Istotnym czynnikiem oddziałującym w kierunku zmniejszenia dynamiki produkcji budowlano-montażowej pomiędzy lutym a marcem był efekt statystyczny w postaci niekorzystnej różnicy w liczbie dni roboczych. Niemniej jednak, po oczyszczeniu z wpływu czynników sezonowych produkcja budowlano-montażowa zmniejszyła się w marcu o 4,3% m/m. W rezultacie poziom odsezonowanej produkcji ukształtował się na najniższym poziomie od września 2022 r. (por. wykres).
Na pierwszy rzut oka przytoczone wyżej dane sygnalizują zapaść w budownictwie, jednak dokładniejsza analiza sytuacji prowadzi do bardziej optymistycznych wniosków. W kierunku zmniejszenia tempa wzrostu produkcji w ostatnich miesiącach w dużej mierze oddziaływała jej niższa dynamika w kategorii „budowa obiektów inżynierii lądowej i wodnej”. Taka struktura potwierdza, że popyt w branży budowlanej jest obecnie silnie ograniczany przez obniżoną absorbcję środków unijnych (por. MAKROmapa z 25.03.2024). Środki te stanowią bowiem dużą część finansowania inwestycji publicznych (w tym infrastrukturalnych). W trakcie poprzednich unijnych perspektyw finansowych dynamika wartości wniosków o wypłatę środków unijnych w ramach Funduszu Spójności wykazywała wysoką korelację z produkcją budowlano-montażową w segmencie obiektów inżynierii lądowej i wodnej i produkcją budowlano-montażową ogółem. Na podstawie cykliczności wykorzystania środków oczekujemy, że w 2024 r. będziemy mieli do czynienia z sytuacją znaczącego zmniejszenia absorbcji środków unijnych względem 2023 r. i silnego spowolnienia produkcji budowlanomontażowej. Możliwość rozliczenia środków w ramach perspektywy 2014-2020 skończyła się bowiem w 2023 r., a absorbcja środków w ramach perspektywy 2021-2027 będzie na początku 2024 r. jeszcze ograniczona. Wykorzystanie funduszy UE wyraźnie przyspieszy dopiero w horyzoncie kilku kwartałów. Tym samym w dalszej części 2024 r. powinniśmy obserwować stopniowy wzrost dynamiki produkcji w kategorii „budowa obiektów inżynierii lądowej i wodnej” z obecnych niskich poziomów.
Czynnikiem dynamizującym produkcję budowlano-montażową w najbliższych miesiącach będzie również ożywienie w budownictwie mieszkaniowym. Obserwowany w ostatnich miesiącach boom w segmencie kredytów hipotecznych, wspierany przez uruchomienie programu Bezpieczny Kredyt 2%, na razie w ograniczonym stopniu przełożył się na wzrost bieżącej aktywności w budownictwie. Liczba mieszkań w budowie wahała się w ciągu ostatniego roku w okolicach 810 tys. (por. wykres). Pierwsze zwiastuny ożywienia na rynku mieszkaniowym widoczne są natomiast już w przypadku liczby rozpoczętych budów mieszkań, która w marcu (23,8 tys.) osiągnęła najwyższy poziom od czerwca 2022 r. W kolejnych miesiącach te rozpoczęte projekty budowlane będą w coraz większym stopniu przekładały się na wzrost produkcji budowlano-montażowej w segmentach „wznoszenie budynków” i „specjalistyczne roboty budowlane”.
Zarysowane powyżej oczekiwane przez nas korzystne tendencje w budownictwie znajdują również odzwierciedlenie w wynikach badań koniunktury. Wskaźnik oczekiwanej produkcji kształtuje się powyżej wskaźnika bieżącej produkcji, co sygnalizuje, że przedsiębiorcy dość optymistycznie patrzą w przyszłość. Ponadto wskaźnik oczekiwanej produkcji w budownictwie osiągnął w kwietniu najwyższą wartość od lutego 2020 r., czyli ostatniego okresu, w którym aktywność gospodarcza nie była zaburzona przez negatywny wpływ pandemii COVID-19 i towarzyszących jej lockdownów. Wyniki badań koniunktury NBP (tzw. „Szybki monitoring”) również sygnalizują dobre perspektywy dla budownictwa. W kwietniowej edycji badania odnotowano wyraźny wzrost prognoz popytu w budownictwie do poziomów przekraczających wieloletnią średnią. Co więcej, firmy budowlane formułowały najkorzystniejsze (na tle innych ankietowanych branż) prognozy popytu w horyzoncie roku.
Podsumowując, uważamy, że obserwowany obecnie spadek aktywności w budownictwie ma charakter przejściowy. W kolejnych kwartałach będziemy obserwowali wyraźne zwiększenie produkcji budowlanomontażowej. Tendencja wzrostowa w budownictwie stanowi wsparcie dla naszej prognozy dynamiki PKB (2,8% r/r w br. wobec 0,2% w 2023 r.)
