9 maja kanclerz Niemiec Olaf Scholz wygłosił w Parlamencie Europejskim w Strasburgu przemówienie w ramach cyklu debat „This is Europe”, w których szefowie rządów państw członkowskich przedstawiają swoje opinie na temat przyszłości UE. W wystąpieniu skoncentrował się na dwóch obszarach: multipolarnym porządku międzynarodowym i priorytetach wewnętrznej polityki UE.
Według Scholza w XXI wieku globalny porządek międzynarodowy będzie miał charakter multipolarny. Unia Europejska powinna więc aktywnie rozwijać współpracę z państwami Afryki, Ameryki Południowej oraz Azji ze względu na ich potencjał demograficzny, gospodarczy i polityczny. Multipolarny charakter ładu międzynarodowego wymaga od UE wzmocnienia swojego globalnego znaczenia wobec mocarstw. Kanclerz podkreślił także kluczową wagę partnerstwa ze Stanami Zjednoczonymi. Dla zachowania wysokiej jakości tego partnerstwa niezbędne jest, jego zdaniem, wzmocnienie europejskich zdolności m.in. w obszarze bezpieczeństwa przy ścisłej współpracy z NATO, potencjału gospodarczego Europy oraz jej suwerenności technologicznej.
Relacje UE z Chinami pozostają, według Scholza, oparte na triadzie partner–konkurent–rywal, jednak dwa ostatnie elementy tego układu zyskują na znaczeniu. W tej sytuacji odpowiedzią Unii ma być propozycja przewodniczącej KE Ursuli von der Leyen: „nie decoupling, ale mądre zmniejszanie ryzyka” („Kein Decoupling, aber ein kluges Derisking lautet die Devise”). Dlatego tak ważne jest poszukiwanie partnerstw z państwami Afryki, Ameryki Południowej i Azji, a ich zawieranie ułatwić mają większa koncentracja na problemach tych regionów, np. bezpieczeństwa żywnościowego oraz zmian klimatu, a także podpisywanie przez UE umów handlowych m.in. z Mercosurem, Meksykiem czy Indiami. Scholz stwierdził również, że przetwarzanie surowców kupowanych w tych regionach powinno odbywać się lokalnie, a nie w ChRL czy gdziekolwiek indziej.
W przemówieniu kanclerz odniósł się też do Rosji. Oznajmił, że odpowiedzią Europy na imperialistyczną politykę Kremla powinna być „dobrze prosperująca, demokratyczna, europejska Ukraina”. Zarazem – w związku z obchodami zakończenia II wojny światowej w Moskwie – stwierdził, że Unia nie powinna czuć się zastraszona polityką Rosji, a Europa powinna wspierać Ukrainę i stać po jej stronie tak długo, jak to będzie potrzebne.
W odniesieniu do reform instytucjonalnych UE, jej polityki migracyjnej i potrzeby dostosowania się do kolejnej rewolucji przemysłowej kanclerz zaznaczył, że rozszerzenie UE nierozerwalnie wiąże się z jej reformami. Kluczowym projektem pozostaje rozszerzenie głosowania większością kwalifikowaną w Radzie UE na obszary polityki zagranicznej oraz podatkowej. Scholz z zadowoleniem przyjął propozycje reform instytucjonalnych zaproponowanych przez PE i zapowiedział, że będzie się starał, aby podjęto nad nimi prace podczas spotkań Rady Europejskiej. Poparł również wzmocnienie KE we wszczynaniu postępowań za każdym razem, gdy łamane są wartości podstawowe. Zaapelował o postępy w reformie systemu azylowego, powtarzając pomysły przedstawione w przemówieniu z sierpnia 2022 r., jeszcze przed wyborami do PE: rozszerzenie współpracy z państwami pochodzenia migrantów i tzw. państwami transferowymi oraz wzmocnienie ochrony granic zewnętrznych UE. Podkreślił także potrzebę przystosowania państw i gospodarek Europy do „neutralnej klimatycznie przyszłości”, co uznał za największe zadanie dla UE.
Komentarz
- Przemówienie Scholza można określić jako okrojoną wersję przemówienia z Pragi (zob. Bez przełomu: praskie przemówienie Scholza o reformach UE)....
