Analiza miesięcznych wykresów stała się elementem mojej metody od lipca 2014 roku. Obecnie muszę co pewien czas zerknąć na monthly, chociażby po to, by zdiagnozować poprawność horyzontalnych poziomów wsparcia/oporu.
Podkreślmy - horyzontalne poziomy reakcji ceny z wykresów miesięcznych cechują się znacznie większym ciężarem gatunkowym, niż ich niższeodpowiedniki. Są zrozumiałym obrazem historii rynku, pokazują anatomię kluczowych wydarzeń cenowych, które czasem na wiele miesięcy określały dominującą siłę.
Miesięczna perspektywa analityczna może być obosiecznym narzędziem. Tak się dzieje, gdy niecierpliwy trader poczuje się zachęcony do zajmowania pozycji jakby w ciemno, jedynie z uwagi na ujawniający się na wykresie poziom historycznej reakcji ceny. Ubolewam, że natręctwo grania w oparciu o ten ważny, lecz w oderwaniu od innych nazbyt jednostronny element analizy technicznej jest nawykiem tak wielu traderów.
By uniknąć nieporozumień doprecyzujmy funkcje analizy wykresu miesięcznego:
- określenie długoterminowego trendu (jeżeli występuje), w tym wskazanie istotnych wsparć ioporów, lub:
- b) zdiagnozowanie anatomii ruchu bocznego, w tym określenie potencjalnych miejsc wystąpienia istotnego sporu stron rynku.
Tylko tyle, i aż tyle, może zaoferować poprawnie wykonana analiza rynku przy wykorzystaniu miesięcznego interwału. Natomiast koncepcję gry, otwarcie, zamknięcie pozycji, powinniśmy budować w oparciu o formacje cenowe zgodne z własną strategią i (jak przypuszczam) w oparciu o niższe interwały czasowe.
Nie szkoda czasu na analizy analiz?
Atmosfera pośpiechu zdaje się w naszych czasach określać styl życia, sposób myślenia. Gonitwa nie sprzyja refleksji, nie docenia pamięci. Wielu chyba podąża w kierunku statusu złotej rybki u której (podobno) cud niepamięci uaktywnia się co kilka sekund. A może krzywdzę złotą rybkę? Oczywiście gonitwa i bezrefleksyjność może mieć swoje plusy, np. rybka może raz za razem odczuwać szok nowości pływając wte i we wte w szklanej kuli, a my możemy bez przerwy z emocjami obserwować niepowtarzalne tykania ceny na wykresach 1 czy 5 minutowych. Zakładam jednak, że wcześniej czy później rozsądek podpowie, że bez krytycznej refleksji analiz i zagrań nie ma szans na racjonalny handel. To walka o pamięć, o twórczą samoświadomość tradera i analityka.
Jako analityk odniosę się do kilku historycznych analiz pary GBPCAD, które publikowałem na portalu fxmag.pl oraz w Rynkowych Briefingach w ramach kanału Consilium Invest naYouTube.
Moim celem jest weryfikacja metody analitycznej, tj. retrospektywne spojrzenie czy analizy poprawnie diagnozowały stan rynku i co należy w nich poprawić w przyszłości. Drugi cel jest mniej oczywisty. To propozycja, byś czytając artykuł w spokoju, bez pośpiechu, od początku do końca, spróbował poćwiczyć umiejętność wykorzystywania analiz we własnym tradingu. Mówić wprost – chodzi o to, by po lekturze każdy zainteresowany mógł sobie odpowiedzieć na pytanie – czy korzystając z poniższych analiz byłby w stanie zarobić na rynku, korzystając z własnej techniki otwierania i zamykania pozycji? Chcę jeszcze dodać jedną uwagę. Z konieczności umieszczam w artykule tylko część analiz. Zainteresowanych odsyłam do ich pełnych wersji. Wstęp zrobił się zdecydowanie za długi, więc zaczynajmy!
Analiza 1
Pierwszą analizę rynku GBPCAD z perspektywy interwału miesięcznego opublikowałem na portalu fxmag.pl.
Stan rynku 07.08., godz. 11:00
Wykres miesięczny
Rynek jest w hiperbolicznym trendzie wzrostowym. Silna wzrostowa świeca z lipca (marubozu), kontynuowała ruch związany z pokonaniem oporu w okolicach 1.9270. Zwróćmy uwagę, że jednym z warunków tak dynamicznego ruchu, był brak istotnych horyzontalnych odniesień (przestrzeń rynkowa). Obecnie jednak cena zbliżyła się do interesującego poziomu – ok. 2.0700 i daje się zauważyć niewielką reakcję sprzedających. Granica 2.0700 była w przeszłości kilkukrotnie miejscem zmiany ruchu ceny ze szczególnym uwzględnieniem ogromnej spadkowej formacji pin bar (zaznaczonej na wykresie), z połowy 2008 roku. Z tego powodu dopuszczamy możliwość wystąpienia ruchu korekcyjnego. W przypadku wyłamania 2.0700, nie widać horyzontalnego oporu aż do linii 2.1700.
Zadajmy sobie następujące pytania:
- Czy trend został poprawnie zdiagnozowany, opisany?
- Czy określenie horyzontalnych punktów odniesienia było poprawne i wytrzymało próbę czasu?
- Czy w oparciu o analizę można było otwierać pozycje w średnim terminie (kilku tygodni)?
Analiza 2
Po miesiącu powróciłem do rynku GBPCAD i na początku września na portalu fxmag.pl opublikowałem analizę pod tytułem: Wysokie prawdopodobieństwo znaczącej korekty.
Stan rynku: 07.09., godz. 13:00
Wykres miesięczny informuje o pierwszej spadkowej świecy pin bar jako reakcji ceny na horyzontalną barierę 2.0700. Zwróćmy uwagę, że w/w poziom był istotnym horyzontalnym wsparciem o który toczyły się zażarte zmagania (2005/2006), a jego wyłamanie w 2007 roku otworzyło drogę do kontynuacji trendu spadkowego. Ostatnim wydarzeniem technicznym związanym z barierą 2.700, była ogromna spadkowa świeca pin bar z października 2008. Pomimo powyższym uwag w dalszym ciągu obowiązuje trend wzrostowy i w przypadku zniesienia sierpniowej świecy nie widać horyzontalnych punktów odniesienia aż do bariery 2.1700. W przypadku wystąpienia ruchu korekcyjnego najbliższe wsparcie widzimy w okolicach 1.9270.
Oceńmy analizę.
- Czy trend został poprawnie zdiagnozowany i opisany?
- Czy określenie horyzontalnych punktów odniesienia było poprawne i wytrzymało próbę czasu?
- Czy w oparciu o analizę można było otwierać pozycje w średnim terminie?
- Czy sugerowanie możliwości wystąpienia znaczącej korekty nie było przedwczesne? Czy odpowiednio ważyłem słowa?
Analiza 3
Rynkowy briefing, 14.12. 2015.
Egzegeza miesięcznych interwalów ma jedną, nieco zabawną cechę. Jest nią fakt, iż kolejna świeca pojawia się raptem co… miesiąc. Do pary GBPCAD powróciłem po uformowaniu trzech kolejnych świec, czyli nieco ponad trzy miesiące później, w połowie grudnia 2015. By nasza opowieść była bardziej zrozumiała przedstawię ówczesną analizę wykresu tygodniowego.
W Briefingu wróciłem uwagę na: 1. Ustanowienie lokalnego wsparcia w okolicach 1.9850 poprzez formację pin bar, oraz 2. Potwierdzenie siły kupujących poprzez świecę marubozu wybijającą lokalny opór 2.0300, a także kolejną granicę 2.0530.Wspominam o tym w jednym celu. Przyszłość pokaże, że w czasie odwracania ruchu, kluczową rolę odegrają właśnie te dwie bariery, tj. poziom 2.0300, a przede wszystkim wsparcie 1.9850.
Wobec silnej przewagi kupujących na wykresie tygodniowym nie powinno dziwić, że zmieniłem ogólną ocenę rynku również z perspektywy miesięcznego interwału:
Obecnie kształtująca się marubozu, jeżeli nic nie ulegnie dramatycznej zmianie, sygnalizuje możliwość kontynuacji trendu wzrostowego.
Rozbudowany w Briefingu opis można streścić następująco (proszę sprawdzić): wygranie batalii o poziom 2.0700 uznajemy za zapowiedź kontynuacji trendu z zasięgiem (przynajmniej) do kolejnej bariery w okolicach 2.1700 (1000 pipsów). Czy mogłem wówczas sądzić inaczej?
Analiza 4
Po kolejnych kilku tygodniach okazało się, że bariera 2.0700 jednak nie została pokonana. Na tym właśnie polega siła miesięcznych interwałów! Mając na uwadze znaczącą odmienność analiz z sierpnia, września i grudnia 2015, to jeden element analizy pozostał niezmienny – wskazanie na istotne techniczne znaczenie horyzontalnej bariery 2.0700. Doceńmy to! W zalewie wielu krótkoterminowych analiz, które często wywołują swoisty zawrót głowy u tradera, istotne wydają się takie ustalenia, które określają stan rynku w dłuższym wymiarze czasu. A za taką informację od lipca 2015 należało uznać twierdzenie, iż poziom 2.0700 był i jest ważny. Jego wiarygodne pokonanie otworzyłoby drogę do kontynuacji hossy, a reakcję podaży na 2.0700 można było traktować jako zapowiedź ruchu bocznego lub znaczącej korekty.
Prawda, że proste?
Tak więc, gdy na początku lutego br. powróciłem do naszej pary to w pierwszej kolejności musiałem dokonać oceny reakcji ceny na horyzontalny poziom 2.0700.
Kilkukrotnie cena reagowała na zauważalny także interwale miesięcznym poziom 2.0700. (…) To atut podaży. Natomiast popyt odbudowuje się też od kilku miesięcy w okolicach 1.9900. Czekamy na rozstrzygnięcie. Bądź popyt potrafi się zmobilizować i jeszcze raz powalczyć o pokonanie oporu, bądź też podaż wyłamie lokalny poziom wsparcia i wyprowadzi ruch korekcyjny znacznie niżej.
Widać wyraźnie, że pierwszym skutkiem reakcji na poziom oporu 2.0700 nie było odwrócenie trendu, lecz uformowanie ruchu bocznego. Za plus analizy należy uznać określenie anatomii konsolidacji poprzez wskazanie na dolne ograniczenie ówczesnego balansowania ceny. Zwróćmy uwagę, że pierwszy raz w analizie wykresu miesięcznego pojawiła się lokalna bariera - 1.9900. Jej rozpoznawalność na tak wysokim interwale sugerowała istotne znaczenie tej bariery dla diagnostyki rynku.
Analiza 5
Rynkowy Briefing 09.02.2016.
Tym razem przerwa między poprzednią analizą była krótka - 6 dni.Powodowała mną intuicja, że coś ważnego na tym rynku się dzieje, że pętla się zaciska i sytuacja dojrzewa do rozstrzygnięcia.
Zachęcam do wysłuchania całości nagrania.
Ówczesny opis sytuacji na wykresie tygodniowym wydaje się oczywisty :
(…) bardzo czytelny poziom oporu, poziom 2.0300 (…), bardzo czytelny poziom wsparcia – 1.9860. Cena w tej strefie (tj. pomiędzy 2.0300, a 1.9860) może zrobić wszystko, natomiast ostatni ruch należał do podaży (…).
Wskazując na ostatni ruch sprzedających miałem na myśli zamknięcie okna hossy w okolicach 2.0800 (pomarańczowy pasek) i potężną spadkową świecę marubozu wyprowadzoną z zamkniętego okna i sprowadzającą cenę poniżej 2.0300.
Opis sytuacji na wykresie miesięcznym zapowiadał możliwość zmiany trendu:
Wybicie poziomu 1.9910 może spowodować zmianę trendu, przynajmniej w średnim terminie.
Analiza 7
Rynkowy Briefing 24.02.2016.
Naszą podróż w czasie kończymy analizą z 24 lutego. Można powiedzieć, że rynek przedstawiał swoisty obraz po bitwie. Na pierwszy rzut oka widać stronę, która osiągnęła dominację.
Wykres informuje o pewnej logice rynku przy odwracaniu ruchu. (…) Proszę zobaczyć, jak rynek (…) zinterpretował wyłamanie granicy 1.9850.
Czy rynek ostrzegał przed możliwością odwrócenia? (…) Wskazywaliśmy na pewną bezsilność popytu wobec horyzontalnej bariery 2.0700, natomiast cena długo próbowała się bronić w okolicach 1.9910. (…) Wyłamanie traktujemy jako podażowy sygnał, i w tym momencie jest to najbliższy poziom oporu.
Podsumowując, zerknijmy na wykres dzienny, by określić anatomię wyłamania wsparcia.
W Briefingu zwróciłem uwagę na ulubiony techniczny motyw – negację formacji pin bar :
W naszej metodologii często mówimy o tym, że formacja pin bar jest przysłowiowym kijem o dwóch końcach, szczególnie wówczas, kiedy (…) pojawia się na rynku o sentymencie spadkowym. Mianowicie – negacja formacji korekcyjnej jest formacją kontynuacji. Proszę zobaczyć jak rynek zinterpretował wyłamanie tych dwóch formacji pin bar i pokonanie bariery 1.9880.
Zróbmy zbliżenie…
Zakończenie
Retrospektywne spojrzenie na własne analizy jest zarówno irytujące, jak pouczające. Irytujące z tego powodu, że po czasie chciałoby się, by analizy były zawsze trafne, zawsze precyzyjne, zawsze w sposób prosty przekładające się na zagrania. Niestety, to jedynie ideał ku któremu można zmierzać. Jest to również proces pouczający, bowiem uwidacznia błędy zbyt szybkiego stawiania hipotez. Kończąc, chcę wyrazić nadzieję, że artykuł będzie treningiem umiejętności prawidłowego odczytywania analiz. Nauką czerpania z nich tego, co możliwe irezygnacji z tego co nieosiągalne.
