W okresie pandemii Polacy częściej wybierali załatwianie spraw online i telefonicznie. Poskutkowało to wzrostem popularności zakupów online, również w obszarze produktów i usług wymagających weryfikacji tożsamości takich jak ubezpieczenia, produkty finansowe, w tym pożyczki. Oszuści w nowych nawykach konsumentów widzą szansę na wyłudzenie danych.
24 proc. ankietowanych w ramach badania serwisu ChronPESEL.pl i Krajowego Rejestru Długów zadeklarowało, że w czasie pandemii odbyło rozmowę przez telefon, w trakcie której ktoś poprosił o podanie danych wrażliwych takich jak numeru PESEL, seria dowodu osobistego lub dane do logowania w bankowości elektronicznej.
Prośba o telefoniczne podanie danych najczęściej od „pracowników banku”
Przeważnie prośba o podanie poufnych danych pochodziła od osób podających się za pracowników banków (52 proc.) i to nie zawsze tych banków, w których ankietowani posiadali konto (blisko 18 proc.). Osoby próbujące wyłudzić dane podawały się często za przedstawicieli firm, w ramach działalności których rozmówca miał zostać laureatem konkursu (16 proc.) albo uzyskać bezpłatne badania medyczne (13 proc.)
18,4% ankietowanych udzieliło odpowiedzi, że w ramach rozmowy telefonicznej mogło podać osobom trzecim dane uwierzytelniające służące do logowania. W szczególności podatni na telefoniczne prośby o podanie tego typu danych okazali się być ludzie młodzi, będący między 18 a 24 rokiem życia. Co więcej, aż 50% respondentów badania w tej grupie wiekowej deklaruje używanie jednego hasła do logowania w kilku serwisach. Wyniki badania wskazują, że im starsze pokolenie, tym skłonność do takich zachowań maleje.
Jak chronić swoje dane i nie paść ofiarą oszustów?
Przede wszystkim pod żadnym pozorem nie należy podawać jakimkolwiek osobom trzecim danych służących do logowania. Pracownicy banku proszący telefonicznie o numer PESEL mogą zostać łatwo zweryfikowani poprzez samodzielny kontakt z infolinią banku.
Rozwój kanałów mobilnych oraz internetowych umożliwia wygodny i szybki zakup różnych towarów i usług. Często w ramach handlu elektronicznego możemy nabyć produkty w lepszych cenach niż w przypadku oferty dostępnej stacjonarnie. Za korzystaniem z e-commerce przemawia również oszczędność czasu - za pomocą jedynie kilku kliknięć możliwe jest dziś niemal natychmiastowe skorzystanie z pilnie potrzebnej pożyczki, czy ubezpieczenia.
Podejmując decyzję o skorzystaniu z oferty należy jednak wybierać jedynie wiarygodne firmy, które dbają o gromadzone dane chroniąc je przed wyciekiem. Nieautoryzowany dostęp do danych klientów takich jak numer telefonu, może skutkować połączeniami od przestępców wykonywanymi w celu zdobycia informacji pozwalających np. na dostęp do rachunku bankowego.
Należy podejmować działania prewencyjne
– Zdarza się, że firmy (szczególnie te oferujące produkty finansowe) potrzebują danych klienta w celach weryfikacyjnych, nigdy jednak nie proszą o informacje służące do logowania w bankowości elektronicznej. O bezpieczeństwo danych należy dbać już na etapie ubiegania się o towar czy usługę, wykorzystując do tego celu jedynie bezpieczne połączenie, unikając sieci i urządzeń publicznych. Ważnym elementem zwiększającym bezpieczeństwo jest ustanawianie silnych haseł, które nie powinny zawierać danych jak imię, nazwisko, czy data urodzenia – komentuje Marcin Sikora, Chief Sales Officer w Grupie LOANDO (właściciel loando.pl i pozyczkaportal.pl).
Wybierając usługi finansowe warto skorzystać z porównywarki finansowej. Nie tylko w celu znalezienia najtańszej oferty, ale przede wszystkim zawężenia wyboru do wiarygodnych instytucji. Porównywarki finansowe takie jak Loando.pl często dokonują nie tylko weryfikacji podmiotów, których oferty umieszczane są w porównywarce, ale również same opracowują poradniki ostrzegające przed zagrożeniami.
Świadomość konsumentów w zakresie roli rankingów i porównywarek w obszarze bezpieczeństwa nie jest wysoka. Zgodnie z raportem Gemius i e-Izby „E-commerce w Polsce 2020” obecność w rankingach i porównywarkach została uznana przez 23% ankietowanych za jeden z głównych elementów wpływających na postrzeganą wiarygodność serwisu podczas pierwszego zakupu.
