Kolejny odczyt inflacji przyniósł negatywną niespodziankę. Według wstępnego szacunku GUS inflacja CPI wzrosła w grudniu do 8,6% r/r z 7,8% r/r w listopadzie, kolejny miesiąc z rzędu przekraczając konsensus rynkowy. To jej najwyższy odczyt od listopada 2000. W samym październiku ceny konsumenta wzrosły o 0,9% m/m, tylko nieco wolniej niż w listopadzie, kiedy ich wzrost wyniósł 1,0% m/m.
Szczegółowa struktura koszyka nie jest znana, natomiast z dostępnego zakresu opublikowanych danych wynika, że głównym źródłem niespodzianki był znacznie silniejszy niż szacowaliśmy wzrost cen żywności, który w samym grudniu wyniósł 2,1% m/m. To najwyższy miesięczny wzrost inflacji od 2011 roku. 11-letni szczyt osiągnęła również roczna dynamika cen żywności, która w grudniu wyniosła 8,6% r/r. Kontrybucja cen żywności do inflacji wyniosła aż 2,4 pkt. proc. Rosnące ceny żywności na rynku krajowym to efekt zarówno tendencji na rynkach międzynarodowych, na co wskazują odczyty indeksu IFO, ale także rosnących cen gazu, energii, transportu, które w warunkach silnego popytu przerzucane są na konsumentów. Wydaje się, iż wzmożony popyt w okresie świąteczno-noworocznym został wykorzystany do korekty cenników. Inflacja ma jednak szeroki zakres. Wciąż rosły ceny paliw, energii, ale także ceny dóbr i usług bazowych. Według naszych szacunków inflacja bazowa, wskaźnik CPI po wyłączeniu cen żywności i energii wzrosła w grudnia do ok. 5,2% r/r, osiągając nowe 20-letnie maksimum.
Inflacja w dużej mierze napędzana jest przez wysokie ceny surowców,
jednak w coraz większym stopniu ma ona charakter popytowy, na co wskazuje rosnący wkład inflacji bazowej do rocznego wskaźnika CPI, który w grudniu sięga 3 pkt. proc. Utrzymujący się w ciąż silny popyt daje przedsiębiorstwom przestrzeń do przerzucania rosnących cen produkcji na ceny konsumenta. Nakłada się na to wciąż ekspansywna polityka fiskalna oraz słaby złoty. Odzwierciedlają to wskaźniki spodziewanych cen w przemyśle i handlu detalicznym, sygnalizujące kontynuację wzrostu cen, choć odczyty za ostatnie miesiące wskazują na wyhamowanie tempa wzrostu.
Perspektywy inflacji pozostają niekorzystne
Wprowadzenie tarczy antyinflacyjnej, a w szczególności obniżka podatku VAT na paliwa, gaz i energię elektryczną, a także obniżenie akcyzy na energię spowoduje wyhamowanie inflacji w pierwszych miesiącach tego roku. W tym samym kierunku oddziaływać będzie planowane obniżenie stawki podatku VAT na część artykułów żywnościowych. Działania te nie eliminują jednak źródeł inflacji tylko zmniejszają społeczny koszt wysokiej inflacji i obniżają szczyt inflacji, który bez podjętych działań byłby dwucyfrowy. Skutki tarczy inflacyjnej będą przejściowe i po jej wygaśnięciu inflacja ponownie wyraźnie wzrośnie, choć ze względu na efekty bazy statystycznej szczyt inflacji będzie zapewne niższy i ulokuje się na poziomie ok. 9%. Niepewność co do ścieżki inflacji pozostaje wysoka, a ryzyko niezmiennie skierowane są w stronę wyższych odczytów. Presja popytowa pozostawać będzie wysoka, a obniżeniu się inflacji w drugiej połowie tego roku sprzyjać będzie efekt wysokiej bazy sprzed roku i stabilizacja cen surowców.
Opublikowany dziś odczyt inflacji to argument za kontynuacją zacieśniania polityki pieniężnej
Kolejna podwyżka stóp procentowych możliwa jest już w lutym, choć czynnikiem niepewności dla decyzji w lutym jest wymiana części członków RPP. Rynek stopy procentowej wycenił już wzrost stopy referencyjnej o ok. 4% do końca tego roku i taki też jest nasz scenariusz bazowy. W naszej ocenie po dojściu stopy referencyjnej do poziomu ok. 3% RPP zrobić może przerwę, aby ocenić skutki dotychczasowych działań. Uważamy jednak, iż taki poziom stopy referencyjnej może być niewystarczający do sprowadzenia inflacji CPI w średnim okresie do celu inflacyjnego, tym bardziej, że zakładamy akceptację Krajowego Planu Odbudowy.
