W 2023 r. globalna wymiana handlowa silnie spowolniła, w wyniku wysokiej inflacji i zacieśniania polityki pieniężnej na świecie. Jednocześnie odbudowa popytu w chińskiej gospodarce, drugiej największej na świecie, nie była szybka. W przypadku Polski spadek wolumenu handlu międzynarodowego w 2023 r. okazał się jednym z silniejszych w UE, choć wynikało to w pewnym stopniu z efektów wysokiej bazy odniesienia, po okresie silnej ekspansji polskich firm.
Na Polskę niekorzystny wpływ w 2023 r. miało w szczególności spowolnienie aktywności u najważniejszego partnera handlowego - w strefie euro, zwłaszcza w Niemczech, które w 2023 r. znalazły się w recesji. Słaby popyt zagraniczny przełożył się na eksport towarów i usług, który według naszych szacunków spadł (licząc w cenach stałych) o 3,9%, po wzroście o 6,7% w 2022 r. Import towarów i usług, związany z kurczeniem się popytu wewnętrznego, obniżył się jednak dużo mocniej, bo aż o 10,8%. Tym samym, saldo obrotów handlowych z zagranicą silnie wspierało roczną dynamikę PKB, a saldo rachunku bieżącego, tj. zestawienie wszystkich bieżących transakcji z zagranicą, poprawiło się w 2023 r. do 1,0% PKB z deficytu 2,4% PKB rok wcześniej. Wynik ten okazał się pozytywną niespodzianką.
Spodziewamy się, że po recesji w eksporcie i imporcie w 2023 r., rok 2024 przyniesie odbudowę wymiany handlowej Polski z zagranicą. Wraz z prognozowaną poprawą wolumenu handlu na świecie krajowy eksport powinien powrócić do wzrostu (2,5%). Wsparciem będzie być przy tym kurs złotego, który powinien sprzyjać konkurencyjności cenowej towarów i usług, a także wynikom eksporterów. Spodziewamy się ponadto, że wraz z odbiciem popytu krajowego wspieranym ekspansywną polityką fiskalną import towarów i usług w 2024 r. wzrośnie o 4,9%, a więc bardziej niż eksport. Oznacza to, że saldo obrotów handlowych z zagranicą już nie będzie wpływało dodatnio na dynamikę PKB, jak w 2023 r. Przełożyłoby się to także na saldo obrotów bieżących, które naszym zdaniem powróci w 2024 r. do deficytu, aczkolwiek umiarkowanego (-1,0% PKB). O ile perspektywy wymiany handlowej Polski w 2024 r. wydają się być umiarkowanie optymistyczne, o tyle w dłuższym okresie eksport będzie stanowił szansę dla wzrostu polskiej gospodarki. Wiąże się to z wysoką dywersyfikacją produktową eksportu oraz tendencjami near-shoringu i friend-shoringu w globalnym handlu po wybuchu pandemii i wojny na Ukrainie.
Zobacz także: Inwestycje w środki trwałe okazały się w 2023 r. silniejszym filarem gospodarki. Perspektywy na nowy rok nie są jednak optymistyczne
