Jeszcze przed wybuchem wojny na Ukrainie wiele gospodarek wchodziło w 2022 r. z wysoką inflacją, związaną z mocnym popytem, rosnącymi cenami surowców, napięciami w łańcuchach dostaw i wysokimi cenami transportu. Pod koniec lutego dołączył do tego jeszcze szok podażowy wynikający z rosyjskiego ataku i sankcji gospodarczych, co skutkowało jeszcze szybszym wzrostem cen surowców na globalnych rynkach. Wzrost r/r cen gazu ziemnego przekraczał w szczycie 600% r/r, a indeks cen żywności zaraz po wybuchu wojny był o 40% wyższy niż rok wcześniej. Należy jednak podkreślić, że szok podażowy trafił w wielu gospodarkach na grunt solidnego ożywienia gospodarczego i niskiego bezrobocia, co sprzyjało rozlewaniu się wzrostu cen surowców i energii na ceny konsumpcyjne. W konsekwencji w 2022 r. inflacja w wielu gospodarkach ustanawiała rekordy - w strefie euro w październiku 2022 r. indeks HICP wyniósł 10,6% r/r (najwięcej w historii), a w Stanach Zjednoczonych w czerwcu wskaźnik CPI osiągnął 9,1% r/r, najwyżej od 40 lat. W ostatnich miesiącach 2022 r. pojawiły się sygnały dezinflacyjne. W listopadzie w strefie euro wskaźnik HICP obniżył się do 10,0% r/r, a w Stanach Zjednoczonych indeks CPI kontynuował trend w dół.
Rok 2023 powinien być okresem obniżania się inflacji na świecie, choć tempo spadku zapewne będzie różniło się pomiędzy gospodarkami. W kierunku wolniejszego wzrostu cen będzie oddziaływało stopniowe wygaszanie szoków podażowych na rynkach surowców, co odzwierciedlają notowania kontraktów terminowych. Inflację obniżać powinno także spodziewane hamowanie gospodarek i utrwalanie się wpływu zacieśniania polityki pieniężnej. W takich warunkach należy spodziewać się też lepszej sytuacji w łańcuchach dostaw.
Spadki rozpocznie zapewne także inflacja bazowa, choć z opóźnieniem, gdyż przekuwanie się szoku podażowego z 2022 r. i cen energii elektrycznej na ceny towarów i usług jeszcze potrwa, zwłaszcza, że dopiero wygasać będą różne działania fiskalne mające łagodzić narastanie cen. Według MFW globalna średnioroczna inflacja CPI po wzroście do 8,8% r/r w 2022 r. obniży się tylko do 6,5% r/r w 2023 r., co oznacza dalsze znaczące przewyższanie celów inflacyjnych banków centralnych. Należy zaznaczyć, że pomimo pozytywnych informacji z końca 2022 r. o początkach spadku inflacji oczekiwania dla 2023 r. obarczone są dużą niepewnością dotyczącą nie tylko konsekwencji wojny na Ukrainie i podaży surowców na rynkach, ale także zaburzeń geopolitycznych w innych obszarach świata, działań karteli wydobywczych, czy ewentualnej eskalacji wojen handlowych.
***Materiał pochodzi z raportu Banku Millenium: Makro i Rynek: nadchodzi gospodarcza zima, którego pełną zawartość możesz zobaczyć i pobrać klikając w poniższy przycisk:
