Zmasowana kampania manipulacji ceną mogła być przyczyną przynajmniej połowy wartości potężnych wzrostów bitcoina (BTC) i innych kryptowalut w zeszłym roku, jak twierdzą dwaj pracownicy Wydziału Finansów amerykańskiego Uniwersytetu w Texasie w opublikowanym dziś raporcie zatytułowanym „Is Bitcoin Really Un-Tethered?” (Czy bitcoin na pewno nie jest uwiązany?).
Wzrosty kryptowalut spowodowane manipulacją?
Ponad sześćdziesięciostronicowy raport skupia się na kontrowersyjnym stable coinie Tether (USDT), mającym w swoim założeniu odzwierciedlać wartość dolara amerykańskiego w stosunku 1:1. Wg autorów, sposób w jaki przeprowadzane były transakcje z wykorzystaniem USDT wskazuje na to, że Tether był wykorzystywany do „kreowania sztucznego wsparcia cenowego i manipulowania cenami kryptowalut”
Wykorzystując specjalnie przygotowany algorytm do analizy historii transakcji zawartych w blockchain, autorzy raportu doszli do wniosku, że zlecenia kupna z użyciem USDT były realizowane w momentach spadków na rynku kryptowalut i skutkowały znacznymi wzrostami wartości bitcoina. Mniej niż 1% godzin aktywności rynkowej z dużymi transakcjami w Tetherze jest powiązanych z 50% potężnych wzrostów bitcoina i 64% wzrostu innych najwyżej kapitalizowanych kryptowalut.
Przebadany został przepływ kryptowalut z i do giełdy Bitfinex (mającej wówczas największy obrót Tetherem), w wyniku czego odkryto kilka wzorów zachowań rynkowych, sugerujących że ktoś na giełdzie z powodzeniem podbijał ich ceny, podczas gdy były one niższe na innych giełdach kryptowalut. Aby tego dokonać, korzystano właśnie z Tethera, stworzonego przez spółkę należącą do Bitfinex.
Sam Tether emitowany był w kolejnych wielomilionowych transzach, zaś ponad połowa wzrostów bitcoina w 2017 r. - wg raportu - skorelowana była z godzinami tuż po przetransferowaniu USDT na inne giełdy, kiedy jego cena zasadniczo spadała, mimo że miał odzwierciedlać cenę dolara amerykańskiego.
John Griffin, współautor raportu, twierdzi że to właśnie manipulacja przy pomocy USDT była jedną z przyczyn potężnych zeszłorocznych wzrostów bitcoina i większości altcoinów.
Sam Tether, jak i jedna z największych na świecie giełd kryptowalut Bitfinex, były wielokrotnie krytykowane przez środowisko. USDT podejrzewany był o emisję kolejnych transz tokenów bez realnego pokrycia w dolarze amerykańskim.
Kontrowersyjny Tether
Tether USDT (z ang. „uwiązany”) to cyfrowy token, mający pełnić rolę kryptowalutowego ekwiwalentu wartości dolara amerykańskiego, co oznacza że teoretycznie jego wartość powinna wynosić 1:1 w stosunku do dolara. Twórcy USDT twierdzą, że posiada on całkowite pokrycie w dolarze, przez co każdy wyemitowany na rynek token USDT jest zabezpieczony 1 USD.
Tether został stworzony po to, aby ułatwić szybki transfer odpowiednika wartości dolara pomiędzy giełdami kryptowalut, pozwalający m.in. na dokonanie arbitrażu, który utrudnia czas zaksięgowania przelewów bankowych w dolarze amerykańskim. Niektóre z giełd wykorzystują Tether również w celu zapewnienia instrumentów notowanych do odpowiednika dolara (np. BTC/USDT) przy jednoczesnym uniknięciu regulacji prawnych związanych z przyjmowaniem walut fiducjarnych na swojej platformie.
Tether został stworzony w czerwcu 2014 r. na kodzie źródłowym bitcoina za pomocą platformy Omni Layer, która służy do tworzenia cyfrowych tokenów opartych na blockchainie bitcoina. Początkowo token nazywał się Realcoin, jednak już w listopadzie 2014 r. zmieniono nazwę na obecną - Tether. Firma Tether Ltd. jest wyłącznym emitentem tokenów USDT i deklaruje pełne zabezpieczenie każdej emisji w dolarach amerykańskich. Przedstawiciele Tethera i giełdy kryptowalut Bitfinex oficjalnie twierdzili, że są osobnymi i niezależnymi od siebie podmiotami, jednak afera Paradise Papers i upublicznione w niej dokumenty udowodniły, że Tether Ltd. został założony przez członków zarządu giełdy Bitfinex (Philip Potter, Giancarlo Devasini) na Wyspach Dziewiczych w 2014 r. Bitfinex jest jedną z najwiekszych giełd kryptowalut na świecie (obecnie na czwartym miejscu pod względem wysokości dziennego obrotu), zaś posiadanie przez nią spółki Tether Ltd., która ma monopol na emisje tokenów dostępnych również na Bitfinex, może budzić podejrzenia o konflikt interesów.
Kontrowersje dotyczące transparentności Tethera wywołał fakt tego, że wciąż nie opublikowano wyników zapowiadanego audytu finansowego, który ma poddać kontroli stan rezerw finansowych projektu. W grudniu 2017 r. amerykański regulator kontraktów futures CFTC wszczął postępowanie w sprawie Tethera. W styczniu 2018 r. Tether ogłosił, że zakończył współpracę ze swoim dotychczasowym audytorem.
Tether należy do grona tzw. stable-coins (wartość określona w stosunku 1:1 do konkretnego instrumentu), nie jest jednak legalnym środkiem płatniczym, ani instrumentem finansowym. Posiadacze USDT nie posiadają żadnych gwarancji pokrycia wartości tokenu w dolarze amerykańskim, nie mają również ochrony w przypadku utraty środków. Tokeny są centralnie emitowane przez spółkę Tether Ltd., zaś sam token jest dostępny na giełdach kryptowalut takich jak m.in.: OKEx, Huobi, Binance, HitBTC, Bittrex.
Kapitalizacja USDT, rozumiana jako wartość dotychczasowej emisji tokenów, wynosi obecnie (13 czerwca) ponad 2,5 mld dolarów, co plasuje Tethera na 12. miejscu pod względem globalnej kapitalizacji wg CoinMarketCap. USDT ze względu na swoją funkcję najczęściej ma także największy dzienny wolumen obrotu w stosunku do kapitalizacji, często przekraczający 100% (dzienny obrót wyższy niż kapitalizacja). Mimo, że USDT teoretycznie zawsze powinien być notowany po cenie 1 dolara, w praktyce nie jest to możliwe do osiągnięcia. Maksymalna cena (ATH) Tethera wyniosła aż 1.22 dolara, zaś minimalna 91 centów.