Rynki rozwinięte kojarzą się inwestorom z wysoko uprzemysłowionymi krajami Europy Zachodniej i Ameryki Północnej. To właśnie tam mają swoje siedziby najbardziej znane firmy z różnych branż, których akcje są notowane na największych giełdach. W przeciwieństwie do rynków wschodzących, rynki rozwinięte uważa się za bardziej dojrzałe i odporne na różne zawirowania. Które kraje do nich należą? Jakie są możliwości inwestowania w rynki rozwinięte?
Pojęcie rynków rozwiniętych
Określenie rynków rozwiniętych (ang. developed markets) obejmuje kraje najbardziej rozwinięte pod względem gospodarki i rynków kapitałowych. To kraje o wysokim PKB, otwarte na zagraniczny kapitał, którego przepływ nie jest utrudniony, posiadające wydajne instytucje rynkowe. Termin ten często podaje się w kontrze do pojęcia rynków rozwijających się, które kojarzą się z dużą dynamiką wzrostu i większym ryzykiem.
FTSE Group – znany dostawca danych ekonomicznych i finansowych, opracował własną klasyfikację rynków. Aby dany kraj został zaliczony do rynków rozwiniętych, według FTSE powinien spełnić następujące kryteria:
- gospodarka o wysokim PKB,
- formalne organy regulacyjne, aktywnie monitorujące rynek akcyjny,
- sprawiedliwe traktowanie akcjonariuszy mniejszościowych,
- brak lub selektywne ograniczenia dotyczące kapitału zagranicznego,
- brak znaczących ograniczeń dotyczących repatriacji kapitału,
- wolny i dobrze rozwinięty rynek akcyjny,
- wolny i dobrze rozwinięty rynek walutowy,
- brak lub prosty proces rejestracji dla zagranicznych inwestorów,
- rozwinięty rynek instrumentów pochodnych,
- wielkość rynku, wyrażona kapitalizacją rynkową i liczbą notowanych spółek.
FTSE bierze pod uwagę również takie czynniki, związane z giełdą i domami maklerskimi, jak sprawność i szybkość rozliczeń, możliwość pożyczania akcji w celu krótkiej sprzedaży, konkurencyjność i transparentność pod względem kosztów, a także płynność rynku. Od 26 września 2019 r. FTSE zalicza do rynków rozwiniętych 26 krajów: Australię, Austrię, Belgię, Kanadę, Danię, Finlandię, Francję, Niemcy, Hongkong, Irlandię, Izrael, Włochy, Japonię, Luksemburg, Holandię, Nową Zelandię, Norwegię, Polskę, Portugalię, Singapur, Koreę Południową, Hiszpanię, Szwecję, Szwajcarię, Wielką Brytanię i USA. Podział ten jest względny, gdyż niektóre instytucje zaliczają kraje, takie jak Polska, Singapur czy Korea Południowa do rynków rozwiniętych, a inne do rynków rozwijających się.
Inny znany dostawca danych finansowych – MSCI - wyróżnia następujące rynki rozwinięte:
W oparciu o tę klasyfikację, MSCI opracował własne indeksy regionalne. Najszerszym z nich jest MSCI World Index - globalny indeks obejmujący spółki o dużej i średniej kapitalizacji we wszystkich 23 krajach rynków rozwiniętych. Składa się z 1559 komponentów, pokrywając około 85% kapitalizacji rynkowej akcji free float (w wolnym obiegu) każdego z krajów.
MSCI EAFE Index prezentuje natomiast zachowanie akcji spółek o dużej i średniej kapitalizacji w 21 krajach rynków rozwiniętych z wyłączeniem USA i Kanady. Obejmuje około 85% kapitalizacji rynkowej akcji free float w każdym kraju.
MSCI Europe Index – reprezentuje zachowanie akcji spółek o dużej i średniej kapitalizacji w 15 krajach Europy. Pokrywa 85% kapitalizacji rynkowej akcji w wolnym obiegu w każdym z krajów.
MSCI wyróżnia także indeksy krajowe, takie jak MSCI USA, MSCI Japan czy MSCI United Kingdom.
MSCI USA reprezentuje 63% indeksu MSCI World Index. Odzwierciedla zachowanie spółek o dużej i średniej kapitalizacji, stanowiących 85% rynku amerykańskiego.
MSCI Japan stanowi 8% składu indeksu MSCI World Index. Obejmuje spółki o dużej i średniej kapitalizacji, reprezentujące 85% japońskiego rynku.
MSCI United Kingdom skupia się na akcjach spółek o dużej i średniej kapitalizacji, stanowiących 85% rynku w Wielkiej Brytanii. Reprezentuje 5% indeksu MSCI World Index.
Do najpopularniejszych ETF-ów na MSCI World należą iShares MSCI World UCITS, iShares Core MSCI World UCITS, Lyxor MSCI World UCITS i Xtrackers MSCI World UCITS. W przypadku tego ostatniego, koszty zarządzania wynoszą 0,19% rocznie - dla pozostałych 0,20%.
Charakterystyka wybranych rynków rozwiniętych
Japonia
Kraj ten cechuje się wysoko rozwiniętą gospodarką rynkową. Jest to czwarta pod względem wielkości gospodarka narodowa na świecie po USA, Unii Europejskiej i Chinach. Największy udział w wytwarzaniu PKB mają usługi (ok. 70%) i przemysł (ok. 26%). Wiodące gałęzie przemysłu to przemysł motoryzacyjny, maszynowy, elektroniczny, farmaceutyczny, chemiczny i stalowy. Japonia zasłynęła z deflacji, a następnie bardzo niskiej inflacji oscylującej w granicach zera. Od wielu lat kraj może pochwalić się dodatnim bilansem w handlu zagranicznym. Na Tokijskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (TSX) są notowane takie znane spółki, jak np. Canon, Casio, Hitachi, Kawasaki, Nikon, Olympus, Panasonic, Sony, Mitsubishi, Mitsui czy Toyota. Należą one do indeksu Nikkei 225. Wykres 2. przedstawia zachowanie głównego japońskiego indeksu na tle amerykańskiego indeksu S&P 500 na przestrzeni ostatnich 5 lat.
Niemcy
Kraj ten zasłynął jako największa gospodarka w Europie i czwarta na świecie po USA, Chinach i Japonii. To również jeden z największych na świecie eksporterów, za Chinami i USA. Niemcy mogą pochwalić się nadwyżką handlową. Kraj ten jest znany z dobrze rozwiniętego przemysłu, szczególnie elektromaszynowego, rafineryjnego, energetycznego, chemicznego, tekstylnego, a także rolno-spożywczego. Niemcy są największym na świecie producentem piwa i chmielu. Wysoką pozycję na świecie ma też niemiecka branża motoryzacyjna. Warto wspomnieć, że Niemcy to jeden ze światowych liderów pod względem gospodarki odpadami, a także wdrażania energetyki odnawialnej.
Siedziba niemieckiej Giełdy Papierów Wartościowych – Deutsche Börse, znajduje się we Frankfurcie. Główne indeksy to DAX skupiający największe spółki, MDAX – średnie spółki oraz TecDAX – spółki technologiczne. Do najbardziej znanych niemieckich przedsiębiorstw należą m. in. Siemens, Daimler, BMW, Opel, Porsche, Robert Bosch GmbH, Bayer, Audi, Deutsche Telekom, Volkswagen, Deutsche Bank czy producent stali ThyssenKrupp.
Wykres 3. ukazuje indeks DAX na tle głównego amerykańskiego indeksu giełdowego.
Australia
Gospodarka tego kraju słynie przede wszystkim z eksportu bogactw naturalnych, takich jak węgiel kamienny, złoto, srebro, kamienie szlachetne, gaz ziemny, nikiel, miedź. Australia jest jednym z największych na świecie producentów i eksporterów wełny. Eksportuje także produkty rolne. Ponadto posiada dobrze rozwinięte przemysł motoryzacyjny i wysokich technologii.
Głównym indeksem Australijskiej Giełdy Papierów Wartościowych (ASX) jest S&P/ASX 200. Spółki o największej kapitalizacji rynkowej to np. Commonwealth Bank, National Australia Bank, Australia and New Zealand Banking Group, spółka z branży finansowej Westpac czy giganci branży wydobywczej, tacy jak BHP i Rio Tinto.
Wykres 4. przedstawia zachowanie australijskiego indeksu na tle S&P 500.
Kanada
Kanada jest krajem o dobrze rozwiniętym przemyśle. Posiada duże zasoby bogactw naturalnych, takich jak cynk, uran, złoto, nikiel, aluminium, ołów, ropa naftowa, gaz ziemny. Kraj ten należy do największych światowych eksporterów surowców energetycznych. Ważną częścią gospodarki Kanady jest wymiana handlowa z USA.
Na Giełdzie Papierów Wartościowych w Toronto notowane są takie spółki, jak Shopify Inc., Royal Bank of Canada, Toronto-Dominion Bank, Imperial Oil. Najważniejsze indeksy to TSX Composite i TSX 60.
Zachowanie głównego indeksu kanadyjskiej giełdy TSX Composite na tle S&P 500 przedstawia wykres 5.
Szwecja
Istotną część gospodarki Szwecji stanowią bogactwa naturalne. Oprócz minerałów, takich jak rudy żelaza, cynku, ołowiu, miedzi, uranu, tytanu, dużą rolę odgrywają także lasy, zajmujące stosunkowo dużą powierzchnię kraju. Ważnym elementem gospodarki jest produkcja drewna. Szwecja to jeden z największych na świecie eksporterów celulozy. Dużą rolę odgrywają też inne gałęzie przemysłu, jak przemysł maszynowy, metalowy, samochodowy, lotniczy, elektrotechniczny, chemiczny i produkcja broni.
Do najbardziej znanych przedsiębiorstw należą: Volvo, Saab, Scania, Ericsson, Electrolux, Husqvarna, Nordea Bank, Nokia, koncern energetyczny Vattenfall, a także producent szczepionki przeciw COVID-19 – AstraZeneca. Na Sztokholmskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (SSE) jest notowanych ponad 300 spółek.
Austria
Austria, podobnie jak Niemcy, należy do najbardziej rozwiniętych, pod względem ekonomicznym, krajów w Unii Europejskiej. Posiada stosunkowo duży udział przemysłu w gospodarce - odpowiada on za ponad 30% PKB. Najważniejszymi branżami są hutnictwo, przemysł maszynowy, petrochemiczny i optyczny. Znaczącą rolę odgrywają także przemysł włókienniczy i drzewny. Należy wspomnieć również o ogromnym znaczeniu branży turystycznej. Surowce naturalne i energetyka nie zaspokajają w pełni zapotrzebowania wewnętrznego i są importowane zza granicy. Austria importuje więcej niż eksportuje. Dużą rolę odgrywa wymiana handlowa z Niemcami.
Najważniejszym indeksem na Giełdzie Papierów Wartościowych w Wiedniu jest ATX. W jego skład wchodzą takie spółki, jak m. in. Erste Bank, OMV i Telekom Austria.
Szwajcaria
Jest to kraj bardzo wysoko rozwinięty, znany jako jeden z najbogatszych na świecie. Szwajcaria zasłynęła jako centrum finansowe Europy i świata. W kraju działa ponad 600 banków, takich jak Credit Suisse czy UBS i liczne firmy ubezpieczeniowe, m.in. Zurich Insurance czy Swiss Life. Wśród szwajcarskich przedsiębiorstw przemysłowych najbardziej znane są Nestle, Novartis, Roche, ABB, Sulzer Brother. Szwajcaria słynie też z branży zegarmistrzowskiej i jubilerskiej. Do najbardziej znanych firm produkujących zegarki należą: Rolex, Tissot, Montres Epos, Patek Philippe.
Główny indeks Giełdy Papierów Wartościowych w Zurychu (SIX Swiss Exchange) – Swiss Market Index, skupia 30 spółek o największej kapitalizacji.
Hiszpania
Do lat 60. XX wieku Hiszpania była jednym z najuboższych krajów Europy Zachodniej. Przez ostatnie 5 dekad uległa natomiast dynamicznemu rozwojowi gospodarczemu. Obecnie Hiszpanię zalicza się do państw wysoko rozwiniętych. Najważniejszy dla gospodarki jest przemysł motoryzacyjny, stoczniowy, metalurgiczny, a także elektrotechniczny, włókienniczy i rolno-spożywczy, w tym produkcja win. Hiszpania to jeden z liderów w produkcji energii słonecznej i wiatrowej. Ważną rolę odgrywa także rolnictwo, w tym hodowla zwierząt na rozległych pastwiskach, uprawa zbóż, winorośli, oliwek oraz cytrusów. Kraj ten jest jednym z wiodących eksporterów owoców cytrusowych. Duże znaczenie ma także rybołówstwo. Hiszpania może też pochwalić się bogactwami naturalnymi, jak węgiel kamienny i brunatny, rudy żelaza, cynku, ołowiu, manganu. Zajmuje również pierwsze miejsce na świecie pod względem wydobycia rtęci. Ogromne znaczenie ma branża turystyczna - Hiszpania jest krajem jednym z najchętniej odwiedzanych i czerpiących największe przychody z turystyki.
Główny indeks Giełdy Papierów Wartościowych w Madrycie to IBEX 35. W jego skład wchodzą m in. takie spółki, jak Indra, Iberdrola, Inditex, Santander.
Jak inwestować w rynki rozwinięte?
Większość inwestorów szuka bezpiecznej, a jednocześnie zyskownej przystani dla swych środków. Kuszącą perspektywą mogą wydawać się rynki rozwinięte, takie jak USA, Japonia czy kraje Europy Zachodniej. Kojarzą się one z dużymi spółkami o stabilnej pozycji, wypłacającymi sowite dywidendy. Jeśli chcemy inwestować w takie rynki, mamy do wyboru liczne możliwości, jak akcje, ETF-y lub fundusze inwestycyjne. Fundusze ETF odwzorowują zachowanie indeksów z różnych krajów i regionów, w tym głównie rynków rozwiniętych.
Liczne domy maklerskie umożliwiają dostęp do giełd zagranicznych, gdzie można inwestować w akcje poszczególnych spółek lub ETF-y oparte na indeksach giełdowych interesujących nas krajów lub całych grup krajów. W tym ostatnim przypadku będą to instrumenty oparte np. na indeksie MSCI World. Jeśli wolimy konkretny rynek, np. japoński lub niemiecki, wybierzemy ETF-y oparte na indeksie Nikkei lub DAX. Dostępne są też ETF-y skupiające np. średnie spółki (mid-cap) notowane na niemieckiej giełdzie lub japońskie spółki technologiczne. Dużą popularnością cieszą się ETF-y notowane na amerykańskich giełdach. W przypadku rynków europejskich są dostępne ich odpowiedniki (posiadające status UCITS).
Przykładowe instrumenty finansowe w ofercie domów maklerskich i związane z nimi koszty przedstawia poniższa tabela:
|
Dom Maklerski |
Przykładowe instrumenty |
Opłaty |
|
BNP Paribas |
iShares STOXX Europe 600 UCITS (ekspozycja na 600 największych spółek europejskich z krajów rozwiniętych), iShares MDAX UCITS (ekspozycja na 60 spółek o średniej kapitalizacji na giełdzie we Frankfurcie), iShares Nikkei 225 UCITS (ekspozycja na główny indeks spółek japońskich), akcje spółek amerykańskich (np. Alphabet, Apple, Amazon, Tesla), akcje spółek niemieckich (np. Bayer, BMW), akcje spółek włoskich (np. Enel, Stalgas), akcje spółek francuskich (np. Ubisoft, Valeo, Iliad, Orange), akcje spółek hiszpańskich (np. Indra, Iberdrola, Santander), akcje spółek holenderskich (np. Aegon), akcje spółek austriackich (np. Erste Bank), akcje spółek belgijskich (np. Nyrstar, KBC Group), akcje spółek na giełdzie w Londynie (np. GlaxoSmithKline) |
0,95% wartości zlecenia, nie mniej niż 20 EUR/GBP/USD |
|
Santander |
iShares Core DAX UCITS, iShares ATX UCITS, Xtrackers Switzerland UCITS, iShares MSCI Canada UCITS, iShares MSCI Australia UCITS, akcje spółek notowanych na giełdach: NYSE, Nasdaq, NYSE Euronext, Nasdaq OMX, Xetra, Borsa Italiana, Wiener Börse, SIX Swiss Exchange |
0,39% wartości zlecenia, minimalna wartość prowizji dla giełd europejskich 12 EUR/USD/CHF/GBP, dla giełd amerykańskich 0,02 USD od sztuki, nie mniej niż 12 USD |
|
BOŚ |
Akcje i ETF-y: USA, Niemcy, Wielka Brytania, Francja, Holandia, Belgia, Szwajcaria Kanada |
0,29% wartości zlecenia, min. 19 PLN / 5 EUR/GBP/USD min. 76 PLN / 18 EUR / 20 USD / 16 GBP min. 152 PLN / 36 EUR / 40 USD / 32 GBP |
|
Citi Handlowy |
Akcje i ETF-y Hiszpania, Niemcy, Włochy, Finlandia, Holandia, Belgia, Portugalia, Francja, Austria Wielka Brytania Szwecja Norwegia Szwajcaria USA |
0,5% wartości zlecenia min. 20 EUR min. 15 GBP min. 150 SEK min. 150 NOK min. 20 CHF min. 25 USD |
|
mBank |
Giełdy w Nowym Jorku, Londynie i Frankfurcie Przykładowe ETF-y: SPDR S&P 500, iShares Core DAX, iShares Australia UCITS, iShares Canada UCITS, iShares Japan UCITS, iShares MSCI North America UCITS |
0,29% wartości zlecenia, nie mniej niż 19 zł/5 EUR/5 USD |
|
PKO BP |
Akcje i ETF-y Austria, Belgia, Holandia, Portugalia, Francja, Włochy, Szwajcaria Niemcy Wielka Brytania USA Dania Norwegia Szwecja |
0,28% wartości zlecenia, min. 199 zł / 49 EUR / 49 USD min. 38 zł / 9 EUR min. 99 zł / 19 GBP min. 38 zł / 10 USD min. 199 zł / 350 DKK min. 199 zł / 500 NOK min. 199 zł / 500 SEK |
|
Pekao |
Akcje, ADR, GDR, ETF-y Dostępne rynki: Australia, Austria, Belgia, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Kanada, Luksemburg, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, USA, Wielka Brytania, Włochy |
Prowizja od 0,40% do 0,50% w zależności od wartości transakcji (min. 35-41 USD lub równowartość w innych walutach) |
|
Degiro |
Akcje, ETF-y Dostępne rynki: USA, Kanada, Holandia, Belgia, Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Austria, Szwajcaria, Dania, Hiszpania, Finlandia, Irlandia, Włochy, Norwegia, Portugalia, Szwecja. |
Przykładowe opłaty: Akcje ING za 1000 EUR – 4,50 EUR, Akcje BMW za 25 EUR – 16,50 EUR |
|
Exante |
Akcje i ETF-y Dostępne rynki: USA, Australia, Dania, Holandia, Belgia, Irlandia, Portugalia, Francja, Finlandia, Wielka Brytania, Hiszpania, Włochy, Norwegia, Szwecja, Szwajcaria, Izrael, Japonia, Kanada, Austria, Niemcy |
Prowizje w zróżnicowanej wysokości od 0,05% do 0,125% |
Inną możliwością jest zakup jednostek tradycyjnych funduszy inwestycyjnych z ekspozycją na rynki rozwinięte. One również umożliwiają zarówno inwestowanie w cały rynek, jak i poszczególne kraje lub rodzaje spółek. Inwestowanie w tradycyjne fundusze inwestycyjne wiąże się jednak z wyższymi kosztami niż ETF-y, jednak jest to alternatywa, na którą również warto zwrócić uwagę. Przykładowe fundusze przedstawia poniższa tabela:
Tabela 3. Fundusze inwestycyjne
|
Fundusz |
Szczegóły |
Opłaty |
|
PZU Akcji Rynków Rozwiniętych |
Benchmarkiem jest portfel składający się w 90% z indeksu MSCI World Developed Markets i w 10% ze stawki WIBID 1 M. |
Koszty zarządzania 2,5%. |
|
Investor Niemcy |
Benchmark składa się w 90% z indeksu DAX, a w 10% z 6-miesięcznej stawki WIBID. Jest przeznaczony dla inwestorów chcących uczestniczyć w zyskach ze wzrostu wartości akcji niemieckich przedsiębiorstw. |
Opłata za nabycie maks. 5%, opłata za zarządzanie 1,75%. |
|
Pekao Akcji Małych i Średnich Spółek Rynków Rozwiniętych |
Inwestuje minimum 70% wartości aktywów w tytuły uczestnictwa funduszy zagranicznych o charakterze udziałowym, dających ekspozycję na akcje małych i średnich spółek z krajów zaliczanych do rynków rozwiniętych. |
Opłata za nabycie w zależności od wartości transakcji – od 5% (poniżej 10 000 zł) do 0,50% (powyżej 1 mln zł). |
Spekulantów skłonnych do większego ryzyka mogą zainteresować kontrakty CFD (Contract for Difference), które umożliwiają korzystanie z dźwigni finansowej i zajęcie krótkiej pozycji (na spadki). Ze względu na koszty związane z naliczaniem ujemnych punktów swapowych za utrzymywanie pozycji pomiędzy sesjami handlowymi, CFD są raczej przeznaczone do krótkoterminowych spekulacji.
Tabela 4. Oferta brokerów
|
Broker |
Oferta |
|
XTB |
CFD na akcje i ETF-y: CFD Europa: Belgia, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Szwecja, Wielka Brytania, Włochy – 0,08% wartości zlecenia – minimum 8 EUR CFD Stany Zjednoczone – 0,08% wartości zlecenia – minimum 8 USD ETF CFD Europa – 0,08% wartości transakcji, min. 8 EUR ETF CFD USA – 0,08% wartości transakcji, min. 8 USD |
|
TMS |
CFD na akcje niemieckie, amerykańskie, brytyjskie i hiszpańskie, indeksy największych spółek – niemieckich, amerykańskich, włoskich, francuskich, brytyjskich, japońskich, hiszpańskich – 0 zł prowizji, spready w zróżnicowanej wysokości |
|
Admiral Markets |
CFD na akcje i ETF Akcje USA – prowizja 0,02 USD, min. 1 USD Akcje Europa – 0,15% wartości transakcji, min. 1 EUR/USD/GBP/CHF/ 30 DKK/ 10 NOK/ 10 SEK Akcje Australia – 0,15% wartości transakcji, min. 8 AUD Akcje Japonia 0,15% wartości transakcji, min 1250 JPY ETF – od 0,10% do 0,15% wartości transakcji – min. 1 EUR/USD/GBP/CHF |
Podsumowanie
Rynki rozwinięte cechują się dużym zróżnicowaniem. Niektóre z nich mogą pochwalić się długą historią budowania swego bogactwa, inne natomiast zostały zaliczone do rynków rozwiniętych w stosunkowo krótkiej perspektywie czasu. Jak wynika z wcześniejszych wykresów, w ostatnim czasie rynek w USA cechował się bardziej dynamicznym wzrostem niż rynek kanadyjski czy rynki europejskie. Jednak również te rynki charakteryzują się stabilnymi wzrostami. Na każdej z giełd rynków rozwiniętych istnieje szansa znalezienia spółek o solidnych fundamentach, które mogą stanowić interesującą alternatywę inwestycyjną.
Źródła:
https://www.msci.com/developed-markets
https://canada.trade.gov.pl/pl/kanada/o-kraju/kanadyjski-elementarz/281265,kanada-przewodnik-po-rynku-.html
https://www.justetf.com/en
Materiały informacyjne FTSE
Materiały informacyjne domów maklerskich, brokerów i funduszy inwestycyjnych
