Populacja pracowników w krajach o wysokich dochodach kurczy się przy jednoczesnym wzroście kosztów socjalnych. Strateg inwestycyjny Instytutu Franklin Templeton, Kim Catechis, koncentruje się na długu państwowym i analizuje czynniki napędzające te zmiany oraz przedstawia wnioski dotyczące ich implikacji inwestycyjnych.
Przedmowa
W naszej publikacji Fale głębokowodne zidentyfikowaliśmy kilka potężnych, powiązanych ze sobą i długotrwałych czynników, które będą miały znaczący wpływ na zwroty z inwestycji w ciągu najbliższych dziesięcioleci. Jednym z nich jest fala zadłużenia, napędzana przede wszystkim przez połączenie presji gospodarczej, geopolitycznej i demograficznej. Obserwujemy, że fala zadłużenia znajduje się na historycznym szczycie pod względem wartości wyemitowanego długu w dolarach amerykańskich i wydaje się, że będzie nadal rosnąć. Było to możliwe dzięki niskiej inflacji i dużej płynności. Oba te czynniki uległy odwróceniu, prowadząc do zwiększonej potrzeby pozyskania kapitału. W rezultacie wydaje się, że tradycyjny pogląd na odpowiedzialność fiskalną przesunął się z głównego nurtu debaty politycznej i gospodarczej na margines. Biorąc pod uwagę kilka świeckich trendów, ta "fala" może się pogłębić i rozszerzyć. Proces ten prowadzi do coraz bardziej strukturalnej polaryzacji między krajami, które mogą z łatwością kontynuować emisję długu i refinansowanie, a tymi, które nie mogą tego robić.
Niniejszy dokument koncentruje się na długu państwowym, analizuje czynniki napędzające te zmiany i przedstawia wnioski na ich temat.
Streszczenie
Uważamy, że potrzebujemy masowej realokacji zasobów, co oznacza potrzebę dodatnich realnych stóp procentowych, ponieważ zarówno rządy, jak i sektor prywatny wyemitują tak wiele obligacji, że pojawi się konkurencja o gotówkę inwestorów. Istnieje możliwość arbitrażu dla długu prywatnego, ale ryzyko niewypłacalności jest prawdopodobnie ogólnie wyższe. Tradycyjne źródła długoterminowych oszczędności mogą z czasem ulec ograniczeniu, a nawet zmniejszeniu, ponieważ populacja osób pracujących w większości krajów o wysokich dochodach kurczy się, a ich koszty rosną. W większości krajów dojdzie do coraz większej interwencji rządów - nie zawsze skutecznej, a nawet pożytecznej. Naszym zdaniem scenariusz ten sprawia, że każda decyzja inwestycyjna jest obciążona ukrytymi wagami czynników, które nie są obecnie głównym nurtem.
Jeszcze przed pandemią COVID-19 wskaźnik zadłużenia do produktu krajowego brutto (PKB) rósł na całym świecie.1 W krajach, które napędzały globalny wzrost gospodarczy w ostatnim pokoleniu (Stany Zjednoczone, Europa, a od 2009 r. Chiny) zadłużenie będzie nadal rosnąć, ponieważ starzejąca się demografia podnosi koszty emerytur i opieki zdrowotnej, a populacja w wieku produkcyjnym kurczy się. Dla gospodarek o niższych dochodach i stosunkowo słabej kondycji finansowej, stały dostęp do przystępnych kredytów jest wymogiem egzystencjalnym.
Wydaje się, że tradycyjny pogląd na "odpowiedzialność fiskalną" przesunął się z głównego nurtu debaty politycznej i gospodarczej na margines. Biorąc pod uwagę kilka utrzymujących się trendów sekularnych, znaczenie tej kwestii będzie coraz większe. Proces ten prowadzi do coraz bardziej strukturalnej polaryzacji między krajami, które mogą z łatwością kontynuować emisję długu i refinansowanie, a tymi, które nie mogą tego robić. A to stawia tę debatę w centrum decyzji politycznych na całe pokolenie.
Wiele z tradycyjnych mechanizmów stosowanych w celu uniknięcia zadłużenia (wzrost gospodarczy poprzez globalny handel) nie może być już traktowanych jako pewnik, ze względu na mieszanie się geopolityki i ekonomii. W dłuższej perspektywie stanowi to wyzwanie dla Chin i rynków wschodzących. Polityka "friend shoring" i dążenie do dywersyfikacji łańcuchów dostaw eliminują niektóre z najpotężniejszych katalizatorów pomagających tym krajom wspinać się po drabinie wiedzy. Ta trajektoria wskazuje na pogłębiającą się polaryzację między krajami rozwiniętymi a resztą.
W rzeczywistości szanse na włączenie danego kraju do kluczowych międzynarodowych łańcuchów dostaw są znacznie większe, jeśli może on zagrać w geoekonomiczną Wielką Grę. Kraj potrzebuje dużej populacji, aby przyciągnąć bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ), ekosystem handlowy i przemysłowy, który jest przyzwyczajony do działania na rynkach międzynarodowych, a także niewykorzystane bogactwa mineralne - zwłaszcza jeśli te minerały są istotne dla zielonej transformacji lub dla pojazdów elektrycznych (EV) lub obronności. Meksyk i Indonezja wyraźnie mają okazję, co oznacza, że mogą wykorzystać obecny klimat geopolityczny do pozyskania finansowania i/lub korzystnego dostępu do rynku
W tych okolicznościach gospodarki rozwijające się są wyjątkowo narażone. Międzynarodowy Instytut Finansów (IIF) oblicza, że łączne zadłużenie 30 dużych i rozwijających się krajów wzrosło do 98 bln USD z 75 bln USD w 2019 r.3 przed pandemią. Część tego wzrostu wynika z załamania ich walut w stosunku do dolara amerykańskiego, ale problem strukturalny pozostaje. Decyzje polityczne podjęte w przeszłości sprawiły, że kraje te znalazły się w finansowej piaskownicy, pogrążając się coraz bardziej przy każdej próbie wydostania się z niej.
Analizujemy szeroko rozpowszechnioną teorię drapieżnych pożyczek w Chinach i przedstawiamy dwa studia przypadków. Wniosek jest taki, że nie ma dowodów na istnienie głównego planu wykorzystującego dług państwowy. Historia sugeruje, że wiele pożyczających rządów świadomie wybrało mniej ekonomiczne kredyty, aby uniknąć kontroli i warunków. Obserwatorzy mają powody do niepokoju, ale nie do paniki.
Zobacz także: Duża polska spółka na krawędzi bankructwa? Tak twierdzi były prezes, który zarabiał krocie
Przypisy końcowe
Źródło: Global Debt Database Międzynarodowego Instytutu Finansów (IIF), stan na 1 grudnia 2022 r.
Odnosi się do XIX-wiecznej walki między Wielką Brytanią a Rosją o próbę wypełnienia próżni powstałej w wyniku politycznego rozkładu islamskiej Azji. Rosjanie nazywają ją Bolszaja Igra i rozpoczęła się od Konstantynopola i objęła Persję, Afganistan i resztę Azji Środkowej.
Źródło: Global Debt Database Międzynarodowego Instytutu Finansów (IIF), stan na 1 grudnia 2022 r.
