Dania ma osiągnąć w tym roku najlepsze wyniki gospodarcze spośród państw nordyckich. Gospodarka byłaby w dużo gorszej kondycji, gdyby nie ogromny koncern farmaceutyczny. Aby wyobrazić sobie skalę jego oddziaływania, należy zagłębić się w dane.
- Czy Danii uda się uniknąć zapaści gospodarczej?
- Jak duży wpływ na ekonomię ma spółka Novo Nordisk?
- Co z kursem korony duńskiej (DKK) w 2024 roku?
Dania wyjątkiem na tle sąsiadów
Aby prawidłowo poddać analizie sytuację gospodarczą w Danii, należy zastosować podejście dwutorowe. Z uwagi na fakt, że w państwie znajduje się jeden z największych koncernów farmaceutycznych, w dużym stopniu wpływa na wskaźniki ekonomiczne, mogąc zaburzać obraz sytuacji.
Prezydencja Rady Gospodarczej szacuje wzrost PKB na 1,7% w 2023 r. i 1,3% w 2024 r. Co istotne, zostały one zrewidowane w górę od jesieni 2022 r., kiedy eksperci spodziewali się ok. 3-letniego załamania wzrostu w Danii.
Zobacz również: Producent leku na odchudzanie najcenniejszą spółką giełdową Europy
Novo Nordisk motorem duńskiej gospodarki
W duńskiej branży farmaceutycznej nastąpił jednak niebywały przełom. Jak wskazuje Daniel Kral, ekonomista Oxford Economics, w I półroczu bieżącego roku Novo Nordisk w pojedynkę zapobiegł recesji w Danii.
The latest growth pecking order in Europe, including UK's recent large upward revision. South-East Europe on top, Denmark's Novo Nordisk single-handedly preventing a recession in H1 this year. Czechia as only economy not to have recovered pre-pandemic level of output even by Q2. pic.twitter.com/mE6zHcGKQp
— Daniel Kral (@DanielKral1) September 6, 2023
Sanne Wass, duńska analityczka Bloomberga przywołuje szacunki, na których podstawie gospodarka od 1,5 roku znajdowałaby się w stagnacji, gdyby nie prężnie działający przemysł farmaceutyczny.
The massive growth of Novo Nordisk is concealing weaknesses in #Denmark’s economy, which would have stagnated over the past year and a half without its pharmaceutical industry. Gift link to story: https://t.co/CzSGQOPrSj pic.twitter.com/UWZvhVckWP
— Sanne Wass (@sanne_wass) August 11, 2023
Daniel Skinbjerg, analityk duńskiego Finans przewiduje z kolei, że gospodarce uda się uniknąć twardego lądowania. Zgodnie z oczekiwaniami rządu, po długim okresie wysokiego wzrostu i inflacji duńska gospodarka ulegnie ochłodzeniu w latach 2024 i 2025. Szacunki państwowych inwestycji wskazują na realizację scenariusza, który na początku 2023 r. pozostawał jedynie w sferze marzeń. W ciągu 2 lat wzrost ma zwolnić w sposób kontrolowany, unikając w ten sposób recesji.
Według rządu PKB Danii ma wzrosnąć o 1,4% w 2024 r. i 1% w 2025 r., czyli bez zmian w stosunku do ostatniego komunikatu z sierpnia.
Zobacz również: Praca w Szwecji - rząd zaostrza przepisy, a kurs korony (SEK) wciąż pod presją
„Prognoza przedstawia ogólny obraz spowolnienia gospodarczego, łagodnego i kontrolowanego, po skądinąd silnym boomie. Jeśli rząd ma rację w swoich prognozach, to duńska gospodarka dość obsesyjnie stara się uniknąć prawdziwej recesji i żyje supermiękko (...) Nawet jeśli rząd spodziewa się spadku zatrudnienia, jest to bardzo skromny spadek w porównaniu z ogromnym wzrostem zatrudnienia w ostatnich latach” – pisze w komentarzu Tore Stramer, główny ekonomista Dansk Erhverv.
“Uważamy, że losy gospodarcze w 2024 r. będą odmienne, a wzrost gospodarczy w Szwecji będzie prawie płaski w porównaniu z prawie 2% wzrostem w Danii. Poza Danią, która będzie silnie rosła dzięki dalszemu postępowi w sektorze farmaceutycznym, różnice wynikają w dużej mierze z efektu przeniesienia, który obliczamy jako roczną stopę wzrostu w 2024 r., jeśli wzrost w każdym kwartale wyniósł zero. Co więcej, spodziewamy się, że w 2024 r. kwartalne stopy wzrostu pozostaną poniżej potencjału, ponieważ potrzeba czasu, aby uwidocznić się skutki poluzowania polityki pieniężnej” - komentują ekonomiści Oxford Economics.
Źródło: Oxford Economics
Inflacja w Danii w 2024 r. ma plasować się poniżej 1% w przyszłym roku. Zdaniem ekonomistów implikuje to najsilniejszy wzrost dochodów realnych i konsumpcji prywatnej w krajach nordyckich. Państwo zaczyna wysuwać się na pozycję lidera pośród sąsiadów. Przemysł ma za sobą słaby rok w całym regionie, choć nie dotyczy to Danii. Kraj jest godnym uwagi wyjątkiem ze względu na dynamicznie rozwijający się sektor farmaceutyczny, chociaż podstawowa produkcja okazała się znacznie słabsza. Perspektywy powinny jednak poprawić się w przyszłym roku, gdy popyt osiągnie najniższy poziom, a likwidacja zapasów zacznie się od nowa.
“W całym roku 2022 i 2023 silna inflacja cen energii, żywności i surowców doprowadziła do wyraźnego spadku siły nabywczej gospodarstw domowych oraz stagnacji lub spadku realnej konsumpcji prywatnej. Konsumpcja musi wzrosnąć w 2023 r. i ma stopniowo rosnąć do 2024 r., gdyż oczekuje się, że wyższe płace nominalne i niższa presja inflacyjna stopniowo przywrócą realne dochody gospodarstw domowych. Po znaczącym spadku w 2022 r. oczekuje się, że spożycie prywatne wzrośnie w 2023 r. o 0,6%, a w 2024 r. o 1,3% i 1,6% w 2025 r.” - wskazuje Eurostat.
Allan Sørensen, główny ekonomista w Dansk Industri zwraca z kolei uwagę, że pomimo asymetrycznego rozwoju gospodarczego, możemy spodziewać się niższych stóp procentowych. To z kolei pozytywna wiadomość z perspektywy rynku mieszkaniowego czy inwestycji.
Jako potencjalne zagrożenie Sørensen identyfikuje pogorszenie koniunktury w Niemczech, co może istotnie zaważyć na wskaźnikach dotyczących handlu. Podsumowując, ostatnie lata minęły Danii na okresie gwałtownej ekspansji gospodarczej. Obecnie jednak państwo weszło w czas umiarkowanego i wąskiego wzrostu.
Zobacz również: Kurs korony odbija od dna, mimo że bezrobocie rośnie
Wskaźniki gospodarcze dla duńskiej gospodarki - prognozy
Źródło: European Commission
“Skarb” Danii to leki? O wpływie koncernu Novo Nordisk na gospodarkę
Niepodważalny sukces Novo Nordisk ma wpływ na całą duńską gospodarkę. Przełomowy lek, którego skutkiem ubocznym jest utrata wagi, szturmem wdarł się do mediów, które okrzyknęły go “odkryciem dekady”. Preparat miał znaleźć zastosowanie w przypadku leczenia cukrzycy, jednak nie sposób nie wspomnieć, że używany jest również przez osoby zdrowe, ze względu na szybkie skutki (w tym w USA).
Jedno jest pewne, w ciągu ostatnich kilku lat żaden nowy lek farmaceutyczny nie wywarł tak szerokiego wpływu, jak Ozempic i Wegovy. Miliony osób polegają obecnie na opracowanych preparatach, które pomagają im ograniczyć apetyt. Dzięki nim firma Novo Nordisk z odnoszącego sukcesy, ale drugorzędnego producenta leków stała się najcenniejszą firmą w Europie. Aby wyobrazić sobie skalę oddziaływania substancji, warto przywołać perspektywy największych koncernów spożywczych, które prowadzą badania, jak dostosować swoje produkty do zmieniającej się rzeczywistości. Można pójść o krok dalej i przywołać szacunki niektórych analityków giełdowych sugerujących, że popularność leków może zwiększyć zyski linii lotniczych, ponieważ ich pasażerowie będą w przyszłości ważyć mniej.
Z perspektywy gospodarki istotne są zyski, które pośrednio trafiają na duński rynek. W I połowie 2023 r. Novo Nordisk raportował 5,7 mld USD. Suma ta przeliczona na koronę duńską podniosła wartość DKK, co pozwoliło bankowi centralnemu utrzymywać niższe stopy procentowe, niż byłoby to konieczne w przeciwnym razie. Spółka z branży farmaceutycznej jest również największym płatnikiem Danii, w 2022 r. przekazano ponad 1,3 mld USD w podatku od osób prawnych.
Zobacz również: Gospodarka Norwegii 2024 - czy nastąpi odbicie? Czy kurs korony norweskiej (NOK) zaskoczy?
Kurs Novo Nordisk na tle NYSE Composite - YTD
Źródło: TradingView
“Duńczycy są narażeni na sukces Novo Nordisk, ale także na ryzyko – zarówno dlatego, że jest to najpowszechniej posiadana akcja spółki w Danii, jak i ze względu na wpływ, jaki firma ma na nasze społeczeństwo” – powiedział Lars Skovgaard Andersen, strateg inwestycyjny Danske Banku.
Już w sierpniu zrewidowano prognozy gospodarcze w górę, powołując się na sukces Novo. Spółka wyprzedziła luksusowy koncern LVMH. Od czasu prezentacji leku Wegovy cena akcji wzrosła 3-krotnie. Przewiduje się, że w kolejnych latach firma jeszcze bardziej zwiększy dochody podatkowe i zatrudnienie. Tylko w 2022 r. utworzono 3,5 tys. miejsc pracy.
Trudno wycenić wizerunek, jednak po ogromnym sukcesie Novo Nordisk Dania zyskała miano ośrodka sprzyjającego innowacjom naukowym i kraju współpracującego z biznesem. To jednak nie pierwsze firmy o zasięgu światowym, które wywodzą się z Danii. W przeszłości głośno było o sukcesach koncernów Lego, Carlsberg czy A.P. Moller-Maersk. Niemniej, obecnie tematem nr 1 jest lek na odchudzanie, a inne firmy odsunęły się nieco w cień. Według niektórych analityków preparaty te mogą być warte 100 mld USD w ciągu dekady. Co jednak może bezpośrednio przesądzić o potędze? Otóż patent firmy Novo na semaglutyd (substancję czynną stosowaną w produktach Wegovy i Ozempic) obowiązuje przez kolejną dekadę.
“Grupa Novo zyskuje oczywiście coraz większe znaczenie dla duńskiego społeczeństwa. Łączymy siły z systemem politycznym i ministrami, aby upewnić się, że jesteśmy w pewnym stopniu zgodni” w kwestiach takich jak klimat i zrównoważony rozwój w rolnictwie” - powiedział Mads Krogsgaard Thomsen, dyrektor naczelny Fundacji Novo Nordisk.
Co dalej z kursem korony duńskiej (DKK)?
Jak wskazują ekonomiści ING Think, Danmarks Nationalbank wycofał się z rynku walutowego w 2023 r. Ostatnia duża interwencja miała miejsce w styczniu, w celu osłabienia korony po sprzedaży prawie 55 mld DKK w 2022 r. i 120 mld DKK w 2021 r.
Kurs EUR/DKK stopniowo się umacniał w ciągu roku, osiągając 7,46 w październiku.
“Nowe poziomy sugerują, że szanse na powrót DN do reżimu wysokiej interwencji w celu sprzedaży DKK w 2024 r. nie są zbyt wysokie, zwłaszcza biorąc pod uwagę naszą opinię, że EUR/USD będzie zyskiwał na wartości w przyszłym roku” - uważają ekonomiści.
Zobacz również: Analitycy prognozują kurs NOK/PLN oraz EUR/NOK i ostrzegają inwestorów
Notowania EUR/DKK - YTD
Źródło: TradingView
Analitycy zwracają uwagę, że jeśli siła korony duńskiej okaże się trwała, wówczas DN będzie miał szansę skorygować lukę kursową z EBC w miarę rozpoczynania się cykli stóp procentowych w Europie. Na podstawie prognoz duński bank centralny będzie kopiował ruchy EBC w 2024 r.
