Po głośnej aferze z wyciekiem danych użytkowników, w popularnym portalu Facebook, inwestorzy zareagowali jednoznacznie. Całość została dodatkowo podsycona przez akcję #deletefacebook. Tak nagły krach, Facebook przeżył jedynie w 2012 roku.
Główny winny
Pierwszoplanową rolę w całej aferze odegrała firma Cambridge Analytica, która zajmuje się analizą danych użytkowników w sieci. Firma ta jest powiązana również z gromadzeniem danych w kampaniach wyborczych. Główny winny – firma Cambridge Analytica przeprowadziła płatną ankietę z wykorzystaniem facebookowej aplikacji. Tym samym, użytkownik, który zaakceptował warunki, zezwolił na dostęp do danych na swoim profilu. Tak w skrócie wygląda historia, w którym drugoplanową rolę pełni Facebook.
Rola Facebook
Zarzuty, które dotyczą firmy, oparte są na nieetycznym wykorzystywaniu danych, a także braku reakcji na zbieranie tych danych przez Cambridge Analytica. W związku z aferą Mark Zuckerberg został zaproszony na przesłuchanie odnośnie wycieku informacji. W konsekwencji całego wydarzenia reputacja firmy została wyraźnie nadszarpnięta. O zbieranie danych i nadmierne korzystanie ze swojej pozycji Facebook był oskarżany już niejednokrotnie. Co więcej, aferę tę można przyrównać nawet do wyjawionych przed laty działań NSA – amerykańskiej agencji wywiadowczej z obszaru wywiadu elektronicznego.
Etyka Facebook
O to czy ogólne działania Facebooka są etyczne, można się spierać. Firma jest instytucją prywatną, w rzeczywistości użytkownik po części wyraża pewną zgodę na działania Facebooka, co więcej, powinien więc zdawać sobie sprawę z ewentualnych potknięć spółki. Z drugiej jednak strony błękitne dziecko Marka Zuckerberga zarządza niejednokrotnie bardzo wrażliwymi danymi. Podważenie reputacji firmy miało już miejsce w 2016 roku, kiedy to zarzucano domniemane użycie przez Rosję narzędzi Facebooka, w celu wpływania na wyborców w USA. W akcie przeprosin i wyrażenia swojej skruchy, Facebook planuje zatrudnić firmę, która dokonałaby rewizji działań spółki. Z drugiej strony poważana firma Sustainalytics BV zajmująca się analityką spółek pod względem ratingu ESG ogłosiła rewizję ratingu Facebooka. Rating ESG dotyczy ratingu pozafinansowego, wiąże się on ze środowiskiem, odpowiedzialnością społeczną i ładem korporacyjnym. Jest to swojego rodzaju przestrzeganie „dobrych praktyk” przez firmę.
Mark Zuckerberg w swojej wypowiedzi dla CNN podkreślał, że jest mu naprawdę przykro. Co więcej, przeprosił wszystkich użytkowników. Wywiad można obejrzeć poniżej.
FANG rozdzielony
Rodzina FANG, o ile tak można nazwać zespół Facebook, Amazon, Netflix i Google, to grupa internetowych gigantów, którzy dotychczas w swoich notowaniach zachowywali się podobnie. Jednak całe wydarzenie z wyciekiem danych ukazało, że zmiany w grupie FANG są nieuniknione. Najbardziej spadki odczuł Facebook, zaraz po nim Google. Netflix i Amazon spadły stosunkowo o średnią indeksu S&P 500. Jest to więc wyraźny przełom. Wcześniej spółki te ciągnęły siebie nawzajem na szczyty bądź na niziny wartości.
Wykres porównawczy akcji Facebook, Google, Amazon, Netflix w zakresie 10 dni.
Czy ta tendencja się utrzyma? Część analityków twierdzi, że tak, a to oznaczałoby rzeczywiste rozdzielenie gigantów. Co więcej, mimo podobnych branży, poszczególne spółki z grupy FANG działają w zupełnie przeciwnych kierunkach. Pierwsza wzmianka w mediach o kwartecie FANG nastąpiła w 2013 roku. Od tego czasu akcje Facebooka i Amazona wzrosły o ponad 400 proc., Netflix zyskał tysiąc procent, a Alphabet (Google) potroił swoją wartość.
Zmiany prawne
Europejskie rządy rozpoczęły już walkę o prywatność. Ryzyko związane z kolejnymi wyciekami informacji będzie więc stopniowo rozwiązywane przez kolejne ustawy i rozporządzenia. Jak pokazuje historia, nawet tacy giganci jak Microsoft podlegają regułom prawnym. Rozwiązanie problemu prywatności i zachowania tajemnicy powinno jednak odbyć się nie przez ustawę, lecz przez zmianę myślenia użytkowników. Prawdą jest przecież, że nic nie ustrzeże człowieka przed nim samym.
#Deletefacebook
Wielkim ciosem wymierzonym przeciwko działaniom Facebooka okazała się akcja ogłoszona na Twitterze. Po aferze z Cambridge Analytica Brian Acton zachęcał do usunięcia konta na popularnym portalu społecznościowym. Do akcji dołączył także Elon Musk, który zauważył, że jego firma ma stronę na Facebooku. Za namową internautów usunął konto firmy Spacex i Tesli. Jest to kolejny cios w PR Facebooka, który z każdą chwilą pogrąża się jeszcze bardziej. Ciekawym zjawiskiem mogą być powstające nowe aplikacje, jak i portale, mające zastąpić Facebooka. Czy firma, która uzyskała miano giganta, pozwoli sobie na taki upadek? Całość wyjawi wkrótce czas.
Portal Zuckerberga działa od 2004 roku, od zwykłego pomysłu przerodził się w rzeczywisty biznes. Chociaż początkowe działania Facebooka według niektórych nie są zbyt etyczne, dziś spółka na czele ze swoim założycielem prężnie się rozwija. Swój debiut na amerykańskiej giełdzie spółka miała w 2012 roku, stając się najwyżej wycenianym debiutem tego roku.
