Narodowy Bank Polski emisję serii „Odkryj Polskę" rozpoczął w 2014 r. Ma ona przybliżać miejsca i zdarzenia ważne dla naszego kraju. Monety emitowane w tej serii mają parametry techniczne standardowych monet obiegowych o nominale 5 zł. Moneta „Brama Żuraw w Gdańsku" jest trzynastym tematem w serii.
Rewers monety przedstawia Bramę Żuraw widoczną z prawego brzegu rzeki Motławy oraz herb Gdańska w postaci dwóch krzyży i korony.
Okolicznościowa pięciozłotowa moneta w standardzie obiegowym zostanie wyemitowana w nakładzie do 1 000 000 sztuk. Monetę można będzie zamienić według wartości nominalnej w Oddziałach Okręgowych NBP.
Gdańsk od początku swego istnienia rozwijał się gospodarczo dzięki morskiej i rzecznej wymianie handlowej. [...] Dokumenty archiwalne potwierdzają istnienie w 1363 r. w ciągu wschodnich murów miejskich umocnionej drewnianej bramy, która spłonęła w 1442 r. W 1444 r. zbudowano w tym samym miejscu murowaną budowlę w stylu flamandzkim, pełniącą funkcję dźwigu portowego. Nazwa tej bramy pochodzi od blaszanego wiatrowskazu w kształcie żurawia, umieszczonego na jej szczycie. [...]
W XVIII w. Żuraw przestał pełnić funkcję dźwigu portowego, ale był jeszcze wykorzystywany do stawiania masztów na statkach wiślanych ruszających w powrotny rejs w górę Wisły. Potem służył do wynurzania ruf statków z napędem mechanicznym oraz do remontów śrub i sterów okrętowych. W XIX w. gdański port intensywnie rozbudowywał się w nowym miejscu i Żuraw przestał być potrzebny.
Podczas działań wojennych w 1945 r. spłonęła drewniana konstrukcja Żurawia, a ceglane baszty uległy zniszczeniu w 40%. Mury bramy odbudowano w latach 1957–1959, a drewnianą konstrukcję dźwigu zrekonstruowano w latach 1963–1965. Od 1977 r. zabytek jest oddziałem Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku. Gdański Żuraw jest największym i najstarszym z zachowanych dźwigów portowych średniowiecznej Europy – przybliża historię obiektu ks. prof. dr hab. Wojciech Zawadzki.
Więcej informacji można znaleźć w folderze emisyjnym.
Monety kolekcjonerskie i okolicznościowe, a także banknoty kolekcjonerskie oraz grafiki NBP można oglądać w wersji 3D w aplikacji Moje NBP.
