ubezpieczonego wyniosła 75 mld USD). Mówimy tutaj o bezterminowych (czyli faktycznie trwających do końca życia ubezpieczonego, niezależnie od tego ile ono będzie trwać) polisach na życie. Takich rozwiązań nie znajdziemy w Polsce, czy też w innych krajach UE, które polegają na tym, że znana jest wartość wypłaty świadczenia z tej polisy, ale następuje ona dopiero w momencie wystąpienia zdarzenia ubezpieczeniowego, czyli w tym przypadku śmierci ubezpieczonego. Jest to produkt bardzo popularny wśród amerykańskich obywateli, szczególnie, że często taka polisa na życie jest finansowana przez pracodawcę jako dodatkowy bonus dla pracowników wyższego szczebla. Jednak w momencie przejścia takiej osoby na emeryturę obowiązek opłacania składek ubezpieczenia spada na tę osobę ubezpieczoną. W wielu przypadkach wysokość tych comiesięcznych zobowiązań jest na tyle duża, że duża część Amerykanów rezygnuje z opłacania sobie tych składek (rocznie upada ok. 500.000 takich polis).
Od kilkunastu lat zaczął się rozwijać rynek obrotu takimi polisami, czyli osoby, które wiedzą, że nie będą w stanie utrzymać takiej polisy zgłaszają się do firm inwestycyjnych z propozycją ich sprzedaży. Dzięki takiej transakcji ubezpieczony może otrzymać jednorazową wypłatę kilkunastu procent sumy ubezpieczenia oraz uwalnia się z obowiązku opłacania kolejnych składek swojej polisy. Dla firmy inwestycyjnej zyskiem jest różnica między kwotą zapłaconą właścicielowi polisy powiększoną o opłacone składki a sumą ubezpieczenia, która zostanie im wypłacona w momencie zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego, czyli śmierci ubezpieczonego. Przy takich transakcjach bazuje się na oczekiwanej długości życia Amerykanów, która w ostatnim czasie nawet spadła. Jednak bufor bezpieczeństwa jest i tak potężny, bowiem ubezpieczony musiałby dożywać znacznie powyżej 100 lat, aby fundusz nie zarobił na jego polisie. Aby transakcja była bezpieczna dla podmiotu kupującego polisę, umowa przejęcia takiej polisy zawsze jest umową, którą musi zaakceptować Towarzystwo Ubezpieczeniowe by wyeliminować ryzyko braku zgody TU na wypłatę świadczenia.
Przykładowa transakcja zakupu polisy na życie na rynku wtórnym
Handel polisami w USA staje się coraz popularniejszą formą inwestycji alternatywnych. Na przestrzeni ostatnich 15 lat ilość transakcji kupna/sprzedaży polis na rynku wtórnym wzrosła z 2 do ponad 20 mld USD. Ryzykiem kredytowym jest tutaj wiarygodność ubezpieczyciela. Jednak pamiętajmy, że emitentami polis na życie są największe amerykańskie firmy ubezpieczeniowe. Dodatkowo, inwestując w rynek polis za pośrednictwem jednego z funduszy, to ryzyko kontrahenta jest dodatkowo ograniczane przez dywersyfikację – fundusz będzie posiadał polisy wystawione przez różne firmy ubezpieczeniowe.
Stopy zwrotu ze strategii inwestycyjnych opartych na rynku life settlements mogą sięgać od kilku do kilkudziesięciu procent rocznie i są przede wszystkim nieskorelowane z żadnymi tradycyjni rynkami finansowymi, surowcowymi etc. Najlepsze rozwiązania, pokazujące długą historię stóp zwrotu, obecnie osiągają poziom kilkunastoprocentowe stopy zwrotu, przy niskiej zmienności i niezależnie od koniunktury na giełdach. Jeżeli chcemy dywersyfikować swój portfel zarówno geograficznie, jak i inwestycyjnie, warto przeanalizować ofertę funduszy inwestujących na rynku life settlements, które są dostępne w polskich TFI. Taka analiza powinna zawierać nie tylko spojrzenie na stopy zwrotu, ale także długą i powtarzalną historię wyników, sprawdzenie kompetencji i doświadczenia zarządzających funduszem. Jeśli te czynniki skłaniają nas do inwestycji, a dodatkowo aktywa takiego funduszu przekraczają 1 mld USD (przy głębokości rynku life settlements to spora wartość), można uznać go za podmiot godny rozważenia.
W Polsce rynek takich polis nie może istnieć ze względu na brak tego typu polis w ofercie Towarzystw Ubezpieczeniowych. Jedynym sposobem uczestniczenia w takiej formie inwestycji jest skorzystanie z funduszy inwestujących na amerykańskim rynku. Bezpośrednia inwestycja w rynek life settlements nie jest dobrym pomysłem z racji stopnia skomplikowania i konieczności posiadania dużych kapitałów i odpowiedniego know-how. Można natomiast zaufać profesjonalnym funduszom. Jednym z największych, charakteryzujących się powtarzalną i wysoką stopą zwrotu utrzymywaną od kilku lat jest luksemburski Long Term Growth Fund, w który można zainwestować również w Polsce bez ryzyka walutowego, poprzez dostępny na naszym rodzimym rynku fundusz typu master feeder.
