Jedną z głównych determinant dynamiki publicznych nakładów brutto na środki trwałe jest tempo absorbcji środków unijnych. Środki te stanowią bowiem dużą część finansowania inwestycji publicznych. W trakcie poprzednich unijnych perspektyw finansowych, w latach 2013-2019, dynamika wartości wniosków o wypłatę środków unijnych w ramach Funduszu Spójności wykazywała wysoką korelację z nominalnym tempem wzrostu publicznych inwestycji (0,90). Ze względu na charakter realizowanych projektów (w dużej mierze inwestycje infrastrukturalne), dynamika wniosków o płatność wykazywała również wysoką korelację z produkcją budowlanomontażową w segmencie obiektów inżynierii lądowej i wodnej (0,86) i produkcją budowlano-montażową ogółem (0,89). Po 2019 r. siła tych zależności wyraźnie osłabiła się. Po części wynikało to z zaburzeń związanych z pandemią COVID-19. Ważniejszy był jednak silny wzrost kosztów realizacji projektów budowlanych. W rezultacie realizacja inwestycji publicznych wymagała zwiększenia krajowej części finansowania przy niezmienionej, zakontraktowanej wcześniej unijnej części finansowania, co prowadziło do zmniejszenia wspomnianej wyżej korelacji.
Warto zwrócić uwagę, że w 2016 r. mieliśmy do czynienia z dołkiem w absorbcji środków unijnych, który przyczynił się do wyraźnego spadku produkcji budowlano-montażowej i inwestycji publicznych (por. wykres). Z finansowania w ramach perspektywy 2007-2013 można było korzystać do 2015 r. włącznie, podczas gdy realizacja projektów z perspektywy 2014-2020 była w 2016 r. jeszcze mocno ograniczona. Uważamy, że z podobną sytuacją (znaczącego zmniejszenia absorbcji środków unijnych i silnego spowolnienia produkcji budowlano-montażowej) będziemy mieli do czynienia w 2024 r. Możliwość rozliczenia środków w ramach perspektywy 2014-2020 skończyła się bowiem w 2023 r., a absorbcja środków w ramach perspektywy 2021-2027 będzie w 2024 r. jeszcze ograniczona.
Na podstawie profilu czasowego absorbcji środków unijnych w ramach perspektyw 2007-2013 i 2014-2020 oczekujemy, że wykorzystanie funduszy UE wyraźnie przyspieszy w 2025 r. i utrzyma się na wysokim poziomie 2026 r. (por. wykres). Zakładamy, że ożywienie inwestycji publicznych w latach 2025 r. będzie dodatkowo wspierane przez kumulację projektów realizowanych w ramach KPO (w związku z koniecznością ich rozliczenia w 2026 r.). W rezultacie oczekujemy, że inwestycje publiczne wzrosną w ujęciu realnym o ponad 25% r/r w 2025 r.
Warto zwrócić uwagę, że napędzana przez zwiększoną absorbcję środków unijnych aktywność inwestycyjna sektora publicznego oddziaływała również w kierunku szybszego tempa wzrostu nakładów na środki trwałe w przedsiębiorstwach. W warunkach utrzymującego się wysokiego stopnia wykorzystania mocy wytwórczych, zwiększony popyt ze strony sektora publicznego przyczynia się do wzrostu nakładów inwestycyjnych firm w celu zwiększenia możliwości produkcyjnych. Zgodnie z wynikami naszej analizy (por. MAKROmapa z 13.02.2017), wspomniana zależność (tzw. efekt popytowy) w największym stopniu materializuje się w przypadku branż przemysłu powiązanych pośrednio lub bezpośrednio z obsługą projektów budowlanych. Przyspieszenie inwestycji firm obserwowane jest zazwyczaj z opóźnieniem kilku kwartałów w stosunku do zmian dynamiki publicznych nakładów na środki trwałe. Przedstawione powyżej zależności oznaczają zatem, że oczekiwane przez nas w horyzoncie kilku kwartałów ożywienie inwestycji w sektorze publicznym będzie stanowiło wsparcie dla aktywności inwestycyjnej przedsiębiorstw. Podsumowując, ożywienie inwestycji w 2025 r. będzie miało szeroki zakres, choć będzie ono głownie efektem boomu w inwestycjach publicznych. Prognozujemy, że nakłady brutto na środki trwałe ogółem zwiększą się o 9,7% r/r w 2025 r. wobec wzrostu o 1,5% w 2024 r.
Zobacz także: Giełda w USA osiąga ogromne rozmiary. Przerost rynku czy nowa norma?
Nie przegap najciekawszych artykułów! Obserwuj nas w Wiadomościach Google (GOOGLE NEWS)! Obserwuj FXMAG>>
